
{title}
{publish}
{head}
VOV.VN - Ngày 28/2, Tổng thống Vladimir Putin đã ký luật đình chỉ sự tham gia của Nga vào Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược tấn công chiến lược (START) và có hiệu lực vào ngày công bố chính thức. Vậy việc này có thể dẫn đến hậu quả như thế nào đối với an ninh, ổn định chiến lược trên toàn cầu?
Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược được ký kết giữa Nga và Mỹ vào ngày 8/4/2010 tại Praha. Nó hoạt động từ năm 2011, đến tháng 2/2021 được gia hạn thêm 5 năm. Lúc đó, quyết định gia hạn hiệp ước là một thành công đối với quan hệ Nga-Mỹ, vốn đã không ở trong tình trạng tốt nhất. Mỗi bên, theo các điều khoản của tài liệu, phải giảm kho vũ khí hạt nhân của họ để trong bảy năm và sau đó, tổng số vũ khí sẽ không vượt quá 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, tên lửa đạn đạo trên tàu ngầm và máy bay ném bom hạng nặng, cũng như 1.550 đầu đạn và 800 bệ phóng đã triển khai và chưa triển khai.
Tên lửa đạn đạo liên lục địa Topol-M trong lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng tại Quảng trường Đỏ của Nga tháng 5/2019. Ảnh: AP
Tuy nhiên, đến ngày 8/8/2022, Nga đã thông báo cho Mỹ về việc tạm thời rút các cơ sở của mình khỏi cuộc kiểm tra của START. Moscow cáo buộc Washington đang tìm cách “tạo lợi thế đơn phương” và tước bỏ “quyền thực hiện các cuộc thanh tra trên đất Mỹ” của Nga. Tuyên bố chỉ ra rằng, Moscow đã gặp khó khăn khi thực hiện thanh tra trên đất Mỹ do các lệnh trừng phạt của phương Tây, bao gồm việc đóng cửa không phận đối với máy bay Nga và hạn chế thị thực. Moscow cũng đề cập sự gia tăng số ca nhiễm Covid-19 ở Mỹ là một nguyên nhân. Về phía Mỹ, vào cuối tháng 1 vừa qua, Bộ Ngoại giao nước này lần đầu tiên trong lịch sử cáo buộc Nga vi phạm START khi từ chối cho phép thanh tra và từ chối yêu cầu họp để thảo luận về các vấn đề tuân thủ.
Do đó, theo các chuyên gia, việc Tổng thống Putin tuyên bố, Nga dừng tham gia START không có gì bất ngờ, mà chỉ là chính thức hóa, sau một thời gian nó không hoạt động. Theo thành viên của Câu lạc bộ thảo luận quốc tế Valdai Gabor Stir, tuyên bố về việc ngừng tham gia START-3 là một thông điệp rõ ràng gửi tới phương Tây rằng, Nga sẵn sàng cho bất cứ điều gì để bảo vệ đất nước và lợi ích của mình. Chuyên gia này cũng kêu gọi đừng quên rằng, sự ổn định chiến lược đã dao động trong ít nhất 10 năm, kể từ khi Mỹ rút khỏi một số hiệp ước. Vì vậy, sự đáp trả của Nga là hợp lý và dự đoán được.
Trong vòng hơn 10 năm, Mỹ đã lần lượt rút khỏi 3 hiệp ước quan trọng liên quan kiểm soát vũ khí. Cuối tháng 11/2020 Mỹ đã rút khỏi hiệp ước Bầu trời mở, với sự tham gia của 35 quốc gia, bao gồm Mỹ và Nga, cho phép thực hiện các chuyến bay giám sát trên không phận của nhau. Tuy nhiên, cả Moscow và Washington thường xuyên cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận. Trước đó, cuối tháng 10/2018, Mỹ cũng là nước đi trước, khi tuyên bố rút khỏi hiệp ước về các lực lượng hạt nhân tầm trung(INF) với Nga. Còn hồi năm 2001 Mỹ đã rút khỏi Hiệp ước chống tên lửa đạn đạo (ABM).
Trên thực tế, số phận của hiệp ước START từng bị đe dọa dưới thời Tổng thống Mỹ D.Trump, khi ông cố gắng lôi kéo Trung Quốc tham gia vào thỏa thuận cắt giảm vũ khí hạt nhân, nhưng đã thất bại. Kết quả là chính quyền của tân Tổng thống J.Biden đã từ bỏ ý tưởng này và gia hạn thỏa thuận với sự tham gia của chỉ Mỹ và Nga. Bây giờ, như Tổng thống Putin đã lưu ý, NATO đặt mục tiêu gây thất bại chiến lược đối với Nga. Do đó, việc quay trở lại thực hiện hiệp ước là không thể, nếu không tính đến tiềm năng hạt nhân không chỉ của Mỹ, mà còn của các thành viên khác của NATO.
Các cường quốc hạt nhân ngoài Mỹ là Anh và Pháp. Tuy nhiên, theo giới phân tích, thật khó để tưởng tượng một tình huống mà London hoặc Paris tự nguyện đảm nhận các nghĩa vụ mới trong lĩnh vực vũ khí đối với Nga. Còn Mỹ, dường như, trong các điều kiện hiện tại, cũng sẽ không quá sốt sắng trong việc cố gắng đồng ý về nối lại START. Điều này có nghĩa là hiệp ước, theo đó sự ổn định toàn cầu trong lĩnh vực vũ khí hạt nhân được duy trì trong những năm gần đây, có thể hoàn toàn không còn tồn tại. Trên con đường chạy đua vũ trang, nếu không phải là định lượng, thì là công nghệ, những trở ngại về hình thức sẽ không còn.
Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Toàn diện về Châu Âu và Quốc tế tại Trường Đại học Kinh tế Nga Dmitry Suslov tin rằng, sẽ không có hậu quả nào trong tương lai gần, nhưng theo thời gian, cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân có thể tiếp tục. Ông cho rằng, Mỹ sẽ bắt đầu hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của mình, nhưng điều này sẽ mất nhiều năm.
Về phần mình, như Bộ Ngoại giao Nga đã tuyên bố, Moscow vẫn tuân thủ hạn chế về số lượng theo quy định trong START. Còn quyết định đình chỉ sự tham gia của Nga có thể được đảo ngược, nhưng Washington cần thể hiện thiện chí vì mục đích giảm leo thang chung và tạo điều kiện để khôi phục hoạt động đầy đủ của Hiệp ước./.
PV/VOV-Moscow
Hôm 21/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đình chỉ việc Nga tham gia hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân (New START) với Mỹ, khẳng định tiếp tục thực hiện ...
(Tin Tức) - Ngày 2/8, Điện Kremlin cho rằng nếu Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START, hay còn gọi là START 3) hết hiệu lực mà không có ...
(Tin Tức) - Mỹ và Nga đều hướng tới khôi phục các cuộc thanh tra chung tại các cơ sở hạt nhân theo Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START).
(Tin Tức) - Ngày 31/8, hãng tin Interfax dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết Nga và Mỹ đang thảo luận về khả năng tổ chức một cuộc họp ...
(VTC News) - Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov cho biết điều kiện để Nga quay lại hiệp ước New START là Washington phải từ bỏ chính sách thù địch với ...
Hãng thông tấn RIA Novosti dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov ngày 29/11 nói rằng Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START) ...
(Tin Tức) - Nga và Mỹ đang có các cuộc thảo luận về khả năng tổ chức cuộc họp của ủy ban tham vấn song phương về Hiệp ước cắt giảm và hạn chế vũ khí tấn công ...
(Tin Tức) - Bộ Ngoại giao Nga cho biết Moskva sẵn sàng cân nhắc nối lại thực hiện Hiệp ước New START mới nếu Washington đáp ứng các yêu cầu cụ thể.
QTO - Hàng trăm ngàn người đã đổ về Belgrade vào thứ Bảy (15/3) để phản đối vụ sập mái nhà ga Novi Sad tháng 11/2024 khiến 15 người thiệt mạng.
QTO - Theo dữ liệu công bố vào thứ Sáu, số người nước ngoài tại Nhật Bản đã tăng nhanh gấp đôi so với dự đoán của chính phủ, đạt mức kỷ lục 3,77 triệu...
(SGGP) - Thêm 300 năm nữa mới có thể bình đẳng giới hoàn toàn. Đây là kết luận của các dự báo mới nhất vừa được Tổng Thư ký Liên hiệp quốc Antonio Guterres công bố. Theo ông,...
QTO - Theo nghiên cứu, nồng độ các hạt ô nhiễm (PM) trong khoảng 90% thời gian ở các quốc gia Nam và Đông Á vượt quá giới hạn WHO cho phép. Chỉ 0,001% dân...
QTO - Theo Bộ Quốc phòng Anh, quân đội Nga đang triển khai xe tăng chiến đấu bọc thép cổ điển T-62 tại Bakhmut, nơi đang xảy ra giao tranh khốc liệt giữa...
VOV.VN - Hai bên đã đồng ý hợp tác để tận dụng các tiềm năng của quan hệ kinh tế và thương mại song phương Ấn Độ - Nga, bao gồm thông qua giải quyết thâm hụt thương mại và các...
(Tin Tức) - Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran, ông Nasser Kanaani, ngày 6/3 đánh giá chuyến thăm Tehran của Tổng Giám đốc Cơ quan Năng...
(Vietnam+) - Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu ngày 5/3 cho biết Ankara đang nỗ lực gia hạn sáng kiến do Liên hợp quốc hậu thuẫn, cho phép Kiev xuất khẩu ngũ cốc từ các...