Hành trình tác nghiệp của một phóng viên thể thao

Hơn 10 năm trở lại đây, tỉnh Quảng Trị đã đăng cai tổ chức thành công nhiều giải thể thao cấp quốc gia, quốc tế. Phong trào thể thao quần chúng và thể thao thành tích cao có bước phát triển đáng kể. Đặc biệt, nhiều vận động viên (VĐV) quê hương Quảng Trị thi đấu xuất sắc, góp phần mang vinh quang về cho thể thao Việt Nam. Được tác nghiệp tại các sự kiện thể thao và gặp gỡ những VĐV, người có nhiều đóng góp cho thể thao luôn là những trải nghiệm tuyệt vời đối với phóng viên thể thao. Trên hành trình ấy, chúng tôi được học hỏi thêm nhiều kiến thức chuyên môn, nâng cao kỹ năng tác nghiệp, đồng thời được hòa mình cùng nhịp đập thể thao để kịp thời chuyển tải tới người hâm mộ thông tin về những cuộc tranh tài mãn nhãn, đầy cảm xúc...

Hòa mình vào từng giải đấu

Đã gần 3 tháng trôi qua kể từ khi Giải vô địch quốc gia Marathon và cự ly dài Báo Tiền Phong lần thứ 66 - năm 2025 kết thúc, nhưng tôi vẫn còn vẹn nguyên những cảm xúc khó quên trong quá trình tác nghiệp.

Tác giả tác nghiệp tại Hội khỏe Phù Đổng tỉnh Quảng Trị năm 2024 - Ảnh: M.Đ

Tôi theo sát sự kiện này từ tháng 1/2024 khi UBND tỉnh Quảng Trị và đoàn công tác Báo Tiền Phong lần đầu tiên làm việc với nhau về phối hợp tổ chức giải cho đến khi giải kết thúc vào ngày 30/3/2025. Xác định đây là một sự kiện thể thao hàng đầu quốc gia, tôi đã chủ động xây dựng kế hoạch đưa tin, viết bài tuyên truyền trước, trong và ngay sau khi kết thúc giải.

Phương châm đặt ra là ngoài đưa tin nhanh, đầy đủ về giải đấu, phóng viên phải kể được những câu chuyện bên lề có ý nghĩa, phù hợp với thị hiếu bạn đọc của tờ báo. Tờ mờ sáng ngày 30/3, trong cái lạnh và những cơn mưa nặng hạt, tôi “xách máy” đi làm, trong đầu vạch sẵn mục tiêu phải có được những tấm hình thật đẹp, chọn cho mình vị trí thuận lợi nhất để tác nghiệp. 4 giờ sáng, tôi tìm được chỗ đứng “đẹp”, hòa mình vào không khí sôi nổi giữa hơn 7.500 VĐV trong nước, quốc tế sẵn sàng bước vào giải đấu.

Nhưng rồi một sự cố xảy ra khi những người làm công tác tổ chức giải đến “mời” tôi và một số đồng nghiệp ra khỏi vị trí. Đã có thẻ tác nghiệp, giấy mời của ban tổ chức, tôi ngay lập tức tới trao đổi lại và nhận được câu trả lời rằng: Đó là khu vực kỹ thuật, nếu có người đứng thì sẽ ảnh hưởng đến đường chạy của VĐV. Nếu cần, ban tổ chức sẽ cung cấp hình ảnh sau. Không thể nán lại thêm, chúng tôi đành rời khỏi khu vực “không bố trí tác nghiệp” cho phóng viên.

Dẫu vậy, nhờ “nhanh tay” bấm máy trước đó, tôi cũng có được một số bức hình ưng ý. Để chủ động thêm về mặt hình ảnh, tôi nhanh chóng di chuyển đến những địa điểm khác nằm trên cung đường chạy, kịp bắt được những khoảnh khắc đẹp khi các VĐV chạy qua.

Như vậy, không chỉ vững chuyên môn, trong các giải đấu marathon như trên, phóng viên thể thao cần có kỹ năng xử lý tình huống và nền tảng thể lực tốt, sự nhanh nhẹn để có thể xách máy chạy theo cả cuộc đua, di chuyển liên tục trên quãng đường dài, trong thời tiết khắc nghiệt...

Sau khi kết thúc Giải vô địch quốc gia Marathon và cự ly dài Báo Tiền Phong lần thứ 66, tôi đã dồn nhiều cảm xúc để hoàn thành bài viết “Một giải đấu nhiều dấu ấn đặc biệt” và bài phỏng vấn Hoa hậu Việt Nam 2020 Đỗ Thị Hà để cung cấp cho bạn đọc một cái nhìn toàn diện hơn về chất lượng chuyên môn và ý nghĩa của giải.

Tác nghiệp ở mảng thể thao, ngoài niềm đam mê, “tố chất” thể thao và sự dấn thân; trang bị đủ máy ảnh, ống kính hiện đại, biết sử dụng máy quay phim, dựng clip, phóng viên đôi lúc còn phải chấp nhận sự “cô đơn” khi giải đấu kết thúc, mọi người ra về hết vẫn phải ở lại để cập nhật thông tin đảm bảo tính thời sự.

Đến hôm nay, tôi vẫn nhớ như in lần tác nghiệp trong bầu không khí thể thao sôi nổi của Giải Bóng chuyền nữ quốc tế tranh Cúp VTV - Bình Điền lần thứ IX, năm 2015.

Giải có sự tham gia của 9 đội bóng, quy tụ nhiều ngôi sao bóng chuyền nữ hàng đầu trong nước, quốc tế như: Phạm Thị Kim Huệ (Ngân hàng Công thương), Phạm Thị Yến (Thông tin Lien Viet Post Bank), Jong Jin Sim (Triều Tiên), Ohmoto Shuna (Nhật Bản)...

Hòa cùng nhịp đập một giải đấu đỉnh cao, cảm nhận tình yêu thể thao của người dân Quảng Trị, trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp trong nước, quốc tế... đã giúp tôi “làm mới mình” trong cách viết tin, bài, nâng cao kỹ năng phỏng vấn, cách thu thập nhiều chất liệu có chiều sâu, đắt giá để làm nên những tác phẩm báo chí chất lượng.

Trận chung kết giải diễn ra rất hấp dẫn giữa CLB Thông tin Lien Viet Post Bank gặp Thể thao 4.25 Triều Tiên thu hút hơn 2.000 người đến xem và cổ vũ; 4 set đấu bắt đầu từ 20 giờ ngày 29/3 và kết thúc vào 1 giờ sáng ngày 30/3. Khi mọi người ra về hết, tôi vẫn còn ngồi lại một mình tại Nhà thi đấu đa năng tỉnh để tập trung hoàn thành tin, bài ghi nhanh, cập nhật kịp thời trên báo điện tử, gửi bài cho báo in. Mặc dù đã thấm mệt song bản thân luôn tự nhủ phải cố gắng bởi vì bạn đọc, người hâm mộ đang đón đợi những thông tin “nóng” về giải đấu có nhiều đội bóng lớn và các cầu thủ nổi tiếng.

Với phóng viên thể thao, ngoài việc đi sớm, về muộn, hãy luôn chủ động đầu tư và chấp nhận máy móc có thể bị hư hỏng do mưa, nắng để có những khung hình sắc nét. Chạy đua từng giờ để tin, bài đầy đủ mà vẫn đi kèm với chất lượng, tôi luôn xác định khi các VĐV đang thi đấu vì màu cờ sắc áo thì phóng viên cũng phải nỗ lực vì thương hiệu của tờ báo và uy tín của bản thân.

Lưu giữ nhiều kỷ niệm đẹp

Dẫu có những vất vả riêng nhưng với phóng viên thể thao, mỗi giải đấu đều mang đến kỷ niệm đẹp khi được trò chuyện với những người chung đam mê; gặp gỡ, quen biết và phỏng vấn các tuyển thủ hàng đầu trong nước, quốc tế. Chính những điều đó làm bản thân có thêm động lực, tràn đầy năng lượng để bước vào tác nghiệp bền bỉ trong mọi điều kiện, hoàn cảnh.

Tại Giải chạy Quảng Trị Marathon 2024 - Hành trình về Đất lửa, nội dung thi đấu cự ly 21km, vì phải nhường đường chạy cho các VĐV nên tôi đã chủ động lái xe mô tô từ TP. Đông Hà đến thị xã Quảng Trị, bám sát cung đường chạy để ghi lại chân thực hình ảnh các VĐV thi đấu.

Niềm hạnh phúc của một phóng viên thể thao là được hòa mình vào không khí sôi động của từng sự kiện, giải đấu - Ảnh: M.Đ

Sớm nắm bắt thông tin về những VĐV được đánh giá là ứng cử viên cho chức vô địch, tôi canh giờ và lái xe về khu vực đích từ trước để kịp thời đón gặp, phỏng vấn ngay cảm xúc chiến thắng của tuyển thủ quốc gia Nguyễn Thị Oanh. Trước câu hỏi của phóng viên, Oanh vừa lau mồ hôi, vừa trả lời chậm rãi. Biết rằng nữ tuyển thủ đã rất mệt, tôi phỏng vấn nhanh gọn rồi hẹn sẽ trao đổi thêm qua điện thoại nếu cần.

Theo kinh nghiệm, tùy vào mỗi bộ môn, phóng viên phải lên kế hoạch, sắp xếp thời gian hợp lý, tranh thủ từng phút mới phỏng vấn, gặp gỡ được các VĐV, tuyển thủ quốc gia. Bởi nếu không tiếp xúc nhanh, ngay sau khi giải kết thúc, đa số VĐV sẽ lẫn vào đám đông để tìm không gian nghỉ ngơi và có thể lập tức rời khỏi Quảng Trị nếu lịch trình thi đấu dày đặc.

Với các VĐV bóng chuyền, cầu lông..., phóng viên cần chủ động gặp gỡ họ sớm trước khi giải đấu diễn ra, vì nếu đến muộn, các VĐV sẽ vào khởi động rất lâu, còn sau khi kết thúc giải sẽ có nhiều người hâm mộ đến giao lưu gây bất tiện cho cả hai bên nếu phỏng vấn, trao đổi thông tin. Với các VĐV quốc tế, phóng viên cần nhờ phiên dịch viên hỗ trợ trong khi phỏng vấn để đảm bảo khai thác được thông tin chính xác.

Không chỉ trực tiếp phỏng vấn các VĐV ngay tại giải đấu, tôi thường phỏng vấn gián tiếp bằng cách liên hệ với các huấn luyện viên (HLV), trưởng đoàn, săn sóc viên... ngay khi có VĐV người Quảng Trị đang thi đấu tại các giải thể thao quốc gia, quốc tế. Từ đó, đưa nhiều tin “nóng” về các VĐV như: Hồ Thị Lý, Nguyễn Thị Huyền, Nguyễn Thị Thu Hằng, Hà Ngọc Linh Nhi (Đội tuyển Rowing Việt Nam), Võ Thị Kim Chi (Đội tuyển Vật Việt Nam)...

Ngoài những tin, bài có tính thời sự, phóng viên thể thao còn khai thác sâu để thấu hiểu đằng sau ánh hào quang là biết bao giọt mồ hôi, nước mắt, sự đánh đổi của các VĐV. Để có nguồn tư liệu phong phú, sinh động cho các bài báo viết về lĩnh vực thể thao, phóng viên cần biết cách đồng hành và hỗ trợ cho công tác tổ chức các hoạt động thể thao.

Điều may mắn với tôi đó là chính nhờ sự nhiệt thành, chịu khó và uy tín tạo dựng qua từng bài viết nên luôn được các HLV, VĐV chuyên nghiệp cùng cộng đồng cho thể thao phong trào yêu quý. Đáp lại tình cảm ấy, tôi luôn cố gắng đem đến nhiều “làn gió mới” cho thể thao phong trào Quảng Trị, hỗ trợ các khâu tổ chức giải, tham mưu cách điều chỉnh hợp lý trong thi đấu để xóa bỏ bạo lực, phát triển nét đẹp văn hóa thể thao, gắn kết thể thao với các hoạt động thiện nguyện...

17 năm gắn bó với nghề báo, từ bài báo đầu tiên về đề tài thể thao, đến hôm nay, tôi không nhớ rõ đã tác nghiệp ở bao nhiêu giải đấu, viết bao nhiêu tin, bài. Nhưng, có một điều mà tôi luôn ghi nhớ: giữ mãi ngọn lửa đam mê, dấn thân và sáng tạo để tiếp tục viết nên những tác phẩm báo chí thể thao có chiều sâu, cảm xúc và giá trị. Tôi luôn cảm ơn lãnh đạo, biên tập viên và đồng nghiệp đã luôn hỗ trợ để hoàn thành tốt công việc, được sống trọn với tình yêu nghề và và tình yêu thể thao.

Nguyễn Minh Đức