Hai mảnh vườn, một nỗi lo

(QT) - Gạo mốc, bún có chất phát quang, sữa nhiễm khuẩn...là những thông tin được nhiều người tiêu dùng quan tâm trong những tuần qua. Chưa bao giờ câu hỏi ăn gì, uống gì để đảm bảo chất lượng cuộc sống luôn được người tiêu dùng đặt ra như bây giờ.

Ăn uống là chuyện thường ngày. Mặc dù có rất nhiều thông tin về thực phẩm không đảm bảo chất lượng được đăng tải, được cảnh báo nhưng có những sản phẩm người tiêu dùng không thể không lựa chọn để phục vụ cho cuộc sống của mình. Niềm tin của người tiêu dùng dẫu mong manh nhưng vẫn chất chứa hy vọng. Giá như một số người sản xuất, kinh doanh thấu hiểu được niềm tin đó của khách hàng để nâng cao hơn nữa đạo đức kinh doanh và có trách nhiệm hơn với những sản phẩm của mình làm ra...

Có lần, chúng tôi về một làng trồng dưa nổi tiếng của tỉnh thăm người bạn, trong khi chủ nhà đang rót nước mời khách thì một số người nhanh chân ra mảnh vườn phía sau nhà hái dưa vào ăn. Nhưng chưa kịp bổ dưa, chủ nhà đã rối rít hỏi: “Dưa này hái từ vườn nào?”. Khách ngạc nhiên: “Thì tất cả dưa trong vườn này đều là của ông mà?”. “Nhà tôi có hai mảnh vườn, một dùng để bán, một dùng để đãi khách quen”. Chủ nhà sau đó đã thành thật “khai báo” rằng dưa ở mảnh vườn phía sau nhà được phun rất nhiều thuốc sâu và thuốc kích thích tăng trưởng để cho năng suất cao, đến mùa thu hoạch chỉ đem bán chứ không ăn. Khi bị “chất vấn”, tại sao ông không dám ăn mà lại bán cho người khác ăn, như thế có nhẫn tâm quá không? Chủ nhà ấp úng: “Là mình đề phòng thế thôi chứ chắc không sao. Không phun thuốc thì mùa màng thất bát, năng suất lại thấp lấy gì nuôi con, cả nhà tôi chỉ trông chờ vào mảnh vườn cỏn con này thôi”. Tìm hiểu thêm, chúng tôi mới biết không hiếm người chăn nuôi, trồng trọt nhưng chỉ dành để bán mà không dám ăn sản phẩm do chính tay mình làm ra. Nghịch lý ở chỗ là khi mang ra chợ bán, các sản phẩm được làm ra từ đồng đất quê mình thường được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng. Câu chuyện hai mảnh vườn của người trong dưa để lại trong lòng chúng tôi một nỗi lo về sự an toàn về đồ ăn, thức uống trong thời buổi bây giờ. Trong khi trên các phương tiện thông tin liên tục đưa các vụ thực phẩm nhập lậu không đảm bảo chất lượng được tuồn vào nước ta, người tiêu dùng còn canh cánh với một nỗi lo với các sản phẩm được sản xuất trong nước mà câu chuyện về hai mảnh vườn của người trồng dưa là một ví dụ. Ai cũng biết, việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm phải được chú trọng từ nhiều phía, trong đó ý thức người sản xuất kinh doanh đóng vai trò rất quan trọng. Luật An toàn thực phẩm quy định rất rõ quyền, nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm và cả mức xử phạt nếu vi phạm. Theo đó, các cá nhân, tổ chức sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải tuân thủ các điều kiện bảo đảm an toàn đối với thực phẩm, bảo đảm an toàn thực phẩm trong quá trình sản xuất và chịu trách nhiệm về an toàn thực phẩm do mình sản xuất; thông tin trung thực về an toàn thực phẩm; cảnh báo kịp thời, đầy đủ, chính xác về nguy cơ gây mất an toàn của thực phẩm; kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ thực phẩm, nhãn thực phẩm và các tài liệu liên quan đến an toàn thực phẩm...Tuy nhiên, từ những quy định của pháp luật đến thực tiễn còn nhiều điều bất cập, khó kiểm soát, bằng chứng là các sản phẩm không đảm bảo chất lượng vẫn tràn lan trên thị trường mà các vụ việc được phát hiện chỉ là phần nổi của tảng băng. Không chỉ thời gian gần đây mà trước đó, thông tin về thực phẩm bẩn liên tục được đăng tải trên các phương tiện truyền thông. Thông tin này chưa kịp lắng xuống thì thông tin khác lại xuất hiện khiến người tiêu dùng hoang mang. Nắm bắt tâm lý này, khi ra chợ, người tiêu dùng thường xuyên nhận được câu chào mời từ người bán, nào là rau của nhà trồng được, nào là cá đồng, tôm sông..., toàn là những thực phẩm sạch. Đôi khi hàng hóa dán nhãn mác Trung Quốc nhưng người bán vẫn giới thiệu là hàng Việt Nam, cốt để người tiêu dùng yên tâm mua hàng. Bằng mắt thường, người tiêu dùng không thể phát hiện được trong mớ rau quả kia có bao nhiêu dư lượng thuốc trừ sâu hay trong cân bún, đòn chả kia có bao nhiêu hàn the. Việc đó thuộc về trách nhiệm của các cơ quan chức năng và đạo đức của người kinh doanh. Quả thực, người tiêu dùng không còn cách nào khác là đặt niềm tin vào người kinh doanh. Niềm tin của người tiêu dùng lớn lao là thế nhưng trên thực tế có không ít người sản xuất vì muốn năng suất cao mà không chú trọng đến chất lượng, người kinh doanh biết thực phẩm bẩn vẫn bán để kiếm lời, biết sử dụng những hóa chất độc hại vào trong sản phẩm mình làm ra gây ảnh hưởng đến sức khỏe người khác nhưng vẫn cứ sử dụng. Không ít thông tin khiến người tiêu dùng phải giật mình, đó là việc cơ quan chức năng phát hiện, bắt giữ hàng tấn thịt thối, gà vịt đông lạnh không rõ nguồn gốc... Những thực phẩm đó, nếu qua mắt được các cơ quan chức năng sẽ được cung cấp cho các nhà hàng và dưới bàn tay “phù phép” của đầu bếp sẽ trở thành món ngon, được nhiều người chọn lựa. Nguy cơ bệnh tật cũng tiềm ẩn từ đây. Nhưng dường như người sản xuất, kinh doanh ra những mặt hàng đó chỉ chú trọng đến việc phải đối phó với các cơ quan chức năng nhiều hơn việc lo lắng cho sức khỏe người tiêu dùng. Ăn uống là chuyện thường ngày. Mặc dù có rất nhiều thông tin về thực phẩm không đảm bảo chất lượng được đăng tải, được cảnh báo nhưng có những sản phẩm người tiêu dùng không thể không lựa chọn để phục vụ cho cuộc sống của mình. Niềm tin của người tiêu dùng dẫu mong manh nhưng vẫn chất chứa hy vọng. Giá như một số người sản xuất, kinh doanh thấu hiểu được niềm tin đó của khách hàng để nâng cao hơn nữa đạo đức kinh doanh và có trách nhiệm hơn với những sản phẩm của mình làm ra... PHAN HOÀI HƯƠNG