Đổi thay ở vùng Càng

Khác với khung cảnh làng quê ngập chìm trong nước lũ, bao gương mặt buồn hiu hắt đối mặt với khó khăn của vài chục năm trước, giờ đây các “ốc đảo” vùng càng ở huyện Hải Lăng đã hoàn toàn khởi sắc. Những xóm làng nơi đây đã trở nên trù mật, vui tươi với những nóc nhà khang trang, kiên cố, nước sinh hoạt, hệ thống “điện - đường - trường - trạm” được hoàn thiện.

Khung cảnh bình yên vùng càng Hải Lăng - Ảnh: Đ.V

Những ngày đầu năm mới, cánh đồng lúa bao la ở vùng đồng trũng huyện Hải Lăng đã phủ một màu xanh ngút mắt. Từng đàn cò trắng chao lượn trên đồng xanh gợi lên khung cảnh thanh bình của những “ốc đảo” vùng càng sau một mùa nước bạc thường niên.

Vừa chăm chút những cành mai vàng nở muộn sau Tết, ông Võ Văn Ân tiếp chúng tôi giữa khu vườn gió lộng ở càng Hưng Nhơn. Ông Ân kể từ đời ông bà, cha mẹ của ông đã gắn bó với vùng càng. “Tôi nghe kể lại thì hồi mới lập làng, ông bà tổ tiên chúng tôi cùng một số gia đình khác đã được làng cử ra ở càng này để canh giữ đất ruộng. Dần dà sau này con cháu sinh sôi, duy trì gắn bó tiếp với vùng đất này cho đến thế hệ của tôi và con cái tôi như bây giờ. So với cách đây vài chục năm, cuộc sống bây giờ của chúng tôi đã tốt hơn nhiều”

Theo ông Ân, càng Hưng Nhơn đã no ấm, có điện lưới từ năm 2000, nước dùng sinh hoạt và ăn uống cơ bản đầy đủ. “Ở đây có 20 gia đình thì hầu hết đã có nhà xây kiên cố, nhiều nhà xây được tầng 2 để tránh lũ. Người dân chúng tôi chỉ sợ bão chứ không sợ lũ. Chúng tôi cũng vui mừng một điều là dù càng khá nhỏ, ít gia đình nhưng những năm gần đây đã có 10 cháu đỗ vào các trường đại học, cao đẳng”.

Toàn thôn Hưng Nhơn có 272 hộ thì có 20 hộ sinh sống ở vùng càng cách xa trung tâm xã vài cây số. Cuộc sống của người dân càng Hưng Nhơn hiện tại khá ổn định với nghề làm ruộng và nghề đánh bắt cá, ốc, ếch...vào mùa nước nổi với thu nhập khá cao. Đồng thời lao động trên 25 tuổi ở càng Hưng Nhơn còn làm các nghề như thợ xây, thợ sơn ở bên ngoài; nhiều người còn thoát ly ra khỏi “ốc đảo” đến vùng đất khác để kinh doanh buôn bán nên có cuộc sống khấm khá.

“Nhìn chung các càng giờ đều đã có nhiều khởi sắc, điều kiện sinh hoạt như điện lưới, nước sinh hoạt, hạ tầng giao thông, điểm buôn bán hàng hóa nhỏ lẻ đầy đủ, cơ bản đáp ứng cuộc sống cho người dân. Riêng ở càng Hưng Nhơn, chúng tôi kiến nghị các cấp, ngành cần quan tâm xây dựng nhà sinh hoạt cộng đồng tránh lũ để phục vụ người dân, vì nơi đây hiện vẫn chưa có”, Trưởng thôn Hưng Nhơn Nguyễn Như Khoa cho biết thêm.

Thầy giáo Nguyễn Văn Huynh miệt mài dạy học cho con em ở điểm trường Càng (thuộc Trường Tiểu học và THCS Hải Hòa, xã Hải Phong, huyện Hải Lăng) - Ảnh: Đ.V

Đi dọc theo sông Ô Giang vài cây số, chúng tôi đến thăm vợ chồng anh Nguyễn Văn Thắng - chị Nguyễn Thị Nữ ở thôn Hội Điền. Vợ chồng anh Thắng được xem là gia đình khá điển hình về khuyến học khi có hai người con đang học đại học năm 1 và năm 2 ở Trường Đại học Sư phạm Huế và 1 con đang học lớp 9, 1 con học lớp 6.

“Gia đình tôi làm hơn 5 mẫu ruộng, mỗi năm sau khi trừ các chi phí cũng thu được khoảng trên dưới 100 triệu đồng. Chăn nuôi thêm gà, vịt hai vợ chồng cũng đủ nuôi con cái ăn học và trang trải cuộc sống. Thật sự ở vùng càng ít có điều kiện để làm giàu nhưng bù lại cuộc sống bình yên, thoải mái, ít bon chen”, anh Thắng tâm sự.

Ở dưới bếp, chị Nữ vừa đi dặm lúa về đã tranh thủ rửa rau, vo gạo nấu bữa cơm trưa cho gia đình. Chị Nữ cho biết mình là người ở thôn Hưng Nhơn về làm dâu ở Hội Điền từ năm 2005. “Hồi đó đường sá đi lại cực khổ lắm. Nước ăn uống cũng đi xách từng xô ở ngoài sông. Nay thì có nguồn nước sinh hoạt đảm bảo, nước ăn uống thì lấy ở bên nhà thờ công giáo nên cũng đảm bảo sức khỏe”, chị Nữ chia sẻ.

Tại “ốc đảo” Hội Điền, phong trào làm ăn cũng trở nên sôi nổi khi nhiều gia đình thuê ruộng để canh tác với diện tích lớn, đồng thời đầu tư máy móc cơ giới phục vụ sản xuất. Phấn khởi giới thiệu chiếc máy cày hiệu Kubota màu đỏ vừa mới “đập hộp” trị giá 340 triệu đồng trong vụ vừa rồi, anh Nguyễn Ngọc Văn nói đó là tài sản mà vợ chồng anh rất hạnh phúc vì mua được bằng tiền từ những vụ lúa của mình.

“Gia đình tôi làm 2 mẫu ruộng. Khoảng 3 năm trước, tích góp được hơn 100 triệu đồng, tôi mua chiếc máy gặt cũ để vừa gặt trong nhà vừa làm ăn, mỗi vụ gặt lúa thuê cho bà con được từ 20-25 ha. Đến vụ vừa rồi, vợ chồng tôi đã mua thêm được chiếc máy cày đất mới nên rất phấn khởi, máy đã cày được 40-45 ha đất cho bà con. Những lúc nông nhàn, tôi còn làm việc lặt vặt như lợp nhà, sửa chữa điện, nước cho người dân trong vùng... Nói chung kinh tế gia đình tôi cũng ổn định nên chăm lo tốt việc học hành cho con cái”, anh Văn tâm sự.

Anh Nguyễn Ngọc Văn ở thôn Hội Điền, xã Hải Phong đứng cạnh chiếc máy cơ giới - Ảnh: Đ.V

Nói về vùng càng thì điều phấn khởi hơn cả là nhận thức về việc đầu tư học hành cho con em của bà con đã thật sự thay đổi. Ngoài đường giao thông, điểm trường học đã được đầu tư ngày càng thuận lợi thì sự tiếp sức của phụ huynh, sự quyết tâm vươn lên bằng con đường học tập của con em đã góp phần thúc đẩy sự nghiệp giáo dục ở vùng càng.

Nếu như trước đây khoảng 5-7 năm, đa phần học sinh chỉ học hết cấp THCS, số ít học xong THPT thì chọn nghỉ học đi làm công nhân hoặc học nghề, làm nghề bên ngoài. Nhưng hiện nay, hầu hết con em ở vùng càng đều tốt nghiệp THCS, THPT và trong đó có hàng chục em đã thi đỗ và học đại học, cao đẳng để nuôi ước vọng tương lai tươi sáng...

Ví như thầy giáo trẻ Nguyễn Văn Huynh, một trong những người sinh ra ở “ốc đảo” Hội Điền đã vượt qua nhiều khó khăn theo con chữ để bây giờ trở lại quê hương tiếp tục sự nghiệp trồng người. Thầy Huynh xúc động cho biết: “Là người địa phương nên tôi hiểu hơn ai hết những nhọc nhằn, gian nan của học trò vùng càng khi gắn bó với những lớp học ghép tạm bợ hồi trước. Vậy nên s a u khi tốt nghiệp Trường CĐSP Quảng Trị vào năm 2012, tôi quyết định không đến những nơi có điều kiện tốt hơn để làm việc mà quyết tâm xin về dạy học ngay tại nơi mình sinh ra.

Với tất cả tình cảm và trách nhiệm, tôi nghĩ mình phải trở thành một người truyền cảm hứng để các em lấy làm động lực và khơi bùng lên khát vọng vươn lên bằng con đường học tập để xây dựng tương lai”.

Chia tay vùng càng, những ký ức chưa xa về một thời gian khó của miền đất này đã nhường chỗ cho những cảm xúc tươi mới. Vùng càng giờ đây đã khoác lên mình những gam màu đầy sức sống của sự no ấm, của đời sống văn hóa tinh thần phong phú và một khát vọng vươn lên từ sự học hành, đỗ đạt.

Đức Việt