Đẩy nhanh tiến độ giải ngân các công trình xây dựng cơ bản

(QT) - Hiện nay trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đang triển khai thi công nhiều công trình, có công trình vốn đầu tư chỉ một vài tỉ đồng nhưng cũng có công trình hàng trăm tỉ đồng. Các công trình xây dựng cơ bản đã góp phần tăng thêm nguồn lực cơ sở vật chất, tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh . Thực hiện Nghị quyết 39/HĐND tỉnh về kế hoạch phân bổ vốn đầu tư XDCB năm 2010 và danh mục các công trình trọng điểm của tỉnh sử dụng nguồn vốn ngân sách, cuối tháng 12/2009 UBND tỉnh đã hoàn thành việc giao kế hoạch vốn đầu tư XDCB năm 2010 cho các huyện, thị xã, thành phố và các chủ đầu tư. Tổng vốn đầu tư phát triển từ ngân sách do địa phương quản lý năm 2010 được HĐND tỉnh giao từ đầu năm là 1.035 tỉ đồng, tăng 15,4% so với năm trước. Trong đó nguồn vốn XDCB tập trung 168,5 tỉ đồng; nguồn vốn Trung ương hỗ trợ có mục tiêu 526 tỉ đồng; nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình 135 và dự án 5 triệu ha rừng 190,533 tỉ đồng; nguồn vốn nước ngoài 150 tỉ đồng. Sáu tháng đầu năm, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo thực hiện quyết liệt các giải pháp, đẩy nhanh tiến độ thi công và giải ngân vốn kế hoạch XDCB năm 2010, đồng thời làm việc với các Bộ, ngành Trung ương để tranh thủ các nguồn vốn, ứng trước kế hoạch vốn để tăng thêm nguồn đầu tư trong năm 2010. Kết quả đã huy động thêm 791,345 tỉ đồng từ ngân sách để bổ sung nguồn vốn cho đầu tư phát triển, nâng tổng số vốn đã bố trí kế hoạch năm 2010 đến nay là 1.824,915 tỉ đồng, tăng 76,3% so với kế hoạch được HĐND tỉnh giao đầu năm và tăng 33,6% so với vốn kế hoạch giao của cùng kỳ năm 2009. Như vậy nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản năm 2010 đã tăng lên đáng kể, song tiến độ giải ngân chưa đạt được yêu cầu kế hoạch đề ra. Tính đến 30/6/2010 tổng giá trị giải ngân của tất cả các nguồn vốn ngân sách địa phương quản lý hơn 830 tỉ đồng, mới đạt 42%. Nhiều công trình sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ giải ngân còn chậm như vốn Trái phiếu Chính phủ về Y tế, kế hoạch 120 tỉ, mới giải ngân được 29,493 tỉ đồng; vốn Trái phiếu Chính phủ về Giao thông, kế hoạch 556,7 tỉ đồng, giải ngân được 208,182 tỉ đồng. Theo báo cáo của Kho bạc Nhà nước Trung ương thì Quảng Trị giải ngân 4 tháng đầu năm đứng thứ 56/63 tỉnh, thành phố trong nước, và đứng thứ 6/6 tỉnh khu vực miền Trung. Điều đó làm ảnh hưởng đến việc tranh thủ thêm nguồn vốn Trung ương cho ứng trước, hoặc bổ sung kế hoạch năm 2010. Nhiều dự án đã được tập trung bố trí kế hoạch vốn năm 2010 lớn nhưng tỉ lệ giải ngân đạt rất thấp hoặc chưa giải ngân. Báo cáo của KBNN tỉnh đến 30/6 cho thấy: Bệnh viện đa khoa tỉnh bố trí 80 tỉ, mới giải ngân 8,5%. Đường Vĩnh Ô, bố trí 21 tỉ, giải ngân 2%; đường A Ngo bố trí 43 tỉ, giải ngân 1,8%; đường Trung Giang bố trí 39 tỉ, giải ngân 1%;, đường Trần Nguyên Hãn bố trí 30 tỉ, giải ngân 0,9%. Ngoài ra còn nhiều công trình khác đã bố trí vốn nhưng chưa giải ngân được đồng nào như đường Hải An- Hải Khê, đường và cầu qua sông Hiếu, đường Trần Bình Trọng, đường Lê Lợi kéo dài, Trung tâm chữa bệnh, giáo dục, lao động xã hội tỉnh... Nguyên nhân chủ yếu của việc giải ngân chậm là do công tác giải phóng mặt bằng ( GPMB) còn nhiều ách tắc, không bàn giao mặt bằng kịp để thi công. Theo báo cáo đánh giá của Sở Kế hoạch- Đầu tư, nhiều dự án GPMB rất chậm. Bên cạnh đó cũng có một số dự án GPMB cơ bản xong nhưng còn một số hộ không chấp nhận phương án đền bù, tái định cư nên tạo ra những ách tắc kéo dài, như đường Trần Nguyên Hãn ( Đông Hà), vướng mắc do đất chưa lập hồ sơ 299; đường Trường Chinh còn 3 hộ chưa chấp nhận phương án đền bù; Khu công nghiệp Nam Đông Hà 12 hộ chưa giải phóng mặt bằng; Kè sông Hiếu 2 hộ chưa giải phóng mặt bằng; đường tránh lũ, cứu hộ, cứu nạn phía Nam của tỉnh có 43 hộ chưa chấp nhận phương án đền bù. Đường đến trung tâm xã Trung Giang, bố trí vốn từ ngày 27/8/2009 đến 26/5/2010 mới giải phóng mặt bằng được 8,3 km/18 km; đoạn cuối gần cầu Cửa Tùng việc giải phóng mặt bằng khó thực hiện nên địa phương đã đề nghị giảm mặt cắt đường để hạn chế giải phóng mặt bằng. Đường về xã Triệu Thuận, vốn bố trí từ ngày 7/8/2009 đến 27/5/2010, mới giải phóng mặt bằng 600 m đầu cầu An Mô và 400 m cuối tuyến. Công tác giải phóng mặt bằng các dự án ( trong phạm vi huyện, thị xã, thành phố) được giao cho UBND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện nhưng việc thực hiện vẫn ỳ ạch. Nguyên nhân là do các huyện bố trí cán bộ làm công tác GPMB rất mỏng, cán bộ kiêm nhiệm nhiều việc không thể đảm nhận được khối lượng công việc ngày càng nhiều và phức tạp (kiểm kê, đo đạc, áp giá, lập hồ sơ đền bù...). Hội đồng đền bù GPMB của một số huyện hoạt động chưa mạnh, chưa có đủ thẩm quyền để giải quyết các khó khăn, vướng mắc nảy sinh, không có cán bộ chuyên trách hội đồng giúp việc, chưa có giải pháp tích cực để thực thi công việc theo tiến độ. Công tác tái định cư cũng chưa được quan tâm đúng mức, các huyện chưa quy hoạch, dành quỹ đất để xây dựng các khu tái định cư, vì thế khi giải phóng mặt bằng thì lúng túng không biết đưa dân định cư ở đâu. Bên cạnh đó, việc áp giá đền bù gặp nhiều khó khăn do nguồn gốc đất đai không được xác định rõ, đất chưa làm hồ sơ 299, người dân không đồng tình do giá đền bù thấp so với giá thị trường, đơn giá đền bù chưa được lập chi tiết nên việc áp giá gặp khó khăn. Sự phối hợp giữa các ngành của tỉnh trong việc giải quyết khó khăn, vướng mắc của cấp huyện, các chủ đầu tư liên quan đến công tác GPMB chưa được thực hiện tốt... Cũng phải kể đến nguyên nhân khác làm cho việc giải ngân các công trình xây dựng chậm là do trách nhiệm của chủ đầu tư chưa làm hết nhiệm vụ của mình, thiếu đôn đốc, kiểm tra. Ngoài ra do giá cả, cơ chế chính sách có thay đổi, các đơn vị tư vấn năng lực yếu, hồ sơ phải chỉnh sửa nhiều lần, làm đi làm lại, nộp chậm cũng ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân. Để khắc phục những hạn chế trên, trong Thông báo kết luận số 73, ngày 15/6/2010 của Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Cường tại cuộc họp với các ngành, địa phương về công tác GPMB đã chỉ rõ: UBND các huyện, các chủ đầu tư quan tâm nhiều hơn nữa đến công tác GPMB, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, quan tâm đầu tư thời gian, nhân lực, vật lực cho công tác GPMB nhằm tạo chuyển biến trong XDCB. Xây dựng quy trình thực hiện thống nhất, hạn chế những lúng túng, chồng chéo trong quá trình thực hiện. Tăng cường củng cố và kiện toàn bộ máy đền bù, GPMB ở các huyện, thị và các ngành. Thông báo Kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh cũng nhấn mạnh: Các ngành phải chịu trách nhiệm trực tiếp, không khoán trắng cho địa phương trong công tác GPMB. Phải chuyên trách hóa công tác này, bên cạnh đó phải rà soát lại giá đất, giá đền bù tài sản phù hợp, nhằm tạo ra sự thống nhất và đảm bảo quyền lợi cho các đối tượng bị giải tỏa. Xung quanh vấn đề GPMB, đẩy nhanh tiến độ giải ngân, đồng chí Thái Xuân Lãm, Giám đốc Sở KH-ĐT cũng đề nghị: Các chủ đầu tư phải thực hiện đúng Luật Xây dựng, các công trình phải thực hiện xong GPMB mới tổ chức lựa chọn nhà thầu thi công. Phải quan tâm công tác GPMB, tái định cư ngay trong khâu nghiên cứu lập dự án, lựa chọn phương án tuyến. Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành các chủ trương chính sách của nhà nước và GPMB. Nâng cao trách nhiệm của chủ đầu tư trong giải ngân, bảo đảm đúng tiến độ kế hoạch đề ra, đó cũng là giải pháp để chống lạm phát, thúc đẩy kinh tế tăng trưởng... HOÀNG NAM BẰNG