Đánh giá lại cán bộ những bộ, ngành, địa phương giải ngân chậm

Hôm nay 20/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị thúc đẩy động lực tăng trưởng đầu tư công năm 2025. Hội nghị được kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Nam dự hội nghị tại điểm cầu Quảng Trị.

Đầu tư công luôn được xác định là nhiệm vụ chính trị trọng yếu, giữ vai trò then chốt trong phát triển KT- XH, bảo đảm QP - AN và ổn định chính trị; đầu tư công vừa mang tầm chiến lược dài hạn, vừa mang tính cấp thiết trước mắt, góp phần quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; tạo nền tảng phát triển kết cấu hạ tầng KT- XH, có vai trò “mở đường”, khơi thông các điểm nghẽn, tạo động lực mới, không gian phát triển mới; tăng cường liên kết, giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; đóng vai trò là “vốn mồi” dẫn dắt, kích hoạt đầu tư toàn xã hội, thu hút mạnh mẽ đầu tư tư nhân và dòng vốn FDI; thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, sinh kế cho người dân, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị thúc đẩy động lực tăng trưởng đầu tư công năm 2025 - Ảnh C.P

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, sâu sát thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia và thực hiện các dự án sử dụng nguồn tăng thu ngân sách trung ương hàng năm ngay từ những ngày đầu, tháng đầu năm 2025.

Kết quả giải ngân 4 tháng đầu năm là trên 128,5 nghìn tỉ đồng, cao hơn khoảng 18 nghìn tỉ đồng so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, có gần 8 nghìn tỉ đồng chưa được phân bổ chi tiết; kết quả giải ngân vốn đầu tư công 4 tháng đầu năm 2025 đạt 15,56%, thấp hơn cùng kỳ năm 2024 (16,64%), trong đó nhiều bộ, cơ quan, địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới mức trung bình cả nước.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh, trong bối cảnh hiện nay, chúng ta đang quyết liệt làm mới 3 động lực tăng trưởng truyền thống gồm đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu; thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới gồm khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, động lực liên quan kinh tế tư nhân. Trong lúc việc thúc đẩy động lực tăng trưởng mới cần phải có thời gian, có độ trễ thì phải nỗ lực củng cố, thúc đẩy các động lực tăng trưởng truyền thống.

Tuy nhiên, hiện nay các động lực tiêu dùng và xuất khẩu đang gặp nhiều khó khăn, chúng ta đang quyết liệt đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng nhưng cũng chưa phát huy hiệu quả ngay lập tức. Do đó, trong các động lực tăng trưởng truyền thống, động lực tăng trưởng đầu tư có vai trò rất quan trọng, gồm đầu tư công, đầu tư FDI, đầu tư tư nhân... Đầu tư công được xác định là dẫn dắt đầu tư tư, kích hoạt mọi nguồn lực cho phát triển.

Điểm lại kết quả đầu tư công những tháng đầu năm, trong đó có 37/47 bộ, cơ quan và 27/63 địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới mức trung bình cả nước, Thủ tướng đề nghị phải làm rõ vấn đề này, tìm ra nguyên nhân, chỉ rõ những khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn, trách nhiệm của các bộ, ngành. “Tại sao cùng một điều kiện, chính sách có nơi làm tốt, có nơi không tốt, liệu có phải do con người, do người đứng đầu không”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính thống kê những bộ, ngành, địa phương nào giải ngân chậm để đánh giá lại cán bộ; những bộ, ngành nào làm tốt thì khen thưởng, bộ, ngành nào làm không tốt thì phải xử lý.

Đồng thời, rút ra bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện ở các cấp, các ngành, đặc biệt là người đứng đầu, “bắt đúng mạch, đúng bệnh” để có giải pháp phù hợp; có các nguyên tắc, công cụ đo lường thường xuyên để đôn đốc, nhắc nhở, phát huy vai trò của các tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ.

Thủ tướng đề nghị lãnh đạo cấp ủy, chính quyền các cấp, cán bộ, đảng viên phải suy nghĩ, nghiên cứu, tiếp tục rà soát, đề xuất sửa đổi thể chế, chính sách, tháo gỡ các vướng mắc, đặc biệt là các luật liên quan ngân sách, đấu thầu, bởi thực tế là các doanh nghiệp tư nhân thường giải ngân, triển khai rất nhanh các công trình.

Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu tăng cường phân cấp, phân quyền mạnh cho địa phương đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát, với tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”; các bộ, ngành, cơ quan trung ương tập trung thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước, không làm những việc cụ thể. Các tập đoàn, tổng công ty nhà nước cũng phải chủ động trong thúc đẩy đầu tư.

Theo Thủ tướng, giải ngân vốn đầu tư công còn một số khó khăn như giải phóng mặt bằng, tiêu chuẩn kỹ thuật, nguồn cung nguyên vật liệu, giải ngân vốn ODA. Công tác kiểm tra, đôn đốc có lúc còn lỏng lẻo; một số bộ, cơ quan, địa phương chưa chủ động, quyết liệt, thậm chí có tâm lý né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, chờ đợi chỉ đạo. Việc triển khai thực hiện các kết luận, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có lúc, có nơi còn chậm. Năng lực quản lý, tổ chức triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia tại một số nơi còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả thực thi chính sách ở cơ sở.

Phân tích nguyên nhân tồn tại, hạn chế, Thủ tướng cho rằng kỷ luật, kỷ cương có nơi, có lúc chưa nghiêm; công tác chuẩn bị đầu tư một số dự án còn sơ sài; những nơi nào mà bí thư cấp ủy chưa sâu sát, cả hệ thống chính trị chưa vào cuộc thì giải phóng mặt bằng chậm; năng lực của một số ban quản lý dự án, cán bộ chuyên môn, đơn vị tư vấn, nhà thầu còn yếu; tồn tại tình trạng né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ được giao; sự phối hợp giữa các cơ quan, địa phương còn thiếu chặt chẽ.

Đúc rút một số bài học kinh nghiệm từ thực tiễn, Thủ tướng chỉ rõ, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, phát huy vai trò người đứng đầu phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm, các địa phương cần tự lực, tự cường, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Phải có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, kiểm tra, đôn đốc và kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn theo nguyên tắc: “lãnh đạo, chỉ đạo từ trên xuống nhưng tổ chức thực hiện, tháo gỡ vướng mắc phải từ dưới lên” và theo tinh thần “6 rõ: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả”.

Huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, giải phóng mặt bằng phải nhanh chóng, dứt điểm và bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, chăm lo tốt đời sống người dân.

Phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà, phát huy trách nhiệm, lựa chọn đúng nhà thầu, phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Sơ kết, tổng kết, biểu dương, khen thưởng, xử lý, kỷ luật kịp thời, công khai, minh bạch.

B.T