Chảo lửa Trung Đông nóng rực

Bộ Ngoại giao Pakistan tuyên bố cuộc tấn công mới nhất được thực hiện dựa trên thông tin tình báo đáng tin cậy liên quan đến các hoạt động khủng bố quy mô lớn sắp xảy ra. Pakistan nhấn mạnh nước này hoàn toàn tôn trọng chủ quyền cũng như toàn vẹn lãnh thổ Iran và mục tiêu duy nhất của cuộc tấn công là theo đuổi an ninh và lợi ích quốc gia của Pakistan.

Theo hãng tin Tasnim (Iran), cuộc không kích của Pakistan diễn ra chỉ một ngày sau khi Iran tuyên bố triển khai tên lửa và máy bay không người lái để phá hủy 2 thành trì của nhóm tay súng Jaish al-Adl ở tỉnh Balochistan, phía Tây Nam Pakistan, khiến 2 trẻ em thiệt mạng và nhiều người bị thương. Jaish al-Adl là nhóm vũ trang dòng Sunni có liên hệ với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Phía Pakistan gọi đây là hành động xâm phạm không phận vô cớ và cảnh báo Iran sẽ đối mặt hậu quả nghiêm trọng dù Bộ trưởng Ngoại giao Iran Hossein Amir-Abdollahian khẳng định cuộc tấn công hôm 16-1 chỉ nhắm vào “những kẻ khủng bố” Iran trên lãnh thổ Pakistan và không có công dân Pakistan nào là mục tiêu.

Iran và Pakistan có đường biên giới chung dài 900 km. Việc hai nước nhắm vào lực lượng đối địch ở hai bên biên giới không phải chuyện mới nhưng điều bất thường lần này là họ sẵn sàng tấn công xuyên biên giới mà không thông báo trước.

Các chuyên gia nhận định tình hình nghiêm trọng ở Trung Đông cũng như vụ đánh bom làm chết hơn 90 người ở Iran gần đây - IS đã nhận trách nhiệm - có thể thúc đẩy Tehran chủ động hơn trong việc săn lùng các mục tiêu bên ngoài biên giới. Trước khi không kích vào Pakistan, Iran cũng phóng tên lửa và máy bay không người lái vào Iraq (để tấn công “gián điệp Israel”) và vào Syria (để tập kích IS) trong cùng ngày 15-1.

Căng thẳng giữa Pakistan và Iran bùng lên trong bối cảnh xung đột Israel - Hamas ở Gaza đang lan rộng khắp Trung Đông, với việc các đồng minh của Iran ở Lebanon, Syria, Iraq và Yemen cũng can dự không ít thì nhiều. Bộ Tư lệnh trung tâm Mỹ (CENTCOM) hôm 17-1 cho biết lực lượng của họ vừa phá hủy 14 tên lửa đã ở chế độ sẵn sàng phóng của lực lượng Houthi tại Yemen. Thông báo trên mạng xã hội X của CENTCOM nêu rõ Mỹ phải “thực hiện hành động tự vệ” vì các tên lửa này là mối đe dọa cấp kỳ đối với các tàu buôn và tàu Hải quân Mỹ trong khu vực.

Trước đó cùng ngày, CENTCOM cho biết một máy bay không người lái phóng từ khu vực do Houthi kiểm soát ở Yemen đã tấn công M/V Genco Picardy, một tàu chở hàng treo cờ Quần đảo Marshall, do Mỹ sở hữu và vận hành, gây ra một số thiệt hại nhưng không ghi nhận thương vong. Cũng trong ngày 17-1, Mỹ chính thức đưa Houthi trở lại danh sách các nhóm khủng bố, theo CNBC.

Trong một diễn biến khác, hôm 18-1, Reuters đưa tin lực lượng Hezbollah ở Lebanon đã bác bỏ những ý tưởng ban đầu của Washington nhằm hạ nhiệt căng thẳng giữa Hezbollah và Israel, bao gồm việc Hezbollah rút các tay súng ra xa biên giới. Mặc dù vậy, một quan chức Lebanon cho biết Hezbollah vẫn sẵn sàng lắng nghe.

Đặc phái viên Mỹ Amos Hochstein đang dẫn đầu nỗ lực ngoại giao nhằm khôi phục an ninh biên giới Israel - Lebanon. Quan điểm của Hezbollah là sẽ bắn tên lửa về phía Israel cho đến khi có lệnh ngừng bắn hoàn toàn ở Gaza. Phía Israel cho biết họ muốn tránh xung đột leo thang nhưng sẵn sàng chiến đấu nếu cần thiết.

Xuân Mai - Anh Thư