Cần thêm nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới ở Hướng Hóa

QTO - Huyện Hướng Hóa có 5 xã di dân xây dựng kinh tế mới dọc hai bên Quốc lộ 9 đã được công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2016-2020; còn 14 xã vùng bản đến nay chưa có xã nào đạt chuẩn quốc gia về NTM. Thực hiện chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Quảng Trị theo Nghị quyết số 03-NQ/ TU ngày 4/11/2021 của Tỉnh ủy Quảng Trị, huyện Hướng Hóa đã rà soát hiện trạng NTM, NTM nâng cao ở tất cả các xã, đồng thời ưu tiên lồng ghép tối đa các nguồn lực, áp dụng cơ chế đặc thù của chương trình NTM trên địa bàn để đầu tư, xây dựng NTM, dần hoàn thiện cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống của người dân nông thôn.

Thu hoạch cà phê ở huyện Hướng Hóa -Ảnh: N.T.H

Trưởng Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Hướng Hóa Hoàng Đình Bình cho biết: kết quả thực hiện các tiêu chí NTM đến cuối năm 2022, toàn huyện Hướng Hóa đạt 153 tiêu chí, bình quân đạt 8,05 tiêu chí/xã. Trong đó có 3 “tiêu chí trắng” chưa có xã nào đạt được là tiêu chí số 11 (nghèo đa chiều), tiêu chí số 15 (y tế) và tiêu chí số 19 (quốc phòng và an ninh).

Về tiêu chí nghèo đa chiều, tổng hợp rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo cuối năm 2022 các xã đều cao hơn chuẩn quy định (6,5%); xã Tân Hợp có tỉ lệ hộ nghèo thấp nhất là 7,39% (tỉ lệ hộ nghèo 2,36%, tỉ lệ hộ cận nghèo 5,03%). Đối với tiêu chí y tế, toàn huyện chưa triển khai sổ khám chữa bệnh điện tử. Tiêu chí về quốc phòng và an ninh, các xã chưa có chủ trương thành lập chi bộ quân sự xã.

Kết quả thực hiện bộ tiêu chí xã NTM nâng cao, hiện nay 5 xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM giai đoạn 2016- 2020 đang tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí chưa đạt theo quy định của bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025 và nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng NTM.

“Đối với xây dựng NTM ở các xã vùng bản, cùng với nguồn vốn đầu tư phát triển các chương trình MTQG, huyện đang xây dựng kế hoạch ưu tiên nguồn vốn sự nghiệp để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giáo dục cho 4 xã đăng ký về đích xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025, gồm: Hướng Phùng, Hướng Tân, Thuận và xã Lìa.

Tuy nhiên, ngoài hai “tiêu chí trắng” khách quan về y tế, quốc phòng và an ninh do chưa có chủ trương triển khai thực hiện, hiện nay khó khăn nhất trong thực hiện đạt các tiêu chí NTM trên địa bàn huyện là tiêu chí nghèo đa chiều. Vì đời sống đại bộ phận Nhân dân miền núi còn gặp nhiều khó khăn, trong khi tiêu chí giai đoạn 2021-2025 đề ra quá cao. Do đó, để xây dựng xã đạt chuẩn NTM cần sự nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân”, ông Bình cho biết thêm.

Hiện nay, trên địa bàn huyện Hướng Hóa đang triển khai 3 chương trình MTQG, gồm: giảm nghèo bền vững; xây dựng NTM; phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Trong năm 2022, toàn huyện huy động hơn 40 tỉ đồng đầu tư xây dựng NTM, trong đó vốn ngân sách 34,4 tỉ đồng; Nhân dân đóng góp 6,5 tỉ đồng.

UBND huyện chỉ đạo các xã đăng ký nhu cầu nguồn lực thực hiện chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 đảm bảo lồng ghép nhiều nguồn vốn và không trùng lặp nguồn vốn của 3 chương trình MTQG. Đồng thời, chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan và địa phương áp dụng các chính sách, quy định để triển khai thực hiện các chương trình MTQG phù hợp, hiệu quả và đạt mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội ở khu vực nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025.

Quá trình triển khai chương trình xây dựng NTM, huyện Hướng Hóa đã đăng ký các công trình áp dụng cơ chế đặc thù của chương trình MTQG đạt tỉ lệ 10%. Đối với đường giao thông, UBND huyện chỉ đạo áp dụng thiết kế, dự toán mẫu cho các công trình đường giao thông thuộc nguồn vốn chương trình MTQG xây dựng NTM theo Quyết định số 3508/QĐSGTVT ngày 9/10/2014 của Sở GTVT Quảng Trị về việc ban hành thiết kế, dự toán mẫu dùng cho chương trình kiên cố hóa giao thông nông thôn giai đoạn 2015 - 2020 và chương trình MTQG xây dựng NTM tỉnh Quảng Trị.

Đối với nhà văn hóa xã, nhà văn hóa thôn, áp dụng phần thiết kế và điều chỉnh quy mô phù hợp với từng địa phương và nguồn vốn được bố trí. Đối với công trình trụ sở xã, áp dụng thiết kế của phần thân, mái; riêng phần móng tùy thuộc vào địa hình, địa chất của từng công trình để có giải pháp thiết kế phù hợp. Việc áp dụng thiết kế mẫu tạo thuận lợi trong thực hiện vì quy trình lập hồ sơ xây dựng nhanh, tiết kiệm kinh phí, dễ kiểm tra, giám sát theo dõi trong quá trình thực hiện.

Mặc dù được Đảng và Nhà nước quan tâm đầu tư 3 chương trình MTQG nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo nên những chuyển biến tích cực ở những xã có đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nhưng nhìn chung diện mạo NTM ở huyện Hướng Hóa vẫn còn chậm thay đổi, chưa phát triển tương xứng với tiềm năng của vùng.

Đặc biệt, ở các xã vùng bản cơ cấu kinh tế chuyển dịch chậm, đời sống Nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chưa đồng bộ và còn nhiều bất cập, tỉ lệ hộ nghèo và cận nghèo cao. Nguồn lực đầu tư từ ngân sách nhà nước tuy đã có sự quan tâm, song vẫn còn rất hạn hẹp, giảm so với các giai đoạn trước, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển của huyện miền núi, trong khi việc huy động nguồn xã hội hóa và từ nội lực của Nhân dân rất hạn chế.

Vì thế, xây dựng NTM ở huyện miền núi Hướng Hóa rất cần thêm những nguồn lực từ ngân sách trung ương cho các chương trình MTQG và nguồn lực ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Bên cạnh đó, quan tâm phát triển nguồn nhân lực có chất lượng là người đồng bào dân tộc thiểu số, qua đó phát huy những cách làm sáng tạo và vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM.

Thanh Hải