Cần có lộ trình rõ ràng trong việc thay đổi các chính sách giáo dục

Những ngày qua, thông tin hàng loạt trường đại học bất ngờ bỏ tổ hợp C00 (Văn - Sử - Địa) trong xét tuyển khiến hàng nghìn học sinh, phụ huynh và giáo viên rơi vào tâm trạng hoang mang, thất vọng. Khi mà thời điểm kỳ thi tốt nghiệp THPT đã cận kề, những thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến thí sinh mà còn làm giảm uy tín của các cơ sở đào tạo. Rất nhiều người đặt ra câu hỏi về tính hợp lý cũng như sự tuân thủ quy định tuyển sinh hiện hành.

Các thí sinh tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024 tại điểm thi Trường THPT Gio Linh, huyện Gio Linh- Ảnh: H.T

10 ngày trước, em Nguyễn Thị Anh Thư, học sinh lớp 12, Trường THPT Cam Lộ, huyện Cam Lộ “sốc” khi biết thông tin Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội công bố bỏ xét khối C00 ở 17 trong 28 ngành, trong đó có ngành em đam mê, lựa chọn. Thư cho biết, suốt gần 3 năm học qua em đã cố gắng học tập và rất vất vả để tập trung ôn luyện khối C00 với mong muốn được bước chân vào giảng đường đại học ở chuyên ngành mà em yêu thích. “Khi nghe tin ngành học mình yêu thích nay đã thay bằng tổ hợp có môn tiếng Anh, trong khi đây không phải là sở trường của em.

Em và các bạn cùng theo khối C00 rất hụt hẫng, hoang mang. Nhiều bạn khóc cả đêm khi chỉ còn một thời gian ngắn nữa là bước vào kỳ thi tốt nghiệp. May mắn là 2 ngày sau đó, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đã khôi phục xét tuyển khối C00 cho 17 ngành, trong đó có ngành học mà em lựa chọn. Vì trong giai đoạn nước rút, thời gian còn rất ít nên khi có những thông tin xáo trộn về việc ngừng xét tuyển khối C00, tâm lý, sức khỏe của em cũng có chút ảnh hưởng”, Thư nói.

Tương tự, em Hồ Thị V., học sinh lớp 12, Trường THPT Đakrông, huyện Đakrông, chia sẻ: “Đối với nhiều học sinh ở các huyện vùng cao như em, tổ hợp C00 từ lâu là một lựa chọn phổ biến. Lý do là bởi điều kiện học tập của chúng em với các bộ môn khoa học tự nhiên, ngoại ngữ... không đầy đủ và ít được đầu tư như học sinh ở các tỉnh thành dưới xuôi. Tuy nhiên, sự thay đổi bất ngờ của một số trường đại học mùa tuyển sinh năm nay khiến chúng em gặp rất nhiều khó khăn trong việc lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai”.

Không chỉ riêng Anh Thư và Hồ Thị V., nhiều học sinh có nguyện vọng xét tuyển đại học khối C00 cho rằng, những điều chỉnh trong phương thức xét tuyển này khiến các em rất hụt hẫng. Trong khi kỳ thi tốt nghiệp THPT chỉ còn tính bằng tuần, các em sẽ phải chuyển định hướng trong thời gian gấp gáp. Việc chuyển sang các tổ hợp thay thế như C03 (Toán, Văn, Sử) hay D14 (Anh, Văn, Sử ) không hề dễ dàng, bởi đây là những tổ hợp đòi hỏi nền tảng kiến thức và kỹ năng khác biệt hoàn toàn so với khối C00 mà các em đã ôn luyện suốt 3 năm qua.

Đặc biệt là thời điểm này, việc lựa chọn môn thi tốt nghiệp đã hoàn tất trước khi các trường công bố thông tin tuyển sinh. Việc một số trường bỏ tổ hợp truyền thống C00 và xây dựng tổ hợp xét tuyển có môn tiếng Anh như Lịch sử - Địa lý - Tiếng Anh; Ngữ Văn - Lịch Sử - Tiếng Anh; Ngữ Văn - Địa lý - Tiếng Anh; Ngữ Văn - Giáo dục Công dân - Tiếng Anh... thì những thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp với 4 môn (Toán - Ngữ Văn - Lịch sử - Địa lý) sẽ mất cơ hội để đăng ký xét tuyển các tổ hợp trên vì không có điểm thi tốt nghiệp môn tiếng Anh.

Theo thầy giáo Hồ Sỹ Ngoạn - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Chu Văn An, huyện Triệu Phong, năm nay, khối 12 của nhà trường có trên 290 học sinh, trong đó có nhiều em đăng ký xét tuyển khối C00. Việc nhiều trường đại học thay đổi phương thức tuyển sinh ngay trước kỳ thi đã gây ra không ít khó khăn cho các em trong cả quá trình ôn luyện và xét tuyển. Đến thời điểm hiện tại, các em đã xác định môn thi và dồn toàn bộ sức lực để ôn tập theo khối đã chọn. Việc thay đổi định hướng bất ngờ sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý các em.

Qua theo dõi trên các fanpage, diễn đàn, phần lớn ý kiến cho rằng việc đưa ra thay đổi vào thời điểm này là không phù hợp. Thí sinh thi tốt nghiệp THPT năm nay đã đăng ký môn thi từ cuối tháng 4, gồm hai môn bắt buộc là Toán, Văn và thêm hai môn tự chọn.

Nhiều em xác định xét bằng tổ hợp C00 nên đã đăng ký thi Sử và Địa, không thi Ngoại ngữ. Được biết, trước phản ứng của học sinh, phụ huynh và chuyên gia giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Công văn số 2864/BGDĐT-GDĐH ngày 6/6, yêu cầu các cơ sở đào tạo rà soát và công bố thông tin tuyển sinh.

Cụ thể, bộ yêu cầu các trường đại học, học viện rà soát phương thức, tổ hợp xét tuyển phù hợp với chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo xét tuyển của từng phương thức để bảo đảm công bằng, không ảnh hưởng đến quyền lợi của thí sinh trong thời điểm các em đã hoàn thành việc đăng ký kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Chỉ chưa đầy 48 giờ sau công văn của Bộ GD&ĐT, nhiều trường đại học đã chủ động cập nhật lại đề án tuyển sinh, như: Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội khôi phục xét tuyển khối C00 cho 17 ngành, đồng thời bổ sung thêm tổ hợp C03 (Văn - Toán - Sử) và C04 (Văn - Toán - Địa) cho toàn bộ 26 ngành xét tuyển theo điểm thi tốt nghiệp THPT; Đại học Mở Hà Nội thêm tổ hợp C00 cho ba ngành Luật, vốn trước đó chỉ xét bằng các tổ hợp D01 (Toán - Văn - Anh), C01 (Toán - Văn - Lý) hoặc C14 (Văn - Toán - GDCD).

Không phủ nhận giáo dục cần đổi mới để theo kịp sự phát triển của xã hội và nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực mới. Tuy nhiên, đổi mới không thể gấp gáp, đột ngột. Bất kỳ sự điều chỉnh nào cũng cần phải có lộ trình dài hơi, cần được nghiên cứu kỹ lưỡng và đưa ra thông báo sớm.

Mặt khác, khối C00 không chỉ là một tổ hợp thi mà còn là một phương diện của tư duy giáo dục, nơi học sinh được phát triển kỹ năng ngôn ngữ, phản biện, cảm thụ xã hội...

Với nhiều học sinh, lựa chọn khối C00 không phải vì “dễ dàng” hay “tránh Toán” như một số định kiến mà là cả một quá trình đầu tư công phu từ tư duy tổng hợp, năng lực phân tích, kỹ năng phản biện đến khả năng cảm thụ ngôn ngữ và hiểu biết xã hội.

Dù khối C00 được nhiều trường đại học bổ sung trở lại, nhưng có thể thấy xu hướng lâu dài của các trường vẫn là đa dạng hóa tổ hợp xét tuyển, đòi hỏi thí sinh phải linh hoạt và chiến lược hơn trong quá trình chọn môn thi.

Thiện Long