Bản lĩnh người đứng đầu

Câu chuyện trưởng thôn Kho Vàng, xã Cốc Lầu, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai là anh Ma Seo Chứ cứu được 115 người trong thôn thoát khỏi vụ sạt núi được nhắc đến rất nhiều trong những ngày qua. Câu chuyện ấy mang lại một nguồn sáng tích cực giữa muôn trùng đau thương, tang tóc do thiên tai gây ra.

Cùng với câu chuyện về Ma Seo Chứ, hình ảnh trưởng thôn Làng Nủ, nơi xảy ra thảm nạn ở huyện Bảo Yên (Lào Cai) cũng khiến cộng đồng xúc động trước sự tận tụy của người thôn trưởng Hoàng Văn Diệp.

Trưởng thôn Ma Seo Chứ, khi thấy mưa lớn kéo dài đã lập ngay một nhóm dân bản năng động, khỏe mạnh đi khảo sát ngọn núi phía sau thôn. Khi phát hiện ra vết nứt rộng 20 cm, dài 30 m có nguy cơ xảy ra thảm họa, ngay lập tức ông trưởng thôn chỉ mới hơn 30 tuổi ấy đã ráo riết, đôn đốc toàn bộ dân bản di dời đến ngọn núi khác an toàn hơn.

Người trẻ khỏe chặt vầu dựng lều căng bạt, chị em phụ nữ lo giữ an toàn cho lũ trẻ và người già yếu. Để rồi đúng như Seo Chứ dự đoán, ngọn núi sau bản đã sạt vùi tất cả. Mất hết cửa nhà, tài sản nhưng điều quan trọng nhất là 115 cư dân không bị vùi lấp. Chỗ lánh nạn của bà con thôn Kho Vàng xa trung tâm, mất liên lạc bằng điện thoại.

Chính quyền tìm đến thôn, không thấy dân, nhìn cửa nhà vùi dưới đống đất sạt lở nghĩ là không còn ai nữa. Vậy rồi như một phép màu: dân còn sống. Và người tạo ra phép màu ấy là trưởng thôn Kho Vàng. Có người nói vui: Ma Seo Chứ là “kho vàng” của thôn Kho Vàng, đó là cách nói hình ảnh để bày tỏ lòng ngưỡng mộ với người trưởng thôn trẻ tuổi, còn với sinh mạng của 115 người dân được an toàn thì có vàng bạc châu báu nào sánh được?

Không may mắn như 115 người dân thôn Kho Vàng, nhưng những nạn nhân ở Làng Nủ còn có một trưởng thôn tận tụy và thấu đáo. Khi các lực lượng tổ chức tìm kiếm các nạn nhân, thôn trưởng Hoàng Văn Diệp nắm rõ từng nhà, từng vị trí, từng hoàn cảnh. Anh nắm vanh vách và chi tiết khiến anh em báo chí có mặt tại hiện trường vô cùng ngạc nhiên. Phải sâu sát, tận tụy với dân lắm mới hiểu rõ dân như thế.

Và cũng ông trưởng thôn ấy, gần cả tuần qua lăn lộn với các lực lượng để tìm từng nạn nhân, tìm ra được thi thể thì lo ma chay an táng, lo phối hợp cứu trợ, lo cho người còn sống từng tấm áo, từng chiếc nồi để tạm qua những ngày tháng đau thương gian khó.

Câu chuyện cảm động về hai trưởng thôn Ma Seo Chứ và Hoàng Văn Diệp khiến chúng ta cảm phục bao nhiêu thì lại buồn bấy nhiêu khi cũng tại Lào Cai, trong những ngày thiên tai dồn dập ấy lại có hai vị chủ tịch xã thay vì cần có mặt ở vị trí lãnh đạo của mình để chỉ đạo phòng chống, khắc phục hậu quả thì họ lại ở nhà. Lý do được những người này đưa ra là do đường đi bị sạt, không thể ra hiện trường.

Đó là ông Lý A Khoa (42 tuổi), Chủ tịch xã Pa Cheo và Má A Chúng(34 tuổi), Chủ tịch xã Trung Lèng Hồ, huyện Bát Xát (Lào Cai). Cả hai lãnh đạo xã này trước mắt đã bị đình chỉ công tác. Quyết định tạm đình chỉ công tác của UBND huyện Bát Xát được căn cứ theo Quy định 148 QĐ/TƯ ngày 23/5/2024: “Cán bộ cố tình trì hoãn, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, không thực hiện công việc thuộc thẩm quyền theo chức năng, nhiệm vụ được giao”.

Nếu hai vị chủ tịch xã kia bị xử phạt thích đáng thì chắc chắn chính quyền sẽ có khen thưởng xứng đáng cho trưởng thôn Kho Vàng và Làng Nủ. Việc khen thưởng này không chỉ để tôn vinh những hành động quyết đoán, tận tụy của hai anh mà câu chuyện này còn là bài học cho đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cơ sở ở miền núi học tập, noi theo.

Rất nhiều năm công tác ở địa bàn Tây Bắc, chúng tôi nhận ra trong mỗi vị “thủ trưởng” luôn phải có tố chất của “thủ lĩnh”. Có lẽ do đặc thù của cuộc sống ngàn đời trên núi cao rừng thẳm, đối mặt với muôn vàn hiểm nguy đe dọa, từ thú dữ rừng sâu hay lũ rừng, hỏa hoạn và kẻ thù rình rập chốn biên cương tự ngàn đời đã đào luyện nên những con người như thế.

Câu chuyện quyết đoán di dời thần tốc cả bản của Ma Seo Chứ chính là tinh thần thủ lĩnh (và cả sự tận tụy của trưởng thôn Hoàng Văn Diệp). Còn câu chuyện của hai vị chủ tịch xã kia, họ chỉ dừng ở mức “thủ trưởng” mà thiếu đi tinh thần thủ lĩnh cần thiết, nhất là ở những địa bàn rẻo cao Tây Bắc với rất nhiều gian khó mà chúng ta đã chứng kiến trong những ngày thiên tai vừa qua.

Lê Đức Dục