Vì sao tiến độ xây dựng khu vực Cửa khẩu quốc tế La Lay chậm trễ?

(QT) - Đề án “Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Cửa khẩu quốc tế La Lay” tỉnh Quảng Trị được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 21/8/2015, thực hiện trong giai đoạn 2015 - 2020, nhằm xây dựng khu vực cửa khẩu này thành cửa khẩu quốc tế kiểu mẫu với trang thiết bị hiện đại, trở thành động lực phát triển mới của tỉnh Quảng Trị. Tuy nhiên, kể từ ngày 25/6/2016 thực hiện lễ công bố nâng cấp Cửa khẩu quốc gia La Lay lên thành cửa khẩu quốc tế đến nay, tiến độ thi công chậm trễ vì nhiều nguyên nhân chủ quan, khách quan.

Dự án san nền và hạ tầng kỹ thuật thiết yếu tại khu vực trung tâm Cửa khẩu quốc tế La Lay đang được gấp rút thi công

Theo Quyết định phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ, tổng vốn đầu tư hạng mục trung tâm cửa khẩu gắn với các hoạt động chức năng của cửa khẩu giai đoạn 2015 - 2020 là 2.395 tỷ đồng, trong đó có phân kỳ đầu tư. Căn cứ trên đề án của Chính phủ, UBND tỉnh đã phê quyệt dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu vực cửa khẩu La Lay. Xác định nguồn vốn của Trung ương, nguồn vốn xã hội hóa và các nguồn vốn hợp pháp khác để làm cơ sở cho tỉnh hoạch định, tính toán hướng phát triển, UBND tỉnh đã phân bổ nguồn vốn để triển khai xây dựng một số hạng mục công trình cụ thể như: Tư vấn khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công, giám sát thi công, san nền khu vực trung tâm cửa khẩu La Lay, rà phá bom mìn, vật liệu nổ, duy tu, sửa chữa một số hạng mục tại nhà ga Cửa khẩu quốc tế La Lay…

Cục Hải quan tỉnh cũng đã tích cực, chủ động làm việc với Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đưa ra một số danh mục đầu tư như dự án bãi kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu gắn với trụ sở Chi cục Hải quan Cửa khẩu quốc tế La Lay, dự án nhà kiểm soát liên hợp…góp phần làm giảm áp lực vốn đầu tư công của tỉnh và tạo cơ sở cho việc hoàn thiện hạ tầng khu vực Cửa khẩu quốc tế La Lay.

Để chuẩn bị cho lễ công bố nâng cấp Cửa khẩu quốc tế La Lay diễn ra vào ngày 25/6/2016, thực hiện các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, Ban quản lý (BQL) dự án đầu tư xây dựng (ĐTXD) Khu kinh tế (thuộc Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh) đã ký hợp đồng nguyên tắc với Công ty TNHH xây dựng Thống Nhất khẩn trương triển khai máy móc thi công hạng mục san nền kịp tiến độ phục vụ lễ. Đây là hạng mục nằm trong công trình “San nền bãi chờ nhập, bãi chờ xuất và hạ tầng giao thông 2km khu vực quốc môn Cửa khẩu quốc tế La Lay” do đơn vị đảm nhiệm thi công. Sau khi hoàn thành hạng mục, BQL dự án ĐTXD Khu kinh tế đã tiến hành nghiệm thu kỹ thuật, chỉ đạo Công ty TNHH xây dựng Thống Nhất hoàn thiện hồ sơ hoàn công để có cơ sở trình thẩm định và phê duyệt khối lượng công việc đã thực hiện.

Tuy nhiên, vì đơn vị thi công chưa đồng ý với giá trị công việc thực hiện như BQL Khu kinh tế tỉnh trình Sở Xây dựng xem xét thẩm định theo định mức, căn cứ trên hồ sơ dự toán của đơn vị tư vấn, do đó ảnh hưởng đến việc giải ngân vốn cho đơn vị thi công. Để xử lý dứt điểm gói thầu san nền tạo mặt bằng phục vụ lễ công bố, thanh toán nợ đọng cho Công ty TNHH xây dựng Thống Nhất, thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy và UBND tỉnh về tập trung xử lý, giải quyết thanh toán, quyết toán khối lượng công việc đã hoàn thành cho doanh nghiệp, ngày 31/8/2017, BQL Khu kinh tế tỉnh đã có tờ trình gửi UBND tỉnh và Sở Kế hoạch và Đầu tư về việc bố trí vốn thanh toán khối lượng hoàn thành phần việc đã thực hiện phục vụ lễ nâng cấp Cửa khẩu quốc tế La Lay.

BQL dự án ĐTXD Khu kinh tế cũng đã có văn bản số 75/DA-Kth ngày 17/8/2017 gửi Công ty TNHH Thống Nhất để làm rõ một số nội dung liên quan đến những kiến nghị của công ty. Mặt khác, BQL Khu kinh tế tỉnh cũng đã nhiều lần mời đại diện công ty đến làm việc để hoàn tất hồ sơ làm cơ sở cho việc thanh toán, quyết toán khi được bố trí vốn, tuy nhiên đến nay phía công ty vẫn chưa phối hợp để hoàn chỉnh.

Đối với dự án san nền và hạ tầng kỹ thuật thiết yếu tại khu vực trung tâm Cửa khẩu quốc tế La Lay, ngày 29/7/2016 Chủ tịch UBND tỉnh ký quyết định phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng dự án, theo đó quy mô thực hiện là san nền toàn bộ 10 ha theo quy hoạch điều chỉnh được phê duyệt. Đơn vị thi công được chỉ định là Công ty Xây dựng 384. Trong quá trình triển khai dự án có một số khó khăn liên quan đến công tác chuyển đổi đất rừng phòng hộ đầu nguồn để tạo mặt bằng do vướng mắc về thủ tục pháp lý.

Ngoài ra, điều kiện thời tiết mưa kéo dài liên tục từ tháng 2 đến tháng 8/2017 đã khiến cho đơn vị thi công thực hiện chậm tiến độ. Hiện tại, tranh thủ thời tiết thuận lợi, Công ty Xây dựng 384 đã huy động lực lượng, máy móc, thiết bị và phát động đợt thi đua cao điểm 40 ngày đêm lao động, hoàn thành dự án theo cam kết.

Trung tá Ông Vĩnh Hòa, Lữ đoàn trưởng, Giám đốc Công ty Xây dựng 384 cho biết: “Tiến độ thi công của dự án này chậm làm ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thi công của các dự án khác, đặc biệt là nhà điều hành của Chi cục Hải quan. Vì vậy đơn vị đã chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng tháo gỡ khó khăn, có những hạng mục đơn vị phải linh động đầu tư chi phí trước để giải quyết nhằm đảm bảo tiến độ. Chúng tôi quyết tâm trong thời gian tới huy động toàn bộ năng lực, thiết bị, đặc biệt là các thiết bị hiện đại như máy khoan tự hành để khoan nổ đá nhanh, hoàn thành tiến độ như cam kết trong hợp đồng”.

Trong quá trình thực hiện, có những phát sinh như khối lượng đất đá trước đây xác định ít nhưng thực tế trong quá trình thi công đã tăng lên hàng chục lần, buộc đơn vị thi công phải triển khai phương án nổ mìn phá đá. Về vấn đề phát sinh này, ông Trần Đoàn, Trưởng Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh cho biết đơn vị đang phối hợp với các ban, ngành liên quan phê duyệt để thực hiện, đảm bảo cho việc đẩy nhanh tiến độ thi công. Tập trung tháo gỡ khó khăn vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thi công dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Cửa khẩu quốc tế La Lay là quyết tâm của lãnh đạo tỉnh nhằm tạo mặt bằng cho khu vực Cửa khẩu quốc tế La Lay theo đúng quy hoạch, tiến độ đã đề ra.

Mới đây, trong chuyến khảo sát tại khu vực Cửa khẩu quốc tế La Lay, đồng chí Nguyễn Văn Hùng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đã chỉ đạo các cấp, ngành, đơn vị liên quan cần quyết liệt hơn nữa trong thực hiện các hạng mục xây dựng tại cửa khẩu. Trước mắt cần tập trung xử lý dứt điểm gói thầu số 1, tiếp tục hoàn thiện và thanh toán nợ đọng cho đơn vị thi công. Trong trường hợp đơn vị thi công không tiếp tục thi công, từ chối thanh toán khối lượng đã hoàn thành thì cần tính toán điều chuyển phần vốn còn lại cho các dự án khác trong khu vực cửa khẩu theo quy định của pháp luật.

Với vướng mắc do công tác chuyển đổi đất rừng phòng hộ đầu nguồn, các đơn vị, địa phương liên quan tổ chức đối chiếu quy hoạch khu vực cửa khẩu quốc tế La Lay để đo, kiểm đếm phần diện tích đất rừng phòng hộ đầu nguồn cần chuyển đổi mục đích sử dụng phục vụ công tác giải phóng và san lấp mặt bằng. Để Cục Hải quan tỉnh có thể khởi công hạng mục bãi kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu gắn với trụ sở Chi cục Hải quan Cửa khẩu quốc tế La Lay vào đầu tháng 1/2018, các đơn vị liên quan cần đẩy nhanh tiến độ thi công hoàn thành san lấp, đảm bảo bàn giao mặt bằng vào cuối năm 2017.

Trong tổng mức đầu tư 2.395 tỷ đồng được Chính phủ phê duyệt, nguồn ngân sách trung ương là 1.198 tỷ đồng. Theo Quyết định của Thủ tướng, để tạo cơ hội phát triển, trong giai đoạn 2015 - 2020 khu vực Cửa khẩu quốc tế La Lay được huy động vốn đầu tư từ ngân sách trung ương theo cơ chế phân bổ nguồn vốn như đối với khu kinh tế cửa khẩu. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng và là thuận lợi cơ bản cho tỉnh Quảng Trị trong việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, hình thành và phát triển Khu kinh tế cửa khẩu La Lay trong thời gian tới. Tuy nhiên, trong năm 2016, dự án mới chỉ được bố trí 35 tỷ đồng.

Từ năm 2017, vốn ngân sách trung ương bố trí cho hạ tầng cửa khẩu được bố trí chung trong tổng nguồn ngân sách trung ương cấp cho tỉnh. Chính vì vậy, tỉnh cần quan tâm, tập trung chỉ đạo các đơn vị liên quan có phương án ưu tiên cơ cấu bố trí vốn cho khu vực Cửa khẩu quốc tế La Lay để hoàn thiện các hạng mục công trình thiết yếu như mặt bằng, các tuyến trục chính ra - vào, cấp điện, nước…theo quy hoạch và dự án đã được phê duyệt để hoàn thiện cơ sở hạ tầng thiết yếu ban đầu, đồng thời tạo tiền đề quan trọng để thu hút đầu tư.

Thanh Trúc