Nhiều thơ thiếu nhi bị vi phạm tác quyền

(TT) - Nhiều đơn vị “hồn nhiên” chọn in thơ vào các tập sách mà không hề hỏi ý kiến cũng như thực hiện nghĩa vụ pháp lý về tác quyền với tác giả.

Hai tập sách sử dụng thơ Nguyễn Lãm Thắng và các tác giả Việt Nam nhưng ngoài bìa lại ghi như thơ dịch từ nước ngoài - Ảnh: N.L.T.

Có ít nhất bốn tập sách của ba đơn vị đang lưu hành với các bài thơ không xin phép tác giả như vậy.

Tập sách sử dụng nhiều bài thơ của ông Nguyễn Lãm Thắng nhất là quyển Thơ cho thiếu nhi , do Công ty Huy Hoàng liên kết xuất bản với NXB Văn Học, ấn hành từ năm 2013, đã in 29 bài thơ của ông mà không hề xin phép.

Sách ra mấy năm ông cũng không biết, mãi đến gần đây một người bạn phát hiện đã mua cho ông một quyển.

Trong tập này còn in thơ của nhiều tác giả quen thuộc khác.

Chúng tôi liên lạc với nhà thơ Trần Quốc Toàn - tác giả có thơ in trong tập này - thì được biết ông cũng không được xin phép gì cả.

Mới hơn là hai quyển Nhạc và thơ dành cho bé và Em yêu thơ ca , do Công ty Minh Long liên kết với NXB Mỹ Thuật, ấn hành vào quý 2 năm 2014.

Điều đáng nói về hai quyển này là những người làm sách đã cố tình “né” nghĩa vụ tác quyền khi in trên bìa sách dòng chữ “Thôi Chung Lôi (chủ biên) - Người dịch: Tuệ Văn”, và tất cả các bài thơ trong sách này đều không ghi tên tác giả.

“Như vậy khác nào dịch thơ Việt ra... thơ Việt, bởi bên trong là thơ của các tác giả Việt Nam” - ông Lãm Thắng nói.

Đây cũng là một kiểu đánh lừa các phụ huynh khi mua sách cho con em, bởi khi nhìn thấy dòng chữ ấy chắc hẳn ai cũng nghĩ mình đang mua một quyển thơ nước ngoài. Ông Lãm Thắng đếm được trong hai tập này cả thảy có chín bài thơ của ông. Tuy nhiên, “người ta đã tùy tiện cắt xén các bài thơ của tôi rất nhiều” - ông bức xúc cho biết. Các sách này hiện vẫn bày bán tại các nhà sách ở Nha Trang.

Tập sách thứ tư là quyển Tuyển tập bài thơ, bài hát và câu đố hay cho bé, do Công ty Phúc Minh liên kết với NXB Văn Học, ấn hành quý 4 năm 2014, ngoài bìa có ghi “Trà My tuyển chọn”.

Trong tập sách này có ba bài thơ của ông Nguyễn Lãm Thắng, có ghi tên tác giả nhưng cũng không xin phép.

Chúng tôi đã liên lạc với Công ty Huy Hoàng - đơn vị liên kết xuất bản quyển sách sử dụng 29 bài thơ của Nguyễn Lãm Thắng, thì được trả lời là khi ấn hành quyển thơ này phía Huy Hoàng đã chuyển tiền nhuận bút của các tác giả cho phía NXB Văn Học nhờ trả giúp.

Và phía Huy Hoàng còn cho biết thêm: quyển Thơ cho thiếu nhi vừa rồi đã được tái bản, và Huy Hoàng cũng đã tiếp tục chuyển nhuận bút tập sách cho phía NXB Văn Học để nhờ chi trả cho các tác giả.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Anh Vũ - giám đốc NXB Văn Học - khẳng định với chúng tôi rằng “lần in năm 2013 phía Huy Hoàng không nhờ NXB Văn Học thanh toán tiền nhuận bút, chỉ có lần tái bản năm 2015 này phía Huy Hoàng mới chuyển khoản nhuận bút quyển Thơ cho thiếu nhi cho NXB Văn Học vào tuần trước để nhờ chi trả cho các tác giả”.

Hiện nay NXB Văn Học đang phân chia nhuận bút và sẽ liên lạc với các tác giả để trả nhuận bút sớm nhất - ông Vũ cho biết.

Theo ông Nguyễn Lãm Thắng, tâm lý người làm thơ khi thấy tác phẩm của mình được đưa đến cho nhiều người đọc thì vui, nhưng những thủ tục tối thiểu như xin phép trước khi in, hoặc khi in xong chí ít cũng gửi một vài quyển cho tác giả... mà không được thực hiện thì thật đáng buồn.

Còn nhà thơ Trần Quốc Toàn cho biết lâu nay ông vốn không “để ý” lắm đến việc thực hiện nghĩa vụ pháp lý tác quyền, nhưng vừa rồi Trung tâm Quyền tác giả văn học Việt Nam có thông báo kêu gọi những ai bị thiệt thòi trong vấn đề bản quyền có thể thông qua trung tâm để được hỗ trợ.

Nhà thơ Nguyễn Lãm Thắng khi nghe thông tin này cũng cho biết sẽ làm thủ tục “nhờ” Trung tâm Quyền tác giả văn học Việt Nam bảo vệ quyền lợi cho mình.

LAM ĐIỀN