Tạo tiền đề để biến hành lang giao thông thành hành lang phát triển kinh tế

(QT) - Qua 7 năm thực hiện Nghị quyết 06-NQ/TU ngày 12/12/2006 của Tỉnh ủy Quảng Trị (khóa XIV) về đầu tư, khai thác tiềm năng, lợi thế Hành lang kinh tế Đông - Tây đến năm 2010, có tính đến năm 2015, về tổng thể đã đạt được những kết quả khả quan, từng bước khai thác lợi thế vị trí đầu cầu trên tuyến Hành lang kinh tế Đông - Tây, tranh thủ có hiệu quả các chương trình, dự án hợp tác quốc tế và khu vực để thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, bảo đảm quốc phòng - an ninh, làm tiền đề để biến hành lang giao thông thành hành lang phát triển kinh tế trong giai đoạn mới.

Để khai thác triệt để các tiềm năng, lợi thế Hành lang kinh tế Đông - Tây, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó coi trọng thu hút nguồn vốn để xây dựng kết cấu hạ tầng đảm bảo, từ đó mới có điều kiện giao lưu thương mại, mở rộng thị trường, thu hút đầu tư, hình thành các trung tâm thương mại, du lịch, dịch vụ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế; đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, không ngừng cải thiện và nâng cao đời sống của nhân dân; góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển, hòa nhập vào sự phát triển chung của cả nước.

Tại Hội nghị Tỉnh ủy lần thứ 12 (khóa XV), BCH Đảng bộ tỉnh đã đánh giá: Thực hiện Nghị quyết 06-NQ/TU (khóa XIV), những năm qua toàn tỉnh đã tập trung đầu tư và hình thành được 4 khu vực trọng điểm kinh tế trên tuyến Hành lang kinh tế Đông - Tây, đó là Khu kinh tế thương mại đặc biệt Lao Bảo; thành phố Đông Hà; tam giác du lịch - dịch vụ biển Cửa Việt - Cửa Tùng - đảo Cồn Cỏ và Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị. Các đô thị dọc theo hành lang cũng đã phát triển nhanh và tạo nên chuỗi liên kết phát triển như Lao Bảo, Khe Sanh, Cam Lộ, Đông Hà, Ái Tử, thị xã Quảng Trị...Thương mại - dịch vụ có bước chuyển biến về cả quy mô, ngành nghề, thị trường, hạ tầng kỹ thuật và hiệu quả kinh doanh. Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa qua Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo sang thị trường Lào, Thái Lan, Mianmar và kim ngạch nhập khẩu hàng hóa từ các nước khu vực Tiểu vùng sông Mê Kông vào thị trường của tỉnh qua hành lang không ngừng gia tăng (từ năm 2007-2013 xuất khẩu đạt 676.786 tấn hàng hóa với giá trị 256 triệu USD; nhập khẩu 2,3 triệu tấn với giá trị trên 1.404,2 triệu USD). Việc phát triển du lịch trên cơ sở khai thác lợi thế, tiềm năng của hành lang đã góp phần đưa số lượng du khách đến Quảng Trị trong 7 năm qua đạt trên 5 triệu lượt khách, đem lại doanh thu trên 4.500 tỉ đồng. Bên cạnh đó, việc thực hiện cải cách hành chính theo Hiệp định GMS đã tạo điều kiện thuận lợi, nhanh chóng về vận tải giữa các nước Tiểu vùng sông Mê Kông qua Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo; đã duy trì tốt các tuyến vận tải hành khách Đông Hà - Pakse, Lao Bảo - Champasak, Đông Hà - Savannakhet. Tổng vốn đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng ở các khu, cụm công nghiệp trên tuyến hành lang Đông - Tây trong giai đoạn 2007-2013 là 203 tỉ đồng. Hiện đã có 75 dự án đầu tư vào 10 cụm, điểm công nghiệp theo tuyến hành lang với tổng mức đầu tư khoảng 1.500 tỉ đồng, góp phần giải quyết việc làm cho khoảng 3.500 lao động. Lĩnh vực nông nghiệp phát triển khá toàn diện; đã hình thành các vùng sản xuất chuyên canh tập trung gắn với công nghiệp chế biến; sản lượng nông sản, thủy sản hàng hóa có giá trị kinh tế tăng nhanh, góp phần đưa giá trị hàng hoá xuất khẩu của tỉnh tăng lên 95,7 triệu USD năm 2012. Tuy đã đạt được một số kết quả nhất định nhưng nhìn chung việc đầu tư, khai thác tiềm năng và lợi thế của Hành lang kinh tế Đông - Tây chưa đạt hiệu quả cao, kết cấu hạ tầng dọc theo tuyến hành lang chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội của toàn tuyến; cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển vẫn chưa khơi thông được nguồn lực, tiềm năng của tuyến. Việc thực hiện cơ chế kiểm tra chung theo mô hình “một cửa, một điểm dừng” chưa được triển khai đầy đủ. Các dịch vụ hỗ trợ dọc tuyến hành lang còn thiếu; việc gắn kết và khai thác các lợi thế về du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái, du lịch biển hiệu quả còn thấp... Để tiếp tục thực hiện Nghị quyết 06- NQ/TU của Tỉnh ủy đến năm 2020, cần tập trung thực hiện các giải pháp: Tiếp tục thu hút các nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tăng cường hoạt động đối ngoại và liên kết hợp tác với các tỉnh và các nước trên Hành lang kinh tế Đông - Tây; xây dựng kết cấu hạ tầng; tăng cường quảng bá, xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại, du lịch; trong đó việc thu hút nguồn vốn đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng là rất quan trọng. Bởi lẽ hiện nay Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và đường 9 đã trở nên quá tải, mặt đường đường 9 nhỏ hẹp, lại bị xuống cấp do phải “gánh” lượng xe quá khổ, quá tải qua lại. Vì Hành lang kinh tế Đông- Tây là cơ hội chung của cả khu vực miền Trung và cả nước chứ không phải riêng của Quảng Trị, nên phải ứng xử, đầu tư xây dựng con đường này như là một lợi thế của quốc gia. Thiết nghĩ cần kiến nghị Chính phủ có kế hoạch đầu tư nâng cấp đường 9, mặt khác tìm nguồn vốn để mở thêm một con đường chạy song song với đường 9 hiện nay để mỗi đường xe chạy một chiều. Nếu làm được điều này, ngoài đáp ứng nhu cầu giao thương, vận chuyển hàng hóa còn tạo thuận lợi cho xe tay lái nghịch của Thái Lan có thể vào địa phận Quảng Trị, đáp ứng nhu cầu du lịch caravan, một loại hình du lịch rất thịnh hành hiện nay của các nước bên kia tuyến Hành lang kinh tế Đông - Tây. Cách đây không lâu, Tổng lãnh sự Việt Nam tại Khonkaen đã cung cấp cho đoàn công tác tỉnh Quảng Trị một thông tin quan trọng, rằng nhu cầu xuất khẩu của Thái Lan đang tăng; hàng năm hàng hoá xuất nhập khẩu của vùng Đông Bắc Thái Lan có khoảng hơn 4 triệu công-ten-nơ/ năm. Chỉ cần cảng biển ở tỉnh Quảng Trị thu hút khoảng 1/4 lượng hàng xuất khẩu này thì mỗi ngày sẽ có khoảng hơn 2.500 công-ten-nơ hàng xuất nhập khẩu của Thái Lan đi qua cảng biển của tỉnh Quảng Trị. Nếu “kịch bản” này xảy ra khi Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị và cảng biển Mỹ Thủy được xây dựng thì rõ ràng con đường 9 với mặt đường hẹp và xuống cấp như hiện nay khó có thể đảm đương được sứ mệnh hành lang kinh tế để thúc đẩy kinh tế Quảng Trị nói riêng và các tỉnh thành trong khu vực nói chung phát triển. Để khai thác triệt để các tiềm năng, lợi thế Hành lang kinh tế Đông - Tây, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó coi trọng thu hút nguồn vốn để xây dựng kết cấu hạ tầng đảm bảo, từ đó mới có điều kiện giao lưu thương mại, mở rộng thị trường, thu hút đầu tư, hình thành các trung tâm thương mại, du lịch, dịch vụ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế; đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, không ngừng cải thiện và nâng cao đời sống của nhân dân; góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển, hòa nhập vào sự phát triển chung của cả nước. PHƯƠNG MINH