Thảm án từ nguyên nhân xã hội

(QT) - Thời gian qua, nhiều vụ giết người đã xảy ra trên địa bàn tỉnh Quảng Trị để lại nỗi đau kéo dài. Đáng trăn trở, không ít đối tượng gây ra thảm án lại được đánh giá là hiền lành, chất phác. Họ rơi vào vòng lao lý vì những mâu thuẫn nhỏ nhặt hoặc âm ỉ kéo dài. Hôm Tòa án nhân dân tỉnh mở phiên tòa phúc thẩm xét xử bị cáo Hồ Văn Thời và Hồ Văn Sơn về hành vi cố ý gây thương tích, nhiều người dân xã Hướng Tân, huyện Hướng Hóa đã lặn lội về xuôi để theo dõi. Ai cũng xót xa khi biết chỉ vì mâu thuẫn rất nhỏ mà một thanh niên của bản đã từ trần, còn hai người kia lại vướng vòng lao lý. Trong đó, nhiều người vô cùng bất ngờ khi biết Hồ Văn Sơn, một thanh niên “chưa bao giờ làm hại ai” lại là đồng phạm. Vụ việc nảy sinh khi Hồ Văn Thời và Hồ Xuân Thành cùng nhóm bạn ăn nhậu, rồi có lời qua, tiếng lại. Lúc ra về, Thời liền rủ Sơn tìm Thành để “dằn mặt”. Thấy Thành đi bộ một mình, Thời và Sơn liền lao vào đánh khiến nạn nhân bất tỉnh. Tuy được chuyển đi cấp cứu nhưng anh Thành đã tử vong do chấn thương sọ não. Sau phiên phúc thẩm, Hội đồng xét xử đã quyết định tuyên phạt Hồ Văn Thời 10 năm tù và Hồ Văn Sơn 3 năm tù giam.

Đối tượng Hồ Văn Thời và Hồ Văn Sơn (đứng trước vành móng ngựa) gây ra án mạng từ một mâu thuẫn nhỏ nhặt

Ngoài nảy sinh từ điều nhỏ nhặt trong cuộc sống, hiện nay, ngày có càng nhiều vụ án mạng xảy ra xuất phát từ mâu thuẫn gia đình. Mới đây, người dân xã A Xing, huyện Hướng Hóa bàng hoàng khi biết tin chị Hồ Thị Nan (sinh năm 1979) trú tại bản A Mo Rờ cùng em gái giết chết chồng mình là Hồ Văn H. (sinh năm 1978). Sau khi giết người, hai đối tượng dàn dựng hiện trường giả nhưng không qua được mắt lực lượng chức năng. Hung thủ khai nhận, hành động sai lầm của mình nảy sinh từ việc chồng ngoại tình, từng nhiều lần tìm cớ gây gỗ, đánh đập. Là người tiếp cận sớm với vụ việc, anh Hồ Văn Hải, Trưởng Công an xã A Xing cho biết: “Nhiều người dân ở bản không tin chị Nan bị bắt vì tội giết người. Xưa nay, bà con rất yêu mến chị Nan. Chị ấy là một người hiền lành, chịu thương, chịu khó. Vì đôi phút nóng giận mà chị Nan đã gây tội, làm chồng chết, hai con bơ vơ”. Trước đó, một vụ án mạng gây rúng động khác cũng đã xảy ra trên địa bàn tỉnh xuất phát từ mâu thuẫn gia đình. Đối tượng Trần Đức Thịnh, trú tại thôn Mộc Đức, xã Cam Hiếu, huyện Cam Lộ đã giết vợ là Quách Thị Th. rồi vượt hàng chục nghìn cây số, ra Quảng Trị để sát hại người tình của vợ. Tại phiên tòa, Thịnh cúi đầu khai nhận toàn bộ hành vi. Biện minh cho động cơ giết người của mình, Thịnh khai do bị cáo đã nhiều lần tha thứ cho vợ, từng tính vào Bình Dương sống để cách ly vợ với người tình rồi khởi đầu lại nhưng chị Th, hết lần này đến lần khác dối lừa. Đối với việc giết anh L., Thịnh khai ban đầu chỉ nghĩ đến nhà anh L. để “dạy một bài học vì đã làm cho gia đình bị cáo tan nát” nhưng khi đến nơi thì bột phát ra tay giết người. Vụ án khép lại, kẻ giết người phải đền tội nhưng nỗi đau thì còn mãi. Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, những năm gần đây, tình hình tội phạm trên địa bàn tỉnh diễn biến phức tạp. Tội phạm giết người có xu hướng tăng, trong đó tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội chiếm tỷ lệ cao. Phần lớn các vụ án mạng nảy sinh do mâu thuẫn âm ỉ, kéo dài trong nội bộ gia đình, nợ nần tiền bạc, tranh chấp đất đai, tình ái… Trong khi đó, một số vụ khác lại xảy ra xuất phát từ những mâu thuẫn nhất thời, nhỏ nhặt trong lúc uống rượu bia hoặc nạn nhân có thái độ, lời nói, cử chỉ chưa phù hợp… Cá biệt có trường hợp do bệnh lý, cùng quẫn, nghiện game online… Nguyên nhân sâu xa làm gia tăng các vụ thảm án xã hội là do tác động tiêu cực của nền kinh tế thị trường; xu hướng coi trọng lợi ích kinh tế; đạo đức, lối sống có chiều hướng xuống cấp… Trong khi đó, các ấn phẩm thiếu lành mạch, đặc biệt là phim ảnh bạo lực đã ngấm sâu, làm ảnh hưởng đến một bộ phận giới trẻ. Ngoài ra, công tác quản lý xã hội của lực lượng chức năng còn hạn chế; các ban ngành, đoàn thể chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm của mình trong đấu tranh, phòng chống tội phạm nói chung và phát hiện, giải quyết tranh chấp, mâu thuẫn phát sinh trong nhân dân nói riêng… Để hạn chế tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội cần sự vào cuộc mạnh mẽ, quyết liệt của toàn xã hội. Trước tiên, cấp ủy, chính quyền địa phương nên có những chương trình, kế hoạch, chuyên đề về công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm. Trong đó, nhất thiết phải có sự phân công rõ ràng, cụ thể nhiệm vụ của từng ngành, từng cấp; triển khai đồng bộ các giải pháp từ khâu phòng ngừa đến phát hiện, đấu tranh ngăn chặn tội phạm; huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, sự ủng hộ từ nhân dân… Một giải pháp không kém phần quan trọng khác là đẩy mạnh việc tuyên truyền, vận động, giáo dục về giá trị đạo đức, truyền thống và các chủ chương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Trên địa bàn, các ban ngành, đoàn thể, đơn vị phải phát huy vai trò của mình trong đấu tranh phòng chống tội phạm nảy sinh do nguyên nhân xã hội. Trong đó, ngành Giáo dục chú trọng giáo dục phẩm chất, đạo đức, lối sống lành mạnh ở học sinh, sinh viên. Các cơ quan tiếp nhận, giải quyết tranh chấp, khiếu kiện phải sớm nắm bắt, chung tay giải quyết một cách thấu tình, đạt lý, tránh để khiếu kiện, khiếu nại kéo dài, vượt cấp. Tòa án nhân dân cần có những bản án nghiêm khắc đối với tội phạm giết người và tăng cường xét xử lưu động nhằm nâng cao tính răn đe đối với cộng đồng. Các cơ quan, đơn vị liên quan quản lý chặt chẽ các cơ sở kinh doanh game online, quán nhậu, karaoke… Về phần mình, lực lượng công an, đặc biệt là công an cơ sở cần nắm chắc tình hình địa bàn; tăng cường tuần tra, kiểm soát khu vực phức tạp về an ninh trật tự; chủ động phát hiện những mâu thuẫn phát sinh để có biện pháp phòng ngừa sát đúng, kịp thời… Cùng với đó, các cán bộ, chiến sĩ phải tham gia giáo dục, quản lý thanh thiếu niên chậm tiến; nghiêm khắc xử lý đối tượng vi phạm pháp luật; tập trung điều tra, xử lý nhanh những vụ án giết người… Mỗi người dân phải tự xây dựng lối sống trong sạch, lành mạnh, văn hóa. Trường hợp có mâu thuẫn, tranh chấp khó giải quyết nên nhờ lực lượng chức năng can thiệp, giúp đỡ, không nên dùng bạo lực để giải quyết. Bài, ảnh: TÂY LONG