Tập trung nguồn lực nâng cao chất lượng dân số

Công tác dân số và phát triển của tỉnh Quảng Trị trong thời gian qua đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần ổn định quy mô dân số, nâng cao chất lượng đời sống của người dân, thúc đẩy phát triển KT-XH của địa phương. Để thực hiện tốt các chỉ tiêu, kế hoạch trong năm 2025 đề ra, tỉnh tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao chất lượng dân số trong tình hình mới.

Cán bộ dân số Trung tâm Y tế huyện Triệu Phong nói chuyện chuyên đề chăm sóc sức khoẻ sinh sản vị thành niên và thanh niên ở xã Triệu Đại - Ảnh: DSTP

Nhiều chỉ tiêu vượt kế hoạch

Năm 2024, với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, công tác dân số và phát triển của tỉnh đã có những chuyển biến tích cực. Đặc biệt, nhiều chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch đề ra. Tiêu biểu, các chỉ tiêu vượt như: Số phụ nữ từ15-49 tuổi có chồng mới sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại là 33.926 người, kế hoạch 33.000 người; biện pháp tránh thai ngắn hạn 27.302 người, kế hoạch 25.000 người; xây dựng mô hình thôn, khu phố không có người sinh con thứ 3 trở lên 33 thôn, kế hoạch 30 thôn.

Tỉ lệ trẻ sơ sinh được sàng lọc đủ 3 bệnh trở lên 52,8%, kế hoạch 40%; tỉ lệ người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần/ năm 61,2%, kế hoạch 50%; tăng tỉ lệ số nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn so với 2023 tăng 24,8%, kế hoạch 10%. Các chỉ tiêu đạt như: Giảm tỉ suất sinh thô, khống chế tỉ số giới tính khi sinh, tỉ lệ thai phụ được sàng lọc trước sinh đủ 3 bệnh trở lên.

Bên cạnh đó, chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ dân số - KHHGĐ tại 61 xã, phường, thị trấn được tăng cường. Các mô hình về quy mô, cơ cấu và nâng cao chất lượng dân số được thực hiện có hiệu quả.

Điển hình như mô hình thôn, khu phố không có người sinh con thứ 3 trở lên ngày càng phát triển sâu rộng; có 6 thôn duy trì 3 năm liên tục không có người sinh con thứ 3 trở lên được UBND tỉnh khen thưởng. Các hoạt động tuyên truyền, vận động trực tiếp tại cộng đồng được đẩy mạnh thu hút hơn 5.500 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ và nam, nữ thanh niên chuẩn bị kết hôn tại các xã vùng biển và vùng đồng bào dân tộc thiểu số tham gia.

Các đề án: Tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh; kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi được duy trì và phát huy hiệu quả. Các hoạt động truyền thông về dân số và phát triển được đẩy mạnh, thường xuyên đổi mới về nội dung và hình thức. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác dân số được quan tâm, triển khai thường xuyên...

Giải quyết toàn diện các vấn đề dân số

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác dân số và phát triển của Quảng Trị vẫn còn một số khó khăn, tồn tại. Cơ chế phối hợp chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện hoạt động dân số ở cơ sở thiếu nhạy bén với các vấn đề mới nảy sinh; sự phối hợp hoạt động của các ngành, đoàn thể chưa thực sự đồng bộ và thường xuyên.

Một số hoạt động chuyên môn còn thiếu tính linh hoạt, sáng tạo để phù hợp với yêu cầu chuyển hướng của công tác dân số trong giai đoạn mới cũng như tình hình thực tế của địa phương. Công tác truyền thông dân số tuyến cơ sở chưa thực sự đổi mới, các nội dung, hình thức tuyên truyền chưa phù hợp với từng nhóm đối tượng. Hoạt động cung ứng phương tiện tránh thai gặp nhiều khó khăn, chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu sử dụng của người dân...

Năm 2025, ngành y tế - dân số tỉnh đặt ra mục tiêu: Điều chỉnh mức sinh phù hợp với vùng, đối tượng; khống chế tỉ số giới tính khi sinh; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi thích ứng với già hóa dân số và nâng cao chất lượng dân số. Cụ thể: tỉ lệ tăng dân số tự nhiên đạt 0,85%; giảm tỉ suất sinh thô còn 0,15- so với năm 2024; khống chế tỉ số giới tính khi sinh < 110,3 trẻ trai/100 trẻ gái; tuổi thọ trung bình (tính từ lúc sinh) 71,6 tuổi.

Giảm tỉ lệ sinh con thứ 3 trở lên 1,0% so với năm 2024; tăng tỉ lệ các cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại 1,5% so với năm 2024; 60% bà mẹ mang thai được sàng lọc đủ 3 bệnh trở lên/tổng số bà mẹ mang thai trong năm; 55% trẻ sơ sinh được sàng lọc đủ 3 bệnh trở lên/ tổng số trẻ sinh ra sống trong năm; trên 65% người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần/năm; tăng số nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn 15% so với 2024.

Chi cục trưởng Chi cục Dân số tỉnh Trương Hữu Thiện cho biết: Để đạt được các chỉ tiêu, kế hoạch đề ra, thời gian tới, ngành y tế - dân số tỉnh tiếp tục tăng cường công tác phối hợp thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp như: đẩy mạnh truyền thông trên tất cả các lĩnh vực quy mô, cơ cấu và nâng cao chất lượng dân số; tăng cường các hoạt động truyền thông trên các phương tiện truyền thông đại chúng; tập trung thực hiện các hoạt động truyền thông can thiệp trực tiếp tại cộng đồng: chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ Dân số - KHHGĐ đến các xã có mức sinh cao, xã khó khăn.

Duy trì, nhân rộng mô hình thôn, khu phố không có người sinh con thứ 3 trở lên. Tổ chức các hội nghị chuyên đề cung cấp thông tin nhằm nâng cao nhận thức, chuyển hành vi về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi và nâng cao chất lượng dân số. Củng cố, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ KHHGĐ tại các cơ sở y tế công lập.

Đồng thời, mở rộng mạng lưới cung cấp dịch vụ sàng lọc trước sinh, sơ sinh; tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn. Truyền thông, vận động nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi thích ứng với già hóa dân số. Đa dạng hóa các hoạt động cung cấp thông tin, tư vấn về dịch vụ KHHGĐ; chú trọng hoạt động tư vấn trực tiếp tại cộng đồng để vận động người dân tự nguyện chi trả phương tiện tránh thai và dịch vụ KHHGĐ. Quan tâm nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Minh Long