Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát Dự án 8

Song song với việc triển khai thực hiện hiệu quả các mô hình can thiệp cộng đồng nhằm thúc đẩy bình đẳng giới (BĐG) vùng dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN), thời gian qua, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh đã tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực chất và đồng bộ tại các địa phương triển khai Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”. Qua đó, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong quá trình thực hiện dự án.

Tổ truyền thông cộng đồng thị trấn Krông Klang tuyên truyền về phòng, chống bạo lực gia đình - Ảnh: V.T.H

Ngay từ khi triển khai, dự án đã hướng đến những mục tiêu rất cụ thể, sâu sát: nâng cao nhận thức, thay đổi định kiến, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, bảo vệ, chăm sóc phụ nữ và trẻ em (PN&TE), thực hiện mục tiêu BĐG và tập trung giải quyết hiệu quả một số vấn đề cấp thiết của PN&TE tại vùng đặc biệt khó khăn.

Tuy nhiên, với đặc thù địa bàn trải dài trên 5 huyện với 37 xã, đối tượng thụ hưởng đông, đa dạng về dân tộc, phong tục, văn hóa và trình độ dân trí, việc triển khai Dự án 8 cần có một cơ chế giám sát thường xuyên, sâu sát, thực chất và kịp thời điều chỉnh, để bảo đảm đi đúng hướng và phục vụ đúng đối tượng.

Xác định công tác kiểm tra, giám sát giữ vai trò quan trọng để dự án được thực hiện hiệu quả, hằng năm, Hội LHPN tỉnh đã ban hành kế hoạch kiểm tra, giám sát thực hiện Dự án 8 và giám sát thực hiện BĐG tại các huyện và xã nằm trong vùng dự án.

Theo đó, từ năm 2022 đến nay, Hội LHPN tỉnh đã tổ chức 7 cuộc kiểm tra giám sát và đánh giá kết quả thực hiện Dự án 8 và thực hiện BĐG trong triển khai Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN tại huyện Hướng Hóa, Đakrông và 5 xã: xã Thanh, Hướng Linh (huyện Hướng Hóa), xã Hướng Hiệp, Tà Rụt (huyện Đakrông), xã Vĩnh Khê (huyện Vĩnh Linh). Tổ chức 15 cuộc giám sát mô hình “Địa chỉ tin cậy cộng đồng” tại 15 xã, nắm bắt tình hình và hướng dẫn hỗ trợ hoạt động cho cơ sở. Hội LHPN huyện Hướng Hóa tổ chức 2 cuộc giám sát thành lập và vận hành tổ truyền thông cộng đồng xã Hướng Sơn, xã Thanh.

Nội dung kiểm tra, giám sát tại các xã, huyện tập trung vào việc bố trí và tiến độ giải ngân thực hiện dự án, công tác phối hợp nguồn lực giữa các chương trình MTQG, kết quả thực hiện các nội dung, chỉ tiêu mà dự án đề ra. Đồng thời, nắm tình hình những khó khăn, vướng mắc mà từng địa phương, cơ sở đang gặp phải, từ đó có những đề xuất, hướng giải quyết phù hợp.

Qua kiểm tra, giám sát, các cấp hội đã hướng dẫn cho các đơn vị cách thức vận hành các mô hình can thiệp tại cộng đồng đã được hỗ trợ thành lập như: “Địa chỉ tin cậy cộng đồng”, “Tổ truyền thông cộng đồng”, CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi”. Đồng thời, vận động các cơ sở phối kết hợp với các chương trình, dự án trên địa bàn để huy động nguồn lực duy trì và hoạt động có hiệu quả. Nhờ những hoạt động này, hội đã có cơ sở để xây dựng, điều chỉnh triển khai các mô hình, hoạt động phù hợp với thực tiễn địa phương và để đánh giá cuối kỳ dự án.

Bên cạnh đó, để nâng cao năng lực giám sát, đánh giá cho cán bộ các cấp, Hội LHPN tỉnh quan tâm tập huấn hướng dẫn công tác kiểm tra, giám sát cho cán bộ hội các cấp thực hiện dự án. Theo đó, qua hơn 3 năm triển khai, Hội LHPN tỉnh đã tổ chức 6 lớp tập huấn công tác giám sát và đánh giá thực hiện BĐG trong Chương trình MTQG vùng DTTS&MN tại huyện Hướng Hóa, Đakrông, Vĩnh Linh cho gần 500 cán bộ các ban, ngành liên quan, cán bộ hội LHPN các cấp. Tại các huyện, Hội LHPN huyện Hướng Hóa tổ chức tập huấn hướng dẫn giám sát và đánh giá về thực hiện BĐG và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với PN&TE cho 117 người tham dự.

Nhận định về kết quả triển khai Dự án 8 trên địa bàn tỉnh, Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Trần Thị Thúy Nga cho biết: Các hoạt động của Dự án 8 đã nhận được sự phối hợp hỗ trợ của các cấp uỷ, chính quyền, các ban, ngành, địa phương và sự đón nhận, tham gia của người dân. Đến nay, các mô hình vận hành hoạt động hiệu quả, góp phần xóa bỏ các hủ tục, nâng cao nhận thức, nếp nghĩ, cách làm của cán bộ, hội viên, người dân vùng đồng bào DTTS, tham gia giải quyết các vấn đề cấp thiết liên quan đến PN&TE.

Tuy nhiên, đoàn giám sát cũng phát hiện những tồn tại, vướng mắc như: hệ thống văn bản quy định hoàn toàn mới và chưa hoàn thiện nên việc tiếp cận, áp dụng các văn bản của các đơn vị, địa phương còn lúng túng. Cán bộ hội LHPN cấp cơ sở chưa có nhiều kinh nghiệm nên khó khăn trong triển khai thực hiện dự án. Năng lực của cán bộ hội LHPN một số xã còn hạn chế, chưa nghiên cứu kỹ các văn bản hướng dẫn của cấp trên nên việc tham mưu, triển khai các hoạt động của dự án tại địa phương còn chậm.

Nguồn vốn cấp trong năm muộn nên các hoạt động triển khai chậm. Tiến độ và tỉ lệ giải ngân còn thấp, việc phân bổ ngân sách không căn cứ vào hướng dẫn thực hiện nội dung trên địa bàn, do đó có 1 số nội dung không thể thực hiện được. Các thông tư, hướng dẫn của Bộ Tài chính chưa sát với thực tế nên khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động của dự án. Bên cạnh đó, một số định mức chi còn thấp so với yêu cầu của dự án, một số quy định chưa rõ, còn vướng mắc trong áp dụng triển khai.

Việc phân bổ ngân sách thực hiện các nội dung Dự án 8 cho các xã thụ hưởng chưa căn cứ vào nội dung, chỉ tiêu thực hiện, do đó một số xã chưa biết sẽ thực hiện và chi tiêu như thế nào. Là địa bàn thụ hưởng nhiều chương trình MTQG, các cơ quan, ban, ngành các cấp đồng loạt triển khai các chương trình, dự án nên việc tổ chức thực hiện một số hoạt động gặp khó khăn, nhất là hoạt động tập huấn, chưa xác định được những vấn đề cấp thiết liên quan trực tiếp đến PN&TE của từng địa bàn để xây dựng kế hoạch hoạt động phù hợp để định hướng hoạt động cho các xã...

Ngay sau khi thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, UBND các huyện cũng đã ban hành các văn bản điều chỉnh phân công thực hiện Dự án 8, giao nhiệm vụ cụ thể cho hội LHPN huyện chủ trì để thống nhất chỉ đạo, điều hành xuyên suốt trong hệ thống hội. Đồng thời, Hội LHPN tỉnh cũng thường xuyên tổ chức báo cáo, đánh giá dự án vào các hội nghị, giao ban định kỳ theo hàng quý, 6 tháng hay cuối năm, để kịp thời có hướng giải quyết.

Nhờ đó, công tác “đo lường” mức độ tác động của dự án đối với người dân địa phương ngày càng hiệu quả, những vướng mắc, khó khăn tại cơ sở được giải quyết, góp phần củng cố niềm tin của người dân vào hiệu quả các dự án thuộc Chương trình MTQG.

Võ Thái Hòa