Phát triển du lịch theo hướng bền vững

(QT) - Quảng Trị có vị trí địa lý và tài nguyên du lịch hết sức đặc sắc, phong phú như tài nguyên du lịch tự nhiên và đặc biệt là các tài nguyên du lịch nhân văn gắn với lịch sử kháng chiến hào hùng, đang là tiềm năng lợi thế của ngành “công nghiệp không khói”. Những năm qua, với sự quan tâm đầu tư, bức tranh tổng thể của ngành du lịch từng bước được khởi sắc. Với sự đầu tư đồng bộ, định hướng khai thác hợp lý, bền vững, du lịch - dịch vụ sớm trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Du lịch tâm linh, tri ân các anh hùng, liệt sĩ thu hút một lượng lớn du khách

Đồng chí Nguyễn Huy Hùng, Phó giám đốc phụ trách Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, cho biết, tổng số vốn ngân sách đầu tư xây dựng hạ tầng kinh tế xã hội có tác động đến phát triển du lịch giai đoạn 2005-2015 lên đến hàng ngàn tỉ đồng, trong đó vốn ngân sách đầu tư trực tiếp xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch hơn 300 tỉ đồng, chưa kể nguồn vốn thông qua đấu giá quyền sử dụng đất để tái đầu tư. Từ đó, các dự án về du lịch đã được đầu tư như Khu Dịch vụ - Du lịch Cửa Việt, Khu Du lịch ven biển Cửa Tùng - Cửa Việt, Khu du lịch sinh thái Trằm Trà Lộc, Rú Lịnh...

Hệ thống di tích lịch sử cách mạng được quan tâm đầu tư tôn tạo như Đôi bờ Hiền Lương, địa đạo Vịnh Mốc, Thành Cổ Quảng Trị, khu tưởng niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn, nhà đày Lao Bảo, di tích sân bay Tà Cơn, khu di tích Trụ sở Chính phủ cách mạng lâm thời CHMN Việt Nam, Đền tưởng niệm Cầu TreoBến Tắt… Hiện đang khẩn trương thực hiện các dự án Thành Cổ giai đoạn 2, Sân bay Tà Cơn, phục hồi bản cổ Klu, Chợ đình Bích La, tiếp tục tu bổ một số di tích quan trọng.

Cùng với nguồn lực đầu tư của nhà nước, các thành phần kinh tế khác đã tích cực tham gia đầu tư, nâng cấp, mở rộng nhiều cơ sở kinh doanh có quy mô và chất lượng khá đã đi vào hoạt động; 20 dự án du lịch đang tiến hành đầu tư tại Khu du lịch biển Cửa Tùng - Cửa Việt với số vốn đăng ký 3.563,4 tỉ đồng trên tổng diện tích đất 180,29 ha. Hiện nay, trên địa bàn có 165 cơ sở lưu trú du lịch với 2.746 buồng, trong đó có 61 khách sạn, cơ sở lưu trú được xếp hạng với tổng số 1.497 buồng; 53 cơ sở lưu trú du lịch đạt tiêu chuẩn 1 - 2 sao; 6 cơ sở lưu trú du lịch đạt tiêu chuẩn 3 sao và 2 cơ sở lưu trú đạt tiêu chuẩn 4 sao; gần 4.000 nhà hàng phục vụ ăn uống với 414.000 chỗ ngồi đáp ứng đủ nhu cầu của người dân địa phương và khách du lịch.

Lao động làm việc trong lĩnh vực du lịch, dịch vụ tăng nhanh từ 13.400 người năm 2005, đến năm 2015 con số này đã tăng lên đến 25.235 người, với tốc độ tăng trường bình quân đạt 8,11%/ năm. Các sản phẩm du lịch được khai thác mạnh nhất đối với thị trường nội địa là các dòng sản phẩm du lịch lịch sử - cách mạng, thăm lại chiến trường xưa, tri ân liệt sĩ, tìm hiểu văn hóa lịch sử, du lịch tâm linh, du lịch biển đảo, du lịch sinh thái, du lịch biên mậu.

Du lịch biển đảo Quảng Trị đang ngày càng thu hút khu khách

Đối với thị trường khách quốc tế, sản phẩm du lịch được khai thác nhiều nhất là thăm chiến trường xưa và khu phi quân sự trong các tour DMZ. Thống kê cho thấy, số lượng khách du lịch đến Quảng Trị trong những năm qua tăng lên qua từng năm. Năm 2015, lượng khách du lịch đến Quảng Trị đạt 1.615.000 lượt khách, trong đó khách nội địa 1.423.000 người, khách quốc tế 192.000 người, tăng trên 4,7 lần so với năm 2005, đạt mức tăng trưởng bền vững 18,62%/năm. Mặc dù vậy lượng khách tham quan vẫn chiếm tỷ trọng lớn, khoảng trên 50% tổng lượng khách du lịch đến Quảng Trị.

Đóng góp của kinh tế du lịch chiếm khoảng 11,7% giá trị GRDP của cả tỉnh trong năm 2015, tăng 1,3% so với năm 2010. Tuy vậy, du lịch Quảng Trị vẫn chưa khai thác tương xứng và hiệu quả các tài nguyên và tiềm năng phát triển du lịch. Trong đó, hạ tầng du lịch còn nghèo nàn, hệ thống sản phẩm du lịch còn ít, chưa hấp dẫn, chưa níu kéo du khách; hệ thống các doanh nghiệp lữ hành chưa lớn mạnh, chưa chủ động tiếp cận thị trường; chưa có các sản phẩm lưu niệm độc đáo, bản sắc có sức hấp dẫn; lượng du khách đến Quảng Trị tăng mạnh trong các dịp lễ và chỉ mang tính mùa vụ… khiến các nhà đầu tư còn tỏ ra e ngại khi đầu tư phát triển kinh doanh du lịch - dịch vụ tại địa phương.

Để du lịch Quảng Trị phát triển bền vững, trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn theo tinh thần Nghị quyết số 08 NQ/TW ngày 16/1/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, Nghị quyết Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI xác định phát triển du lịch là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, phát huy mạnh mẽ vai trò của doanh nghiệp và cộng đồng dân cư. Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, du lịch có vị trí hết sức quan trọng, là ngành kinh tế tổng hợp, mang nội dung văn hóa, có tính liên ngành, liên vùng.

Để hiện thực hóa mục tiêu trên, các giải pháp đã được đặt ra, trong đó cần đặc biệt chú trọng đổi mới nhận thức, tư duy về phát triển du lịch trong toàn cộng đồng. Trong đó, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân, doanh nghiệp và cộng đồng trong xây dựng, bảo vệ hình ảnh, môi trường, xây dựng nếp sống văn minh, cùng tham gia phát triển du lịch cộng đồng, không ngừng nâng cao uy tín, thương hiệu và sức thu hút của du lịch Quảng Trị. Tuyên truyền vận động nhân dân ứng xử văn minh, tận tình hỗ trợ khách du lịch; chung tay giữ gìn vệ sinh môi trường, an ninh trật tự tại nơi công cộng, bãi biển, khu di tích, điểm du lịch.

Từ đó triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp để huy động mọi nguồn lực đẩy mạnh phát triển du lịch. Thực hiện việc quy hoạch du lịch, thu hút đầu tư, chú trọng các dự án trọng điểm. Tập trung xã hội hóa đầu tư phát triển du lịch, xác định doanh nghiệp và người dân là chủ thể phát triển du lịch. Liên kết du lịch là một giải pháp quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư, sức cạnh tranh, hiệu quả quảng bá, xúc tiến, hạn chế những bất cập, yếu kém hiện nay.

Trong liên kết du lịch cần chú trọng liên kết quốc tế với các quốc gia trên Hành lang kinh tế Đông - Tây; liên kết trong nước với các tỉnh trong khu vực Bắc Trung Bộ; liên kết nội tỉnh giữa các huyện, thị, thành trong tỉnh. Chuyên nghiệp hóa hoạt động xúc tiến quảng bá, trong quảng bá chú trọng quảng bá xúc tiến cho 3 dòng sản phẩm du lịch chủ đạo của Quảng Trị là du lịch lịch sử - cách mạng, du lịch văn hóa - tâm linh và du lịch biển đảo.

Xây dựng hình ảnh du lịch Quảng Trị là biểu tượng thống nhất non sông, đất nước và là cửa ngõ của Hành lang kinh tế Đông - Tây của Việt Nam. Tiếp tục nghiên cứu phát triển thương hiệu “Du lịch hòa bình” trên cơ sở những sản phẩm lợi thế: du lịch lịch sử cách mạng, tri ân, tâm linh. Bên cạnh đó, cần nâng cao năng lực quản lý nhà nước về du lịch, đào tạo nguồn nhân lực, ứng dụng khoa học công nghệ trong hoạt động du lịch nhằm phát triển du lịch bền vững và sớm trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong tương lai.

Lê Minh