Phát huy vai trò kinh tế tập thể trong xây dựng nông thôn mới

Kinh tế tập thể (KTTT) đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc cơ cấu lại sản xuất, thúc đẩy sản xuất hàng hóa phát triển. KTTT nếu phát triển đúng hướng, sẽ là một yếu tố và động lực cơ bản để đổi mới tư duy, nâng cao trình độ sản xuất trên mọi phương diện cho nông dân, tạo nền tảng thúc đẩy quá trình xây dựng nông thôn mới (NTM).

Hợp tác xã Nông sản Khe Sanh (huyện Hướng Hóa) phát triển mô hình trồng cà phê theo hướng hữu cơ - Ảnh: H.T

Thời gian qua, dù còn gặp nhiều khó khăn, nhưng huyện Hải Lăng đã tập trung đổi mới và phát triển mô hình KTTT. Nhiều tổ hợp tác và hợp tác xã (HTX) hoạt động liên tục, hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống của người dân, đóng góp quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đến nay, trên địa bàn huyện Hải Lăng có 1 liên hiệp HTX, 53 HTX nông nghiệp. Chất lượng hoạt động của HTX ngày càng nâng lên, tổng doanh thu các dịch vụ bình quân của một HTX trên 2 tỉ đồng, lãi trên 180 triệu đồng.

Đặc biệt, các HTX giữ vai trò chủ đạo trong mối liên kết giữa hộ nông dân, HTX, doanh nghiệp, hình thành chuỗi sản xuất và tiêu thụ một số sản phẩm nông nghiệp hữu cơ của huyện, góp phần quan trọng vào việc nâng cao giá trị sản xuất, tăng thu nhập bình quân đầu người. Đồng thời, tạo ra những thay đổi căn bản diện mạo ở khu vực nông thôn, đưa huyện Hải Lăng trở thành huyện đạt chuẩn NTM.

Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Lương Điền, xã Hải Sơn Lê Văn Phước, đại diện cho một trong nhiều HTX nông nghiệp có nhiều mô hình, cách làm sáng tạo, linh hoạt ở huyện Hải Lăng, cho biết: “Hải Sơn là xã thuần nông, đời sống người dân chủ yếu dựa vào nông nghiệp thì việc phát triển HTX nông nghiệp ở vùng nông thôn càng có ý nghĩa quan trọng trong quá trình thực hiện xây dựng NTM và cải thiện đời sống, nâng cao thu nhập cho người dân vùng nông thôn.

Hơn nữa, một trong 19 tiêu chí có vai trò hết sức quan trọng là tiêu chí về hình thức tổ chức sản xuất (tiêu chí 13), bởi lẽ để xã đạt chuẩn về NTM thì xã đó phải cóHTX hoạt động có hiệu quả. Do đó, vai trò của của HTX nông nghiệp là rất quan trọng, vừa hỗ trợ để thực hiện những tiêu chí cần đạt được vừa là điều kiện cần thiết nhằm phát huy nội lực của người dân trong quá trình xây dựng NTM”.

Còn tại huyện Hướng Hóa, để góp phần xây dựng NTM, thời gian qua, các HTX đã mở rộng và nâng cao chất lượng hoạt động như đẩy mạnh cung ứng giống, vật tư, các biện pháp kỹ thuật cho các hộ sản xuất theo hướng thâm canh, chuyên canh như sản xuất lúa, rau củ quả, liên kết tìm kiếm thị trường, đầu ra cho sản phẩm...

Bên cạnh đó, các HTX còn tích cực đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn như xây dựng kênh mương, đường bê tông, nhà sinh hoạt cộng đồng, vệ sinh môi trường, giảm nghèo, góp phần cùng địa phương đạt nhiều tiêu chí trong xây dựng NTM. Được biết, toàn huyện Hướng Hóa hiện có 23 HTX đang hoạt động với số vốn điều lệ đăng ký hơn 75,8 tỉ đồng, gồm: 17 HTX thuộc lĩnh vực nông nghiệp; 6 hợp tác xã phi nông nghiệp.

Trong Bộ tiêu chí xã NTM giai đoạn 2017-2020, tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất có yêu cầu: Xã có HTX hoạt động hiệu quả và theo đúng quy định của Luật HTX; có mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm chủ lực đảm bảo bền vững.

Bước sang giai đoạn 2021-2025, KTTT và HTX tiếp tục được xác định là yếu tố quan trọng khi tiêu chí số 13 được bổ sung thêm nhiều chỉ tiêu khác, cụ thể như: Thực hiện truy xuất nguồn gốc các sản phẩm chủ lực của xã gắn với xây dựng vùng nguyên liệu và được chứng nhận VietGAP hoặc tương đương; có kế hoạch và triển khai kế hoạch bảo tồn, phát triển làng nghề, làng nghề truyền thống (nếu có) gắn với hạ tầng về bảo vệ môi trường; có tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả...

Xác định tầm quan trọng của các HTX, làng nghề đối với chương trình xây dựng NTM, thời gian qua, các sở, ngành, địa phương trong tỉnh luôn quan tâm đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 13-NQ/TW, Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT.

Cùng với đó, tỉnh triển khai kế hoạch xây dựng NTM gắn với phát triển KTTT, HTX; tập trung vào các hoạt động hỗ trợ, tư vấn giúp đỡ các HTX, củng cố đối với các HTX khó khăn, rà soát, đánh giá chính xác số lượng, chất lượng, hiệu quả hoạt động của các HTX... Nhờ đó, khu vực KTTT, HTX của tỉnh từng bước được cải thiện.

Mặt khác, với vai trò là cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo KTTT tỉnh, Liên minh HTX tỉnh thường xuyên phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể và chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền, phổ biến các nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về KTTT, trong đó tập trung tuyên truyền về bản chất, vai trò của KTTT, HTX trong phát triển kinh tế- xã hội; giới thiệu các mô hình kinh tế có hiệu quả, các HTX kiểu mới, HTX điển hình tiên tiến đến toàn thể cán bộ, đảng viên, thành viên và người lao động trong khu vực KTTT với nhiều hình thức đa dạng, phong phú.

Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Cáp Kim Thánh cho biết: “Toàn tỉnh hiện có 1.983 tổ hợp tác (THT) với 23.964 thành viên, trong đó có đăng ký hoạt động với chính quyền địa phương là 243 THT. Có 359 HTX với 82.340 thành viên, trong đó có 319 HTX nông nghiệp; 40 HTX phi nông nghiệp. Ngoài ra, toàn tỉnh có 2 liên hiệp HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp với 14 HTX thành viên, hoạt động chủ yếu là sản xuất, chế biến, tiêu thụ lúa hữu cơ, lúa chất lượng cao theo chuỗi giá trị.

Những năm qua, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương trong tỉnh và Liên minh HTX tỉnh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến Luật HTX, cũng như vai trò của KTTT trong xây dựng NTM cho cán bộ, thành viên HTX và cho người dân hiểu.

Đồng thời, tạo điều kiện và khuyến khích người dân tham gia vào thành lập HTX nông nghiệp, tổ hợp tác, đẩy mạnh tổ chức liên kết với các doanh nghiệp xây dựng thành chuỗi giá trị, tạo đầu ra ổn định cho các sản phẩm nông nghiệp của người dân làm ra. Chỉ tính riêng trong năm 2024, Liên minh HTX đã hỗ trợ thành lập mới cho 13 HTX, với kinh phí hỗ trợ là 178,9 triệu đồng.

Mặt khác, thông qua các chi nhánh thành viên của Liên minh HTX tỉnh ở các huyện, thị xã, thành phố và các ngành, Liên minh HTX tỉnh thường xuyên tổ chức các đợt đối thoại trực tiếp, giám sát hoạt động các HTX theo nghị quyết; thu thập, tập hợp ý kiến, nguyện vọng của cán bộ, thành viên tổ hợp tác, HTX để nghiên cứu, tổng hợp và kiến nghị, đề xuất với lãnh đạo các cấp và các sở, ban ngành liên quan kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện cho khu vực KTTT, HTX phát triển đúng hướng”.

Phát huy những kết quả đạt được, thời gian tới, Ban Chỉ đạo KTTT các cấp sẽ tập trung chỉ đạo các HTX tổ chức hoạt động theo Luật HTX năm 2023 và Nghị định 113/2024/NĐ-CP ngày 12/9/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật HTX. Có giải pháp quản lý số liệu trong khu vực KTTT, đặc biệt là THT.

Tiếp tục thực hiện tốt chính sách hỗ trợ KTTT trên địa bàn tỉnh theo tinh thần Nghị quyết số 68/2022/NQ-HĐND của HĐND tỉnh; Quyết định số 3011/QĐ-UBND của UBND tỉnh. Ngoài ra, sẽ tăng cường tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý HTX; tổ chức tốt các đợt đối thoại chính sách, diễn đàn kinh tế hợp tác theo từng ngành, lĩnh vực để tạo mối liên kết chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước và các tổ chức KTTT.

Thiện Long