Phát huy vai trò chủ thể trong xây dựng nông thôn mới

“Xây dựng nông thôn mới (NTM) là xây dựng quê hương. Mà quê hương là của mình thì chính mình phải lo trước!”, chia sẻ mộc mạc của Trưởng thôn Lam Thủy, xã Hải Hưng, huyện Hải Lăng Võ Công Trong như lột tả được trọn vẹn tinh thần cốt lõi của chương trình xây dựng NTM tại Quảng Trị - người dân chính là chủ thể của chương trình xây dựng NTM.

Cải tạo vườn tạp, xây dựng vườn mẫu đem lại hiệu quả kinh tế khá cao tại xã Cam Thủy, huyện Cam Lộ -Ảnh: T.L

Thành công của chương trình xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh bắt đầu từ một cuộc chuyển đổi tư duy. Nếu như trước đây, không ít người dân còn trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư từ cấp trên, thì nay, họ đã nhận ra: “Xây dựng NTM là làm cho chính mình”. Phát huy vai trò chủ thể, người dân trên địa bàn tỉnh không chỉ tham gia mà còn làm chủ quá trình thay đổi. Các công trình, phần việc ở nông thôn đều được người dân tham gia góp ý, giám sát và trực tiếp thực hiện.

Thôn kiểu mẫu Lam Thủy, xã Hải Hưng gây ấn tượng đầu tiên với chúng tôi bởi một không gian nông thôn thoáng đãng, xanh- sạch- đẹp. Để xây dựng thôn NTM kiểu mẫu, người dân thôn Lam Thủy đã phát động chỉnh trang nông thôn, xây dựng quy hoạch vườn, loại bỏ vườn tạp, xây dựng vườn mẫu.

Đồng thời đầu tư xây dựng nhà cửa kiên cố, trồng hoa tạo cảnh quan, xây dựng tường rào với tổng nguồn vốn ước tính hơn 11,5 tỉ đồng. Hiến 2.772 m2 đất; xây dựng mới và nâng cấp 15,5km đường bê tông rộng từ 3-3,5m góp phần nâng tỉ lệ đường giao thông đã xây dựng đạt chuẩn tại thôn Lam Thủy đạt gần 98%...

Ông Võ Công Trong thông tin thêm: “Phải khẳng định rằng, vai trò chủ thể của người dân rất quan trọng trong quá trình đưa thôn về đích sớm trong xây dựng NTM kiểu mẫu. Để có được một thôn Lam Thủy đổi mới như ngày hôm nay, tất cả các công trình, phần việc trong xây dựng NTM chúng tôi đều giao cho người dân bàn bạc, thống nhất để thực hiện.

Không thỏa mãn với những kết quả đạt được, sau khi về đích thôn NTM kiểu mẫu, chúng tôi vẫn duy trì thường xuyên các phong trào thi đua xây dựng NTM với sự tham gia của đông đảo người dân. Đặc biệt, nhiều người đang đóng góp công sức, kinh phí để xây dựng các sân văn hóa, sân thể thao...phục vụ nhu cầu sinh hoạt cộng đồng tại địa phương với kinh phí thực hiện hàng trăm triệu đồng/công trình”.

Niềm vui từ thành quả trong xây dựng NTM đã về trên khắp các vùng quê của Quảng Trị. Nhiều vùng đất khó trước đây nay đã khoác lên mình chiếc áo mới nhờ chương trình xây dựng NTM. Cơ sở hạ tầng ngày càng đồng bộ, khang trang. Không chỉ làm đẹp làng quê, người dân trong tỉnh còn chủ động trong phát triển sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập.

Nhiều mô hình sản xuất hiệu quả đã được chính người dân xây dựng và phát triển đã tạo nên sức bật mới cho kinh tế hộ gia đình. Thông qua chương trình OCOP, nhiều sản phẩm nông nghiệp do người dân trực tiếp chế biến và quảng bá đã vươn ra thị trường rộng lớn, khẳng định vị thế hàng hóa nông thôn đối với người tiêu dùng. Nhiều diện tích đất trồng cây kém hiệu quả đã được chuyển đổi sang các loại cây trồng phù hợp, đem lại năng suất cao, giúp người dân cải thiện thu nhập.

Có được kết quả đáng khích lệ trên là nhờ phát huy hiệu quả vai trò chủ thể, tạo niềm tin, tự giác tham gia tích cực của người dân địa phương trong xây dựng NTM. Với phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, thời gian qua, cả hệ thống chính trị trong tỉnh đã vào cuộc tuyên truyền, vận động, tạo được phong trào thi đua sôi nổi trong xây dựng NTM. Nhờ vậy, người dân nông thôn đã có sự chủ động trong thực hiện chương trình xây dựng NTM, dần xóa bỏ được tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước.

Từ đây, nhiều người đã đóng góp tiền, ngày công để tham gia vào xây dựng các công trình giao thông ở địa phương; chủ động phát triển sản xuất, nâng cao chất lượng cuộc sống. Cùng với đó, các ngành, đơn vị, địa phương trong tỉnh luôn nỗ lực triển khai đồng bộ các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước với nhiều hình thức phong phú, sáng tạo, nhằm vận động nhân lực, nguồn lực, vật lực trong Nhân dân, cùng nhau góp sức thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, phát triển KT-XH của tỉnh.

Xây dựng NTM phải phát huy vai trò chủ thể của người dân vì đây là quá trình nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho chính người dân. Thực tiễn xây dựng NTM ở các địa phương cho thấy, nơi nào huy động được trí tuệ, tâm huyết, kinh phí, công sức của người dân thì nơi ấy càng sớm về đích NTM. Hơn một thập kỷ thực hiện chương trình xây dựng NTM, diện mạo nông thôn trong tỉnh đã có sự đổi thay mạnh mẽ, toàn tỉnh hiện có 75/101 số xã đạt chuẩn NTM, có 21 xã đạt NTM nâng cao, 4 huyện đạt chuẩn NTM, 142 thôn đạt chuẩn thôn kiểu mẫu, 190 vườn mẫu, 141 sản phẩm OCOP.

Để đạt được kết quả đó, cùng với sự hỗ trợ của các cấp, ý chí vươn lên, sự đồng lòng và tinh thần chủ động của người dân nông thôn đóng vai trò rất quan trọng. Thành quả ấy là minh chứng sinh động cho hiệu quả từ việc phát huy vai trò chủ thể của người dân trong thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.

Thanh Lê