Nuôi tôm trên cát ở Trung Giang

Trung Giang là một xã nằm ở vũng biển bãi ngang của huyện Gio Linh, nơi đất đai khô cằn, toàn cát với cát chỉ trồng rau màu, may mắn có một ít đất để trồng lúa thì đã bị nhiễm mặn, nhiễm phèn, vụ mất mùa nhiều hơn vụ được mùa, nghề đi biển cũng lắm nỗi bấp bênh... Thế nhưng, “mất cái này thì được cái khác”, những vùng đất ở ven sông, trên cát khô cằn, giờ đây đã có giá trị cao, khi con tôm xuất hiện và chính con tôm đã mang đến sự đổi thay, khởi sắc cho bộ mặt làng quê.

Nuôi tôm ở Trung Giang, Gio Linh

Năm 2000, chính quyền xã Trung Giang có chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đưa một phần diện tích đất trồng lúa bị nhiễm phèn, nhiễm mặn ở thôn Nam Sơn để đào ao nuôi cá, nuôi cua... bước đầu đã mang lại hiệu quả kinh tế khá cao. Năm 2002, toàn bộ diện tích trên vùng cát, ven sông được chuyển sang nuôi tôm sú. Từ đó, ở Trung Giang, phong trào nuôi tôm trở nên rầm rộ, bởi nuôi tôm có giá trị kinh tế cao hơn gấp nhiều trồng cây lúa, lại ổn định hơn và đặc biệt là có thể trở nên giàu có nhanh hơn. Nhiều gia đình đã đầu tư vào xây dựng ao hồ, mua giống nuôi, học tập kinh nghiệm chăn nuôi ở nhiều nơi... Bao nhiêu công sức của mọi người đổ ra đã được đền đáp, chỉ vụ mùa đầu tiên, nhiều người đã “trúng” lớn, trừ chi phí cũng cầm chắc trong tay mấy chục triệu đồng. Hiện nay, toàn xã Trung Giang có 23,5 ha nuôi tôm (diện tích nuôi tôm ven sông là 16 ha; nuôi tôm trên cát là 7,5 ha) của hơn 50 hộ dân, hàng năm đạt sản lượng trên dưới 200 tấn, một năm làm hai vụ (khi điều kiện thuận lợi có khi hai năm làm đến 5 vụ, với năng suất bình quân đạt từ 8, 9 tấn/ ha/vụ). Nhiều hộ đã trở thành “triệu phú” tôm như ông Hoàng Vĩnh Thành, Nguyễn Vệ (nuôi tôm ở vùng ven sông), gia đình ông Đặng Xuân Lược, Hoàng Văn Khoa (nuôi tôm trên cát)... với diện tích gần 5000 m2, hàng năm thu nhập trên 200 triệu đồng. Đặc biệt, ở thôn Nam Sơn còn thành lập Câu lạc bộ nuôi tôm cộng đồng để giúp đỡ mọi người trong việc chọn giống, chọn thức ăn; hướng dẫn cách phòng, chữa bệnh cho tôm, bảo vệ ao hồ và tìm đầu ra cho sản phẩm... Dẫn chúng tôi đi thăm “cánh đồng” tôm ở thôn Nam Sơn, anh Hoàng Hữu Nam, Trưởng ban quản lý tổ nuôi tôm cộng đồng cho biết: “Năm 2006, hơn 80 % hộ nuôi tôm sú ở đây cũng lâm vào cảnh lao đao, do những trận mưa to liên tiếp đã làm cho mực nước trong các hồ đầy lên, tràn ra ngoài làm vỡ hồ, rồi dịch bệnh thường xuyên xảy ra... nhiều hộ mất trắng. Sau đó, mọi người mới rút ra nhiều kinh nghiệm quý báu và đã tập trung đầu tư vào nuôi tôm thẻ chân trắng và đã đạt hiệu quả kinh tế cao hơn”. Những người đầu tiên đưa tôm thẻ chân trắng vào nuôi đó là anh Trần Viết Quang, Hồ Sĩ Lam, 4 ha nuôi tôm sú trên cát được chuyển sang nuôi tôm thẻ chân trắng, với mục đích ban đầu là vừa nuôi vừa rút kinh nghiệm. “Một năm sau, đến mùa thu hoạch họ mới báo cáo lên xã về thành công bước đầu trong việc thí điểm nuôi tôm thẻ chân trắng, khiến nhiều người nuôi tôm và người dân địa phương ngỡ ngàng khâm phục”, ông Dương Song Dinh, Phó Chủ tịch xã Trung Giang cho biết. Năm 2008, toàn bộ diện tích trên cát, ven sông đều chuyển sang nuôi tôm thẻ chân trắng và đem lại nguồn thu nhập cao. Mặt khác, với những đặc tính của tôm thẻ chân trắng như cho năng suất cao, ít bị mắc bệnh, thời gian thả và cho thu hoạch ngắn... những điều kiện thuận lợi khác ở đây như chủ động được nguồn nước, không sợ bị lũ lụt... nên người dân yên tâm hơn vào nuôi tôm. Để mô hình nuôi tôm trên cát, vùng ven đạt hiệu quả cao hơn nữa trong thời gian tới, ông Dương Song Dinh cho biết thêm: “Sắp tới xã sẽ có chủ trương mở rộng diện tích hồ nuôi, tiếp tục khuyến khích người dân duy trì một năm nuôi hai vụ và khi gặp điều kiện thời tiết thuận lợi có thể nuôi đến ba vụ trong năm, mở nhiều đợt tập huấn về kỹ thuật nuôi tôm, chăm sóc tôm đến từng người... Đồng thời tìm nơi tiêu thụ ổn định. Bên cạnh đó vùng ven sông có thể nuôi xen kẻ, tránh được việc thu hoạch tôm cùng một lúc với nhiều địa phương khác, tránh bị rớt giá, tư thương chèn ép”. Hiện nay, mô hình nuôi tôm trên cát, vùng ven sông với những điều kiện thuận lợi riêng mà ít nơi nào có được, đang là mô hình kinh tế mang lại hiệu quả cao ở Trung Giang và được nhiều xã khác như Gio Việt, Gio Hải... đến học hỏi kinh nghiệm. Bài và ảnh: MINH ĐỨC