Niềm tin còn mãi

(QT) - Trong cuốn Lịch sử biên niên Công an Quảng Trị giai đoạn 1945- 1975, chỉ ghi vẻn vẹn mấy dòng “...bọn địch ập đến bất ngờ nổ súng, đồng chí Hoà hy sinh, đồng chí Bé- An ninh vũ trang bảo vệ đồng chí Hồ Sỹ Thản bị thương nặng, đồng chí Hồ Sỹ Thản được hai đồng chí Tâm và Tri - An ninh vũ trang đưa xuống hầm bí mật...”. Nhưng ít ai biết được sự hy sinh anh dũng của anh- người chiến sĩ đã hy sinh thân mình để bảo vệ an toàn cho đồng chí Bí thư Hồ Sỹ Thản. Tôi về xã Hải Phú, huyện Hải Lăng, quê hương của liệt sĩ An ninh vũ trang Văn Ngọc Bé vào một buổi trưa. Ông Văn Ngọc Lối, người em duy nhất của liệt sĩ Văn Ngọc Bé đã xúc động dẫn tôi đến Nghĩa trang liệt sĩ xã Hải Phú để thăm mộ anh. Trong làn khói hương trầm thơm, ông Lối kể với tôi chuyện của người dưới mộ. “Nhà chỉ có hai anh em. Cha bị bệnh hiểm nghèo, mất sớm khi anh Bé tròn 4 tuổi, còn tôi mới đầy 3 tháng. Rồi mẹ tôi cũng theo cha tôi mà đi. Chúng tôi sống nhờ bà con, họ hàng, lối xóm, lớn chút nữa thì chăn trâu, ở đợ. Anh tôi tuổi Quí Mùi (1943). Năm 1959, khi 16 tuổi, anh Bé bắt đầu tham gia kháng chiến. Quê hương tôi nằm trong lòng địch nhưng có truyền thống cách mạng. Sau kháng chiến chống Mỹ, cả gia đình tôi có 2 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, 10 liệt sĩ, ông nội tôi cũng là liệt sĩ. Bây giờ còn mỗi mình tôi là người thừa tự. Anh tôi đi kháng chiến rồi đi mãi, khi hy sinh vẫn chưa có tấm chân tình của người con gái nào!”, giọng ông Lối chùng xuống khi nói tới đây.

Ông Văn Ngọc Lối đang thắp hương lên mộ liệt sĩ Văn Ngọc Bé

Từ năm 1959 trở đi, cũng là năm anh Văn Ngọc Bé được biên chế vào đơn vị 45- An ninh vũ trang bảo vệ Tỉnh uỷ. Hai anh em từ đó cũng đều bận công tác nên không được gặp nhau. Mãi đến năm 1965, sau 7 năm xa cách, họ gặp lại nhau trên đường công tác, chỉ nhìn thấy nhau, vẫy chào nhau thôi chứ không kịp trao đổi điều gì. Cho đến năm 1967, hai anh em lại được gặp nhau lần nữa rồi anh Bé hy sinh. Ông Lối nói rằng: Lúc còn nhỏ anh Bé đi chăn trâu ở đợ, tôi ở với bà cô, lớn chút là anh đi kháng chiến, tôi đi làm thuê, buôn bán, rồi tham gia kháng chiến, anh em côi cút vậy mà cứ xa nhau hoài. Bây giờ cứ nghĩ tới là tủi, là thương, là lưu luyến với anh lắm! Rời Hải Phú, Hải Lăng, tôi ngược ra Đông Hà tìm gặp ông Trần Văn Yến, nguyên tổ trưởng tổ Đảng bảo vệ Tỉnh uỷ Quảng Trị năm 1967 để biết thêm về sự hy sinh của liệt sĩ Văn Ngọc Bé. Ông Yến nhiệt tình nói với tôi, dù đã xấp xỉ bảy mươi, sức khoẻ không còn nhiều nhưng trách nhiệm của ông và đồng đội là phải kể lại tất cả những gì mình chứng kiến trong cuộc kháng chiến chống kẻ thù xâm lược cho hậu thế biết một cách chính xác nhất. Về trường hợp hy sinh của anh Văn Ngọc Bé, ông Yến chỉ khái quát một câu thế này: Con người ai cũng khát khao được sống, nhưng khi cận kề cái chết, người ta biết chết như thế nào là xứng đáng, như vậy cũng đủ để người đời ngưỡng mộ. Còn anh Bé, lúc đó bị thương rất nặng, anh khát khao được sống biết bao! Vậy nhưng anh đã chối sự sống đang quý đó với mong muốn phải bảo vệ tuyệt đối an toàn đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ. Hành động đó chính là hành động anh hùng của một người anh hùng! Ông Yến kể lại, đồng chí Nguyễn Quốc Trị, nguyên chiến sĩ bảo vệ thuộc đơn vị 45 bảo vệ Tỉnh ủy, trong cuộc họp sau trận càn đó đã báo cáo Khu ủy toàn bộ diễn biến tình hình và được Khu ủy tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba về thành tích bảo vệ an toàn đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ Hồ Sỹ Thản, đã kể lại: Đó là một ngày tháng 6/1967, hai đồng chí lãnh đạo đang họp bàn công tác tại một gia đình cơ sở. 7 giờ 30 phút có tin giặc đến. Chị cơ sở chạy đi nắm tình hình. Trong nhà có hai chiếc hầm bí mật cùng một số hầm dự phòng ở ngoài hóp. Tôi mở cửa đôn đưa đồng chí Hoà- Bí thư Huyện uỷ Hải Lăng và đồng chí Hồ Sỹ Thản- Bí thư Tỉnh uỷ xuống hầm bí mật. Ba anh em bảo vệ chúng tôi gồm Trị, Tâm và Bé ở lại phía trên. Sau một tiếng đồng hồ, tình hình trở nên im ắng, chị cơ sở đi về báo tin không có địch càn. Mọi người thở phào đưa các đồng chí lãnh đạo lên ngồi họp bàn công việc nơi chiếc giường cạnh liếp cửa. Nhóm bảo vệ chia làm hai canh gác hai đầu. Vậy nhưng, thật bất ngờ, hai tốp thám báo giả dạng thường dân, súng ống đeo dọc thân người bỗng đâu xuất hiện ngay trên con đập trước nhà. Một loạt trung liên vang lên, đồng chí Hoà gục xuống tại chỗ. Đồng chí Bé – người trực tiếp bảo vệ đồng chí Hồ Sỹ Thản bị đạn găm nát hai chân, người đầy thương tích. Tổ bảo vệ nhanh chóng đưa đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ rút xuống hầm bí mật và đáp trả địch bằng AK, dập tắt ổ trung liên của đối phương, địch đột nhiên rút quân. Tình hình lúc bấy giờ vô cùng căng thẳng. Phải kịp thời đưa đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ cùng đồng đội ra khỏi vùng nguy hiểm, nếu không, khi địch quay trở lại thì sẽ khó thoát khỏi. Vậy nhưng, trong khi tìm giải pháp xử lý, ngoài việc phải gửi lại đồng chí Hoà đã hy sinh cho cơ sở thì ý kiến đồng chí Văn Ngọc Bé làm cho các anh nhói lòng: “Các đồng chí hãy quyết tâm bảo vệ an toàn cho đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ. Trước sau gì tôi cũng hy sinh nên các đồng chí đừng băn khoăn cho tôi. Nếu mang tôi đi cùng sẽ làm khó khăn thêm cho các đồng chí và làm khó khăn thêm cho việc bảo vệ đồng chí Bí thư. Tất cả súng đạn của tôi các đồng chí hãy mang đi. Và hãy mở khuy hai quả lựu đạn rồi móc vào tay tôi, nếu bọn chúng vào tôi sẽ chết cùng chúng. Các đồng chí hãy nhanh chóng đi đi!”. Thuyết phục đồng đội mãi không được, tình hình thì quá nguy cấp, cuối cùng tất cả làm theo lời Văn Ngọc Bé. Hai đồng chí bảo vệ cùng với đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ vừa đi vừa ngoái lui. Trong ngôi nhà lá bé nhỏ, cạnh chiếc cối xay lúa là người đồng đội quyết tử. Xung quanh ngôi nhà chỉ có chuối và tre hóp bốn bề, trước sân có một con mương chảy qua. Họ lội đi trong sình lầy, trong tre hóp, trên đầu máy bay OV10, “Rọ gáo” bay rà rà. Anh em rẽ hóp mà đi, lòng đau nhói, không biết rồi sẽ ra sao? Tất cả vừa đi khuất thì lũ thám báo quay trở lại. Nghe người dân kể lại, chúng hùng hổ quật tơi bời vào bất cứ nơi nào chúng nghi có quân ta ẩn nấp. Hai chân nát bươm, máu chảy quá nhiều đến kiệt sức, đồng chí Văn Ngọc Bé đã không kịp làm điều mình ấp ủ là nổ tung hai quả lựu đạn trên tay cùng với quân thù. Anh nằm sấp, úp mặt xuống mảnh đất quê hương đau thương, trên lưng găm nhiều mảnh đạn thù. Anh đã sống, chiến đấu và hy sinh xứng đáng với lòng tin yêu của người dân quê hương anh dành cho Đảng, như niềm tin không phai mờ của người nữ cơ sở nơi làng Phú Hải, xã Hải Ba, liên tục bị giặc bắt bớ, giam cầm, đày đoạ vẫn tin theo Đảng, vẫn một lòng vì cách mạng mà ông Yến đã không quên kể lại cho chúng tôi nghe và hy vọng biết đâu một ngày nào đó chúng tôi tìm được chị... Sau ngày nước nhà thống nhất, với những thành tích và chiến công đặc biệt xuất sắc, ngày 6/6/1976, đơn vị 45 đã vinh dự được Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVTND; nhiều đồng chí như Nguyễn Viết Cù, Nguyễn Thanh Mai, Nguyễn Thị Lý, Nguyễn Việt Hà… đã được phong tặng và truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND. Liệt sĩ Văn Ngọc Bé đã cùng với nhiều cán bộ, chiến sĩ khác của đơn vị góp phần viết nên bản tráng ca bất tử của lòng dũng cảm bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng, của lực lượng Công an Quảng Trị anh hùng. Đồng đội mãi mãi không bao giờ quên cái chết anh hùng của Văn Ngọc Bé. Trong những cuộc họp mặt đơn vị cũ, cho dù vắng bóng anh nhưng tôi vẫn nghe nhắc nhiều đến tên anh- người chiến sĩ quả cảm đã chấp nhận hy sinh vì Đảng. Bài viết này như một nén tâm hương của chúng tôi gửi tới người chiến sĩ quả cảm đã vì đất nước mà hy sinh. Bài, ảnh: KHÁNH HÀ