Nhiều vướng mắc trong việc sáp nhập thôn tại huyện Hướng Hóa

(QT) - Cũng như nhiều địa phương khác trong tỉnh Quảng Trị, thời gian qua, huyện Hướng Hóa đã có những bước đi đầu tiên để triển khai việc sáp nhập thôn chưa đạt chuẩn. Bên cạnh những thuận lợi còn nảy sinh nhiều khó khăn, vướng mắc, đòi hỏi các cấp chính quyền phải quan tâm giải quyết.

Cán bộ địa phương tuyên truyền, vận động người dân thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước

Những tháng qua, Chủ tịch UBND xã Tân Hợp Trần Vinh và các cán bộ địa phương thường xuyên về thôn Tà Đủ nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân. Thôn Tà Đủ có 38 hộ, 184 nhân khẩu, chủ yếu là người Vân Kiều. Vừa qua, hay tin thôn mình sẽ sáp nhập vào thôn Lương Lễ, nhiều người dân chưa thuận lòng. Qua khảo sát, tỷ lệ đồng thuận với đề án sáp nhập thôn Tà Đủ với thôn Lương Lễ chỉ đạt 5,26%. Thực tế, nhiều lý do khiến người dân quan ngại, trong đó nguyên nhân chủ yếu là người dân địa phương lo lắng không còn được hưởng chế độ, chính sách của nhà nước như trước. Chủ tịch UBND xã Trần Vinh cho biết: “Chúng tôi đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân. Nhiều cuộc họp đã được tổ chức để làm rõ cho bà con biết tầm quan trọng của đề án sáp nhập, lấy ý kiến, bỏ phiếu khảo sát… nhưng kết quả vẫn chưa được như mong muốn. Người dân thôn Tà Đủ yêu cầu xã cam kết sẽ giữ nguyên chế độ, chính sách mà họ đang được hưởng. Tuy nhiên, điều này nằm ngoài khả năng của lãnh đạo xã”.

Tại xã Tân Long, lãnh đạo địa phương cũng đang trăn trở trước việc triển khai sáp nhập thôn. Hiện xã Tân Long có 10 thôn, trong đó 9 thôn có nguồn gốc lâu đời, chỉ có thôn Làng Vây mới được thành lập vào năm 2015 với 31 hộ, 132 nhân khẩu. Do không đạt tiêu chuẩn về quy mô số hộ theo quy định nên dự kiến thôn Làng Vây sẽ sáp nhập vào thôn Long Phụng. Tuy nhiên, chủ trương trên vẫn chưa nhận được sự đồng tình, ủng hộ cao từ người dân địa phương. Được biết, toàn thôn Long Phụng có 100% dân số là người Kinh, còn ở thôn Làng Vây chủ yếu tập trung đồng bào Vân Kiều. Vì thế, người dân có sự quan ngại về bất đồng trong ngôn ngữ, phong tục, tập quán…

Hiện toàn huyện Hướng Hóa có 192 thôn, phần lớn được hình thành từ lâu đời. Nhiều thôn ở vùng sâu, vùng xa, nằm trên tuyến biên giới, tập trung đồng bào dân tộc thiểu số, có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn… Đặc biệt, số thôn có quy mô dân số dưới 100 hộ, thuộc diện cần sáp nhập khá lớn. Theo thống kê, toàn huyện hiện có 128/192 thôn dưới 100 hộ, trong đó có 78 thôn dưới 70 hộ. Giai đoạn 2018 - 2021, huyện Hướng Hóa tiến hành khảo sát, thống nhất sáp nhập 48/192 thôn của 18 xã, thị trấn. Dự kiến, giai đoạn 2021 - 2030, thêm 44 thôn trên địa bàn sẽ được sáp nhập.

Việc sáp nhập thôn ở huyện Hướng Hóa đã, đang và dự kiến sẽ gặp nhiều khó khăn. Trước tiên, Hướng Hóa là huyện miền núi, hội tụ nhiều dân tộc anh em sinh sống, một số thôn đồng bào dân tộc thiểu số định cư nằm tách biệt từ lâu đời. Khi sáp nhập với thôn của người Kinh, bà con lo lắng sự khác biệt về phong tục, tập quán, bất đồng ngôn ngữ… dẫn đến những bất tiện không đáng có. Vì thế đến nay, người dân nhiều thôn như: Làng Vây (xã Tân Long), Tà Đủ (xã Tân Hợp), Bản 7 (xã Thuận)… chưa thực sự thuận lòng.

Theo thống kê, huyện Hướng Hóa có 53 thôn thuộc diện thôn biên giới, 112 thôn đặc biệt khó khăn theo Quyết định 582/QĐ-TTg ngày 28/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ. Trong 112 thôn thuộc diện đặc biệt khó khăn, có 9 thôn nhận được sự hỗ trợ từ Chương trình 135 giai đoạn 2017 - 2020. Nhờ sự hỗ trợ này mà cuộc sống người dân địa phương đã vơi bớt phần nào khó khăn, vất vả. Trong 48 thôn xây dựng đề án sáp nhập, có 4 thôn thuộc diện thôn đặc biệt khó khăn, đang nhận được sự hỗ trợ từ Chương trình 135 giai đoạn 2017 - 2020. Do nguồn vốn hỗ trợ từ Chương trình 135 và các chương trình, dự án khác của nhà nước được chia làm nhiều giai đoạn nên khi sáp nhập, người dân một số thôn có thể sẽ mất đi nguồn hỗ trợ, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống. Đó chính là nỗi lo âu không nhỏ của người dân.

Những vấn đề có thể nảy sinh sau sáp nhập cũng được người dân bàn thảo nhiều. Sau khi sáp nhập, riêng việc tổ chức các cuộc họp ở một số thôn dự kiến sẽ rất khó khăn do nằm cách xa nhau, địa hình cách xa xôi, hiểm trở… Đó cũng là một trong những lý do khiến 15 thôn có số hộ dưới 70 nhưng đề nghị giữ nguyên, sẽ sáp nhập vào giai đoạn 2021 - 2030 gồm: thôn Của, Ra Ty (xã Hướng Lộc), thôn Bản Cồn (xã Tân Lập), thôn Ta Ri 2, Ho Le, Ta Cu (xã Húc), thôn Xa Rường (xã Hướng Tân), thôn Hướng Hải, Hướng Choa (xã Hướng Phùng), thôn Mới, Trĩa (Hướng Sơn), thôn Trăng - Tà Puồng (xã Hướng Việt), thôn Tri, Cựp - Cuôi, Sê Pu - Ta Păng (xã Hướng Lập). Người dân còn lo lắng quá trình sáp nhập thôn, khu phố bước đầu sẽ nảy sinh một số xáo trộn, đặc biệt ở những địa bàn rộng, khu vực biên giới, dân cư phân tán…

Ngay khi có chủ trương sáp nhập thôn chưa đạt chuẩn, lãnh đạo huyện Hướng Hóa đã xác định, đây là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước nhằm tinh gọn bộ máy, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả; giúp thuận tiện trong công tác quản lý; góp phần giảm bớt chi phí cho bộ máy hoạt động của thôn… Huyện ủy, UBND huyện Hướng Hóa quan tâm, chỉ đạo quyết liệt trong việc xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện. UBND huyện sớm ban hành công văn hướng dẫn sắp xếp, tổ chức lại thôn trên địa bàn và lấy ý kiến của người dân. Được sự chỉ đạo sâu sát của UBND huyện, các ban, ngành liên quan chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra, khảo sát thực địa, nắm chắc tình hình và đề xuất phương án hợp lý; xây dựng đề án phù hợp với thực trạng của từng địa phương… Các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương đều đồng thuận, quyết tâm vào cuộc.

Trước những khó khăn, vướng mắc đã, đang và dự kiến sẽ đặt ra, lãnh đạo huyện Hướng Hóa xác định cần những bước đi thận trọng, đúng đắn, có lộ trình trong việc sáp nhập thôn chưa đạt chuẩn. Theo Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa Đặng Trọng Vân, mới đây UBND huyện có văn bản đề nghị UBND tỉnh, Sở Nội vụ xem xét trước mắt giữ nguyên thôn Tà Đủ, xã Tân Hợp. UBND huyện sẽ tiếp tục chỉ đạo địa phương thực hiện công tác tuyên truyền, vận động sáp nhập thôn Tà Đủ với thôn Lương Lễ vào giai đoạn 2021 - 2030. Cùng với đó, lãnh đạo huyện Hướng Hóa đề nghị cấp trên bảo lưu các chương trình, chính sách cho thôn đặc biệt khó khăn như thời điểm chưa sáp nhập hoặc tạo điều kiện để thôn mới thành lập cũng được thụ hưởng.

Tây Long