Nhiều khó khăn trong công tác thi hành án dân sự

(QT) - Thi hành án dân sự (THADS) là hoạt động thực thi phán quyết của tòa án liên quan đến các vấn đề về tài sản và nhân thân, trong các bản án hình sự, dân sự, kinh tế, lao động, hành chính, hôn nhân và gia đình... Hoạt động THADS là giai đoạn cuối cùng của hoạt động tố tụng. Để bản án, quyết định của tòa án được thực thi trên thực tế, công tác THADS đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh các tranh chấp dân sự, kinh tế, lao động, thương mại ngày càng gia tăng, tính chất vụ việc phức tạp, gây nhiều khó khăn cho hoạt động THADS.

Động viên, thuyết phục người phải thi hành án

Năm 2018, công tác THADS trên địa bàn tỉnh Quảng Trị được triển khai đồng bộ trên tất cả các lĩnh vực công tác chuyên môn và có những chuyển biến tích cực, góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Theo số liệu báo cáo Cục Thi hành án dân sự tỉnh, năm 2018 tổng số thụ lý là 3.265 việc với tổng số tiền thụ lý gần 363 tỉ đồng. Trong số 2.688 án có điều kiện thi hành, đã giải quyết xong 2.454 việc với số tiền thu được trên 114 tỉ đồng. Số việc chuyển kỳ sau 785 việc với số tiền trên 222,2 tỉ đồng, trong đó số việc có điều kiện nhưng chưa thi hành xong là 234 việc với số tiền trên 53,1 tỉ đồng. Kết quả giải quyết thi hành án đạt tỷ lệ 91% về việc, 68% về số tiền trên tổng số việc và tiền có điều kiện thi hành. Mặc dù vượt chỉ tiêu Tổng cục giao 17% về việc, 34% về số tiền nhưng công tác THADS trên địa bàn tỉnh hiện nay đang gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc.

Một trong những vấn đề nổi cộm trong công tác THADS hiện nay là tài sản (nhà, đất) đã được Chấp hành viên kê biên, ký hợp đồng các đơn vị có chức năng thẩm định giá nhưng khi đưa ra bán đấu giá và giảm giá nhiều lần vẫn không có người mua. Điển hình như việc thi hành án đối với ông Trần Anh Tuấn trả nợ cho bà Hà Thị Hồng và bà Đinh Thị Lê do Chi cục Thi hành án dân sự huyện Vĩnh Linh tổ chức thi hành với số tiền trên 395,1 triệu đồng. Chấp hành viên đã kê biên tài sản và bán đấu giá lần 7 nhưng chưa bán được. Hay vụ thi hành án của Chi cục Thi hành án dân sự huyện Cam Lộ đối với bà Đào Thị Thảo trả nợ cho ông Nguyễn Việt Anh số tiền 220 triệu đồng. Chấp hành viên cũng đã kê biên tài sản và bán đấu giá 7 lần nhưng chưa bán được...

Bên cạnh đó, số lượng việc phải thi hành án thụ lý mới tăng cao cả về số việc, số tiền, trong đó rất nhiều vụ việc có tính chất khó khăn, phức tạp, đương sự luôn tìm cách đối phó, chống đối quyết liệt. Đặc biệt gần đây thụ lý một số vụ việc liên quan đến lừa đảo chiếm đoạt tài sản, phá sản với số tiền lớn, số lượng người phải thi hành án nhiều, tài sản và nơi ở nhiều tỉnh khác nhau nên rất khó thi hành. Cùng với đó, ý thức chấp hành pháp luật của người phải thi hành án không cao, không tự nguyện thi hành án, thậm chí khiếu nại nhiều lần nhằm mục đích trì hoãn việc thi hành án. Sự phối hợp của các cơ quan liên quan trong quá trình tổ chức thi hành án chưa kịp thời, đặc biệt là một số toà án nhân dân cấp huyện chậm giải quyết các vụ việc khi cơ quan thi hành án tổ chức kê biên thì người phải thi hành án có đơn yêu cầu xác định phần sở hữu tài sản trong khối tài sản chung hoặc tranh chấp về tài sản. Một vài ngân hàng trên địa bàn còn chậm cung cấp tài khoản, tài sản thế chấp của người phải thi hành án khi có yêu cầu của cơ quan thi hành án dân sự...

Trao đổi với chúng tôi, Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự tỉnh Quảng Trị Nguyễn Tài Ba cho hay, trước thực trạng công tác THADS còn nhiều tồn tại, hạn chế, Cục Thi hành án dân sự đã thẳng thắn nhìn nhận, phân loại các nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan để có giải pháp khắc phục trong thời gian tới. Cục sẽ tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, các cơ quan THADS trên địa bàn tỉnh, tập trung chỉ đạo, tổ chức rà soát, phân loại án chính xác, chỉ đạo tổ chức thi hành quyết liệt trong đó chú trọng đến những vụ việc phức tạp, các vụ việc có số tiền phải thi hành lớn, những vụ việc có liên quan đến nhóm án tín dụng ngân hàng, những địa bàn có số lượng án phải thi hành nhiều. Có thể thấy, số việc và tiền không thể thi hành xong nói trên ảnh hưởng đến chỉ tiêu giảm án có điều kiện chuyển kỳ sau của Cục Thi hành án dân sự tỉnh. Vì vậy, Cục Thi hành án dân sự tỉnh đề nghị Tổng cục Thi hành án dân sự có văn bản kiến nghị Tòa án nhân dân tối cao kịp thời xét xử các vụ việc tạm đình chỉ tạo điều kiện cho các cơ quan thi hành án hoàn thành nhiệm vụ. Đồng thời kiến nghị sửa đổi chế độ báo cáo thống kê, đối với những vụ việc Chấp hành viên cơ quan thi hành án đã tích cực tổ chức thi hành án theo đúng quy định pháp luật nhưng vì lý do khách quan (bán đấu giá nhiều lần nhưng không có người mua; tạm đình chỉ, hoãn thi hành án theo yêu cầu của tòa án...) mà chưa thi hành xong thì không tính vào số liệu án có điều kiện thi hành.

Để công tác THADS đạt được hiệu quả cao, Cục Thi hành án dân sự tỉnh cũng mong muốn các cấp, ngành trên địa bàn tỉnh tiếp tục quan tâm, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan THADS trong tỉnh để kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thi hành án, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.

Mai Lâm