Nguy cơ tăng nhiệt "lò lửa xung đột" ở Xy-ri

(ND) - Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố đã hậu thuẫn quân nổi dậy ở Xy-ri giành quyền kiểm soát hoàn toàn khu vực trung tâm thành phố A-phrin, trong chiến dịch "Nhành ô-liu" mà An-ca-ra phát động. Ðáp lại, lực lượng người Cuốc ở khu vực tây bắc Xy-ri này tuyên bố thay đổi chiến thuật nhằm đối phó lực lượng quân đội hùng hậu từ nước láng giềng. Cuộc can thiệp quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ ở Xy-ri tiếp tục diễn biến phức tạp.

Lực lượng Chính phủ Syria tuần tra tại thị trấn Jisreen, phía nam Đông Ghouta ngày 17/3. Ảnh: AFP/ TTXVN.

Với sự yểm trợ của các lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ, các đơn vị của lực lượng nổi dậy Quân đội Xy-ri tự do (FSA) đã giành quyền kiểm soát khu vực trung tâm thành phố A-phrin; và quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cùng lực lượng đồng minh tại Xy-ri tổ chức bao vây thành phố này. Ðây là bước quan trọng trong chiến dịch "Nhành ô-liu" mà Thổ Nhĩ Kỳ phát động nhằm tiêu diệt lực lượng người Cuốc bị An-ca-ra liệt vào danh sách khủng bố. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ T.Éc-đô-gan tuyên bố, sau A-phrin, An-ca-ra sẽ mở rộng chiến dịch quân sự đến những thị trấn do Các đơn vị bảo vệ nhân dân người Cuốc (YPG) kiểm soát gần biên giới I-rắc, nhằm "quét sạch" các nhóm phiến quân người Cuốc.

Cuộc can thiệp quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ vào A-phrin đã tiêu diệt hơn 1.500 tay súng người Cuốc, chủ yếu trong các cuộc không kích và pháo kích. Tổ chức Giám sát nhân quyền Xy-ri (SOHR) cho biết, các binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng đồng minh đã chiếm giữ hơn một nửa thành phố A-phrin từ tay lực lượng người Cuốc. Dù được Mỹ hậu thuẫn trong cuộc chiến chống tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS), song YPG giờ đây phải đối đầu trực tiếp một đồng minh của Mỹ. Trong cuộc chiến này, Mỹ rơi vào thế "tiến thoái lưỡng nan" và khó có thể "bảo vệ" được YPG, vốn được Oa-sinh-tơn coi là đối tác hiệu quả trong cuộc chiến chống IS. Lường trước những khó khăn, lãnh đạo người Cuốc ở A-phrin tuyên bố lực lượng này sẽ chuyển sang chiến thuật đánh du kích thay vì đối đầu trực tiếp với lực lượng được An-ca-ra hậu thuẫn, đồng thời cảnh báo các lực lượng của YPG tại A-phrin sẽ trở thành "cơn ác mộng thường trực" của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và đồng minh ở Xy-ri.

Chiến dịch "Nhành ô-liu" của Thổ Nhĩ Kỳ được tiến hành trong bối cảnh An-ca-ra muốn dập tắt mối đe dọa từ đảng Công nhân người Cuốc (PKK), lực lượng ly khai trong nước. Thổ Nhĩ Kỳ, Liên hiệp châu Âu (EU) và Mỹ hiện đặt PKK vào danh sách khủng bố sau khi nhóm này nổi dậy chống Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 1984. Thỏa thuận ngừng bắn giữa Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ và PKK đổ vỡ hồi tháng 7-2015 đã khiến bạo lực leo thang. Các lực lượng an ninh Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành nhiều chiến dịch truy quét PKK trên lãnh thổ nước này và ở khu vực miền bắc I-rắc, nơi được cho là có nhiều tay súng PKK ẩn náu. Ðáp lại, PKK liên tiếp tiến hành các vụ đánh bom chủ yếu nhằm lực lượng an ninh Thổ Nhĩ Kỳ. Ước tính, cuộc xung đột kéo dài hơn 30 năm qua đã khiến hơn 40 nghìn người chết. Mới đây, lực lượng an ninh Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt giữ ít nhất 47 đối tượng tình nghi âm mưu tiến hành vụ tiến công khủng bố tại tỉnh A-đa-na, miền nam Thổ Nhĩ Kỳ. Lực lượng chống khủng bố của Thổ Nhĩ Kỳ đã triển khai đồng thời các chiến dịch truy bắt tại hàng chục địa điểm khác nhau trên toàn tỉnh này.

Các chiến dịch truy quét khủng bố của Thổ Nhĩ Kỳ được tiến hành ráo riết, song việc triển khai một chiến dịch quân sự vào sâu lãnh thổ nước láng giềng Xy-ri đã gây căng thẳng giữa An-ca-ra và Ða-mát. Chiến dịch này cũng ảnh hưởng xấu quan hệ của Thổ Nhĩ Kỳ với các nước đồng minh phương Tây trong NATO, nhất là Mỹ, nước ủng hộ YPG trong cuộc chiến chống IS. Một số nước thành viên NATO lo ngại chiến dịch "Nhành ô-liu" của An-ca-ra có thể ảnh hưởng tới cuộc chiến chống các phần tử khủng bố Hồi giáo cực đoan tại Xy-ri. Trong khi đó, ngay tại Thổ Nhĩ Kỳ, trong những ngày gần đây, những người ủng hộ người Cuốc đã xuống đường tuần hành, yêu cầu An-ca-ra chấm dứt chiến dịch quân sự tại A-phrin. Hơn 40 chính đảng, liên đoàn, hiệp hội tham gia cuộc tuần hành nhằm kêu gọi Chính quyền An-ca-ra ngăn chặn nguy cơ thảm kịch nhân đạo xảy ra ở A-phrin, khi chiến dịch quân sự ở đây đã khiến hơn 150 nghìn người Cuốc phải chạy nạn.

Thông qua các chiến dịch quân sự ở cả trong và ngoài nước, Thổ Nhĩ Kỳ quyết tâm bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và ngăn chặn nguy cơ hình thành một nhà nước của người Cuốc ở khu vực biên giới phía đông nam nước này. Tuy nhiên, sự can thiệp quân sự của An-ca-ra vào Xy-ri có nguy cơ ảnh hưởng tới cuộc chiến chống IS của liên quân do Mỹ dẫn đầu, đồng thời có thể làm tăng nhiệt "lò lửa xung đột" ở Xy-ri.

DIỆU LINH