“Ngôi sao” hợp tác xã

Liên minh Hợp tác xã Việt Nam vừa tổ chức lễ tôn vinh 100 hợp tác xã (HTX) đoạt Giải thưởng Ngôi sao Hợp tác xã “CoopStar Awards” năm 2024. HTX Dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Đông Thanh (gọi tắt HTX Đông Thanh) ở TP. Đông Hà là đơn vị duy nhất của tỉnh Quảng Trị vinh dự nhận được giải thưởng này.

Anh Phạm Văn Quân (giữa) đại diện HTX Đông Thanh nhận Giải thưởng Ngôi sao Hợp tác xã năm 2024 tại lễ tôn vinh -Ảnh: NVCC

Hợp tác xã điển hình

HTX đoạt Giải thưởng Ngôi sao Hợp tác xã “CoopStar Awards” năm 2024 được đánh giá dựa trên các tiêu chí về kết quả sản xuất, kinh doanh, xây dựng chuỗi cung ứng giá trị bền vững hướng đến tiêu dùng xanh, ứng dụng khoa học - công nghệ... HTX Đông Thanh là đơn vị đáp ứng đầy đủ, toàn diện các tiêu chí nói trên.

HTX Đông Thanh được thành lập năm 1981. Năm 2007 được UBND TP. Đông Hà chọn xây dựng HTX điển hình tiên tiến. Theo đánh giá của Liên minh HTX tỉnh, đây là HTX quy mô toàn phường, hoạt động tổng hợp, đa ngành nghề, cây con. Cơ sở hạ tầng được quan tâm đầu tư xây dựng đảm bảo cho việc sản xuất, kinh doanh hiệu quả. HTX Đông Thanh hiện có 11 dịch vụ (chỉ đạo quy trình sản xuất, thủy nông, bảo vệ thực vật, cung ứng vật tư phân bón, giống cây con, tín dụng nội bộ, xây dựng giao thông thủy lợi nhỏ, trồng rừng, khuyến nông chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, thu hoạch, làm đất).

Trong đó có 4 dịch vụ (giống cây con, khuyến nông chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, bảo vệ thực vật, chỉ đạo quy trình sản xuất) không thu lợi nhuận nhằm hỗ trợ cho thành viên và cộng đồng. Năm 2023, HTX Đông Thanh đạt doanh thu trên 2,85 tỉ đồng, lợi nhuận gần 588 triệu đồng.

Một số hoạt động nổi bật của HTX Đông Thanh -Ảnh: M.L

Để điều hành, tổ chức cho 570 thành viên sản xuất trên diện tích đất canh tác mỗi năm gần 424 ha (320 ha lúa/2 vụ, 95 ha, 7,55 ha nuôi trồng thủy sản, 122 ha trồng cây lâm nghiệp) và thực hiện 11 dịch vụ đi vào nền nếp, hiệu quả, Hội đồng quản trị HTX Đông Thanh đã thành lập các tổ sản xuất và tổ chuyên môn phục vụ các khâu dịch vụ cho HTX.

Hiện HTX có tổ vận hành trạm bơm (4 người), tổ thủy nông (18 người), tổ khuyến nông (12 người), tổ bảo vệ thực vật (3 người), tổ xây dựng (5 người), tổ dịch vụ làm đất (26 người), tổ dịch vụ thu hoạch (6 người). “HTX điều tiết các hoạt động qua tổ để đảm bảo quản lý chặt chẽ, đúng người, đúng việc. Người lao động của các tổ được phân công cụ thể nhiệm vụ nên chủ động trong sản xuất, kinh doanh, đảm bảo tính chuyên nghiệp”, anh Phạm Văn Quân Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc HTX Đông Thanh chia sẻ.

Trẻ hóa đội ngũ

Một trong những yếu tố quan trọng làm nên sự đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX Đông Thanh là việc trẻ hóa đội ngũ lãnh đạo, quản lý điều hành HTX. Với sức trẻ và cơ bản được đào tạo bài bản nên họ nhạy bén, năng động trong quản lý và điều hành tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh theo mô hình HTX kiểu mới.

Ví dụ như anh Phạm Văn Quân (sinh năm 1989), là 1 trong 3 cán bộ trẻ của HTX. Anh cũng là một trong những người trưởng thành từ chính sách đào tạo cán bộ HTX của tỉnh sau khi được hỗ trợ một phần kinh phí để học 4 năm đại học tại Đại học Kinh tế Huế. “Xuất thân từ gia đình nông nghiệp, sau khi ra trường tôi về phường làm cán bộ khuyến nông. Đến năm 2015 tôi mới bắt đầu về làm HTX nên am hiểu địa bàn cũng như dân cư, có kiến thức về lĩnh vực mình phụ trách, vì thế thuận lợi trong công việc”, anh Quân bộc bạch.

Trước đây, người dân HTX quen sản xuất theo phương thức truyền thống nên khi áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới thì nhiều người e ngại. Nắm bắt tâm lý này, thành viên hội đồng quản trị HTX chia địa bàn (phường có 11 khu phố, sau này sáp nhập còn lại 5 khu phố) nhưng vẫn phân công cán bộ phụ trách theo địa bàn cũ để tiện họp dân tuyên truyền theo nhóm nhỏ, phù hợp với đặc thù, tập quán sản xuất từng vùng nên dễ tạo sự đồng thuận hơn.

Trong cung ứng dịch vụ, HTX thu hút thành viên sử dụng dịch vụ theo hướng nâng cao chất lượng, đặt lợi ích của thành viên lên hàng đầu. Ví dụ như với dịch vụ cung ứng phân bón, để cạnh tranh với thị trường, HTX kết nối lấy sản phẩm tận gốc của Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền để vừa đảm bảo chất lượng, vừa có mức giá thấp nhất. Hội đồng quản trị cũng thống nhất bán phân bón cho thành viên theo giá gốc mà HTX nhập từ kho sản xuất của doanh nghiệp nếu thành viên trả tiền ngay sau khi mua hàng. Trường hợp thành viên nợ thì theo giá thị trường (thời hạn trả nợ trong vòng 6 tháng và được tính với lãi suất ưu đãi).

Hình thành vùng sản xuất chuyên canh

Theo ông Cáp Kim Thánh, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, HTX Đông Thanh là đơn vị đạt nhiều thành quả quan trọng trong sản xuất nông nghiệp, bước đầu hình thành được vùng sản xuất phù hợp điều kiện nuôi trồng cho từng loại cây con, tạo ra khu vực sản xuất hàng hóa đáp ứng nhu cầu thị trường. Qua đó giải quyết việc làm, tạo điều kiện thúc đẩy kinh tế hộ phát triển; tích cực xây dựng và phát triển các công trình kết cấu hạ tầng phúc lợi, góp phần xóa đói giảm nghèo ở địa phương.

Một trong những điểm nhấn của HTX Đông Thanh là đã tranh thủ sự hỗ trợ của thành phố, các chương trình dự án trên địa bàn để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cho sản xuất (cải tạo mặt bằng, xây dựng hệ thống điện, giếng khoan, bể nước, hệ thống tưới phun) và mở các lớp tập huấn kỹ thuật hướng dẫn cho thành viên sản xuất các loại rau, hoa quả theo hướng vệ sinh an toàn thực phẩm.

Từ 3 ha thí điểm trồng rau an toàn tập trung, đến nay HTX có 25 ha chuyên sản xuất rau theo hướng an toàn, trong đó có 5 ha trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP với 150 hộ thành viên tham gia sản xuất. “Mô hình sản xuất rau sạch thí điểm đã mang lại hiệu quả kinh tế cao gấp nhiều lần so với sản xuất truyền thống, vừa giải quyết việc làm cho lao động, tăng thu nhập cho thành viên. Vì thế, các thành viên của HTX có động lực để tham gia. Đến nay, vùng trồng rau chuyên canh của HTX đều áp dụng công nghệ tưới phun nên có thể trồng rau trái vụ, mang lại thu nhập bình quân trên 500 triệu đồng/ha/năm. Một số hộ gia đình chịu khó vừa áp dụng khoa học công nghệ vừa luân canh các loại cây trồng thì thu nhập còn cao hơn”, anh Quân thông tin.

Năm 2016 qua các kênh thông tin, HTX đã tìm hiểu một số máy móc mới phục vụ cho khâu làm đất trong sản xuất rau màu rất tiện lợi nên đã liên hệ với đơn vị cung ứng mở hội thảo trình diễn thực tế trên đồng đất địa phương.

Sau hội thảo này, nhiều người đã đầu tư mua máy làm đất phục vụ sản xuất rau màu nên giảm sức lao động chân tay, tăng hệ số vòng quay của một chu kỳ các loại cây trồng, từ đó tăng thu nhập. Song song với việc phát triển sản xuất rau, hoa quả, HTX cũng tạo điều kiện và khuyến khích thành viên mở thêm một số nghề nông nghiệp phù hợp điều kiện tự nhiên và nguồn nhân lực lao động của từng hộ.

Hiện nay, HTX có 26 hộ chuyên sản xuất giá đỗ với sản lượng bình quân mỗi ngày khoảng 1,2 tấn giá thương phẩm; 36 hộ trồng nấm các loại với tổng sản lượng đạt từ 25 - 27 tấn/năm, tạo thêm nguồn thu nhập đáng kể cho các hộ gia đình.

Bên cạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh, HTX cũng tích cực tham gia các hoạt động hỗ trợ thành viên và cộng đồng.

Hằng năm, HTX Đông Thanh trích “Quỹ phát triển sản xuất” 50 triệu đồng hỗ trợ thành viên đầu tư nâng cấp, cải tạo bộ giống cây trồng; hỗ trợ thành viên tiếp cận nguồn vốn từ “Quỹ hỗ trợ phát triển” của Liên minh HTX tỉnh để mua sắm máy móc, phương tiện nhằm cơ giới hóa sản xuất. Nhờ vậy, hiện nay HTX có 24 máy cày mini, 3 máy cày kubota, 2 máy gặt đập liên hợp.

Thực hiện chương trình bê tông hóa giao thông nội đồng, qua các năm trên địa bàn có gần 19 km đường nội đồng được bê tông hóa với tổng vốn đầu tư 5,795 tỉ đồng, trong đó HTX hỗ trợ 1,5 tỉ đồng.

Mai Lâm