“Mùa quả ngọt” của báo chí Quảng Trị

Dù địa bàn không quá rộng, dân số thấp và ít diễn ra các sự kiện sôi động nhưng bằng lòng đam mê nhiệt huyết, sự dũng cảm dấn thân, nhiều nhà báo, phóng viên ở Quảng Trị đã gặt hái được những “quả ngọt” với nghề. Đó cũng chính là động lực để họ gắn bó và viết tiếp những thành công mới trên hành trình vẻ vang nhân kỷ niệm 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam.

Dấn thân với những đề tài “khó, khổ”

Nhà báo Nguyên Lý, Trưởng cơ quan thường trú TTXVN tại Quảng Trị vinh dự đoạt giải C Giải Báo chí quốc gia lần thứ XIX - năm 2024 với loạt bài điều tra - báo điện tử 5 kỳ: “Đào lấy đất trái phép quy mô lớn để san nền Khu tái định cư Linh Trường”, thực hiện tại thôn Bến Hà, xã Linh Trường, huyện Gio Linh, trong khoảng 2 tháng (từ cuối tháng 1/2024 đến tháng 3/2024).

Nhà báo Nguyên Lý luôn nhiệt huyết, dấn thân với nghề - Ảnh: NVCC

Anh cho biết mình thực hiện tác phẩm vào những ngày cuối cùng của tháng 1/2024, cũng là những ngày giáp tết Nguyên đán và sau đó tiếp tục theo đuổi vụ việc đến cùng. “Thời gian qua, tôi đã phát hiện và phanh phui nhiều vụ khai thác cát, lấy đất trái quy định làm hủy hoại đất, thất thoát tài nguyên khoáng sản, gây búc xức trong Nhân dân.

Trong đó, vụ “Đào lấy đất trái phép quy mô lớn để san nền Khu tái định cư Linh Trường” là vụ có quy mô lớn nhất từ trước đến nay ở Quảng Trị, lên tới hơn 23.000 m³ đất bị lấy đi trái phép. Các đối tượng thực hiện hành vi vi phạm công khai ngay ban ngày với quy mô rầm rộ, khi đưa máy múc và xe ô tải loại lớn vào hiện trường”, anh Lý cho hay.

Theo anh Lý, việc thực hiện tác phẩm trên gặp nhiều khó khăn vì các đối tượng tìm cách né tránh; tài liệu hạn chế, khó xin được chính thức; nhóm đối tượng thực hiện hành vi công khai khiến quá trình tiếp cận sự thật khó khăn; áp lực xác minh, kiểm chứng thông tin...

“Rất may, quá trình tác nghiệp tôi đã nhận được sự đồng hành, động viên, khích lệ của một số đồng nghiệp; sự hợp tác, tạo điều kiện thuận lợi của các địa phương, cơ quan chuyên môn và lãnh đạo huyện Gio Linh. Tất cả vì có mục đích chung là làm rõ bản chất vụ việc, đối tượng vi phạm để xử lý theo quy định của pháp luật, không để tài nguyên của Nhà nước bị lãng phí.

Các cơ quan thực thi pháp luật cũng đã kịp thời vào cuộc xử lý các đối tượng có liên quan đến vụ việc. Tháng 1/2025, Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Quảng Trị đã ban hành các quyết định khởi tố bị can đối với 4 đối tượng liên quan đến vụ việc, do có hành vi “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên”, anh Lý cho biết.

Theo anh, điều tâm đắc nhất khi thực hiện tác phẩm trên là phát hiện vấn đề sớm và theo đuổi vụ việc đến cùng. Bởi phát hiện sớm không chỉ đảm bảo tính thời sự và cạnh tranh trong báo chí, mà còn giúp cơ quan chức năng sớm phát hiện, vào cuộc xử lý vụ việc kịp thời, ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật, hạn chế thiệt hại và có tính răn đe cảnh báo. Theo đuổi vấn đề đến cùng cũng khẳng định chuyên môn và bản lĩnh nhà báo không bỏ cuộc giữa chừng vì bất cứ lý do gì khi phát hiện vụ việc, nhất là đối với một vấn đề được dư luận quan tâm.

Trong khi đó, nhà báo Lâm Thị Hoài Thanh (Lâm Thanh) tự hào cho biết mình và nhóm tác giả đã đoạt giải C Giải Báo chí quốc gia lần thứ XIX - năm 2024 với loạt bài ý nghĩa mang tên “Ước nguyện hòa bình từ đất thiêng Quảng Trị”. Đây là loạt bài mà chị và đồng nghiệp đã ấp ủ thực hiện nhân dịp một sự kiện lần đầu tiên ở Việt Nam được tổ chức tại Quảng Trị: Lễ hội Vì Hòa bình.

“Đón đầu sự kiện chính trị có ý nghĩa đặc biệt quan trọng này, những tháng đầu năm 2024, chúng tôi đã dành nhiều thời gian, công sức đến nhiều nơi để tìm gặp những nhân chứng lịch sử còn sinh sống trên địa bàn tỉnh Quảng Trị để ghi lại những câu chuyện sinh động trên vùng tạm chiếm Quảng Trị sau ngày Hiệp định Paris được ký kết; những kết nối ân tình để làm nên câu chuyện lan tỏa giá trị hòa bình không chỉ ở Việt Nam mà đến những vùng đất vẫn còn chìm trong bom đạn chiến tranh trên thế giới.

Từ những thông tin, tư liệu và các nhân chứng sống của lịch sử, chúng tôi đã viết nên loạt bài ý nghĩa trên. Đó là những câu chuyện làm nên giá trị hòa bình và ước nguyện hòa bình từ đất thiêng Quảng Trị”, chị Thanh chia sẻ.

Để thực hiện loạt bài được trọn vẹn, chị và nhóm đồng nghiệp đã đi thực tế ở nhiều địa phương tìm gặp các nhân chứng lịch sử tiêu biểu như: ông Nguyễn Đức Toàn (72 tuổi) nguyên Trung đội trưởng hỏa lực của Xã đội Triệu Phước, huyện Triệu Phong - nhân chứng trong sự kiện bắn máy bay Mỹ trên cánh đồng làng Cao Hy, xã Triệu Phước - chỉ vài giờ trước khi Hiệp định Paris chính thức có hiệu lực; bà Trương Thị Chiến (69 tuổi), du kích xã Triệu Trạch, huyện Triệu Phong từng tham gia binh vận ở chốt Long Quang để thuyết phục, vận động những người lính bên kia chiến tuyến bỏ súng về với cách mạng.

Hay mất rất nhiều thời gian, công sức để tìm cách kết nối, liên lạc với một số cựu chiến binh Mỹ như ông Chuck Searcy (76 tuổi) - Chủ tịch Tổ chức Cựu chiến binh vì hòa bình Mỹ chi nhánh tại Việt Nam; ông Kem Hunter (79 tuổi)... Họ là những người từng tham chiến tại Việt Nam và khi hòa bình quay trở lại Việt Nam để bằng những việc làm ý nghĩa của mình hàn gắn vết thương chiến tranh do quân đội nước Mỹ để lại trên mảnh đất Quảng Trị nói riêng, Việt Nam nói chung.

Điểm tựa bước tiếp hành trình mới

Theo nhà báo Nguyên Lý: “Giải báo chí quốc gia là giải thưởng cao quý nhất dành cho người làm báo ở Việt Nam. Việc đoạt được giải thưởng này không chỉ là vinh dự cá nhân, mà còn mang nhiều ý nghĩa xã hội, góp phần “quảng bá” thêm thương hiệu cho cơ quan báo chí chủ lực mà mình công tác là TTXVN và báo chí thường trú trên địa bàn Quảng Trị. Giải thưởng không đơn thuần là một danh hiệu mà là lời khẳng định rằng những gì nhà báo viết ra đúng, trúng, có giá trị thực tiễn và mang lại thay đổi tích cực”.

Từ trái qua, các nhà báo: Lâm Thanh, Hoài Hương, Tú Linh nhận giải báo chí quốc gia năm 2023 - Ảnh: NVCC

Nhà báo Lâm Thanh tự hào chia sẻ, năm nay là năm thứ 2 liên tiếp nhóm tác giả của chị có tác phẩm đoạt giải C báo chí quốc gia. Và điều đặc biệt là Giải Báo chí quốc gia lần thứ XIX - năm 2024 được trao đúng vào dịp kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam.

Chị Thanh vui vẻ chia sẻ: “Tôi cảm thấy rất vinh dự và tự hào vì đã cùng các đồng nghiệp của mình làm nên điều đặc biệt này. Giải thưởng không chỉ là niềm vui cá nhân, mà còn là sự khích lệ lớn đối với quá trình lao động nghề nghiệp bền bỉ, nghiêm túc mà những người làm báo chúng tôi luôn theo đuổi. Đây cũng là động lực để chúng tôi tiếp tục dấn thân, viết những tác phẩm có giá trị xã hội”.

Chị Thanh cho rằng, thời gian qua bản thân may mắn được làm việc với nhóm đồng nghiệp luôn có tinh thần lao động nghiêm túc, chia sẻ để cùng hỗ trợ nhau tạo nên tác phẩm báo chí chất lượng, đoạt một số giải báo chí trung ương, địa phương.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo tỉnh Quảng Trị Hoàng Ngọc Sỹ thông tin, từ khi ra đời vào năm 2005 đến nay, Giải Báo chí tỉnh Quảng Trị đã đạt được những kết quả rất đáng tự hào, góp phần thúc đẩy sự phát triển của báo chí tỉnh nhà nói riêng và báo chí cách mạng Việt Nam nói chung.

Từ Giải Báo chí tỉnh Quảng Trị, Hội Nhà báo tỉnh đã chọn những tác phẩm tiêu biểu dự Giải Báo chí quốc gia và gặt hái được những kết quả đáng ghi nhận. Hội Nhà báo Quảng Trị trở thành một trong những Hội nhà báo địa phương đạt nhiều giải báo chí quốc gia và giải báo chí chuyên ngành nhất trong cả nước.

Tại Đại hội lần thứ III Hội Nhà báo Việt Nam năm 1962, Bác Hồ đã căn dặn: “Để làm tròn nhiệm vụ vẻ vang của mình, cán bộ báo chí cần phải tu dưỡng đạo đức cách mạng, cố gắng trau dồi tư tưởng, nghiệp vụ và văn hóa, chú trọng học tập chính trị để nắm vững chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ, đi sâu thực tế, đi sâu vào quần chúng lao động”.

“Làm theo lời Bác, mỗi hội viên nhà báo tỉnh nhà cần tiếp tục phấn đấu để có nhiều tác phẩm báo chí chất lượng hơn. Đối với giải báo chí của tỉnh, cần tiếp tục duy trì để xứng đáng với tầm vóc và những đóng góp của báo chí đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng”, ông Sỹ nhắn nhủ.

Đức Việt