Mở lối tương lai từ những lựa chọn đúng đắn

Trong bối cảnh chuyển dịch cơ cấu lao động và hội nhập ngày càng sâu rộng, việc lựa chọn lộ trình học tập phù hợp với năng lực, sở thích và nhu cầu xã hội đang trở nên cấp thiết. Tại Quảng Trị, công tác giáo dục hướng nghiệp (GDHN) và phân luồng học sinh đã có nhiều chuyển biến tích cực trong những năm gần đây. Đó thực sự là “chìa khóa” để phát triển nguồn nhân lực chất lượng, phù hợp với nhu cầu thực tiễn hiện nay.

Truyền thông tham vấn hướng nghiệp, định hướng nghề nghiệp cho học sinh Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Húc, huyện Hướng Hóa -Ảnh: T.L

Tính đến tháng 5/2025, toàn tỉnh có 156 trường ở bậc giáo dục trung học; 47.081 học sinh THCS, trong đó số học sinh lớp 9 là 9.241 em; 27.717 học sinh THPT, trong đó số học sinh lớp 12 là 8.810 em. Để nâng cao nhận thức về GDHN và định hướng phân luồng học sinh phổ thông, các sở, ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị- xã hội trong tỉnh đã chú trọng công tác tuyên truyền về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của công tác GDHN và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông.

Công tác tuyên truyền được tổ chức linh hoạt, đa dạng cả về hình thức và nội dung. Cùng với đó, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo về công tác GDHN và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông.

Thông qua chương trình GDHN (chính khóa) đối với học sinh từ lớp 9 đến lớp 12 và các đợt tư vấn chuyên sâu để giáo dục, định hướng nghề nghiệp trong tương lai cho học sinh. Công tác tuyên truyền còn hướng tới đông đảo phụ huynh học sinh trong các buổi sinh hoạt, làm việc, tiếp xúc giữa nhà trường và phụ huynh nhằm định hướng tư tưởng, giúp phụ huynh hiểu hơn về công tác phân luồng, hướng nghiệp theo xu thế xã hội hiện nay.

Song song với đó, nội dung, phương pháp, hình thức GDHN trong trường phổ thông cũng được chú trọng đổi mới. Sở GD&ĐT đã chỉ đạo các phòng GD&ĐT, các trường phổ thông trực thuộc thực hiện đổi mới nội dung GDHN thông qua các môn học và hoạt động giáo dục trong nhà trường.

Các cơ sở giáo dục trung học đã chủ động lồng ghép thực hiện các chủ đề GDHN trong chương trình giáo dục phổ thông với các hoạt động tư vấn tuyển sinh; chủ động, sáng tạo trong việc thực hiện chương trình GDHN theo hướng tăng cường hoạt động trải nghiệm thực tế cho học sinh. Một số địa phương đã mở rộng thêm các nghề phổ thông mới phù hợp với nhu cầu của học sinh.

Đối với lớp cuối cấp, các trường phổ thông đã chủ động phối hợp với các trung tâm GDNN-GDTX, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tổ chức tư vấn, giúp học sinh định hướng nghề nghiệp và lựa chọn hướng đi cho tương lai, góp phần tích cực vào công tác phân luồng, đặc biệt đối với học sinh sau khi tốt nghiệp THCS. Việc quyết liệt triển khai thực hiện giáo dục STEM trong giáo dục trung học từ năm học 2020 - 2021 cũng góp phần thực hiện định hướng nghề nghiệp cho học sinh phổ thông.

Cùng với đó, ngành giáo dục đã huy động nguồn lực xã hội trong và ngoài nước tham gia GDHN, định hướng phân luồng học sinh phổ thông. Cụ thể, Sở GD&ĐT đã phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể trên địa bàn tỉnh, trường đại học, cao đẳng trong cả nước tổ chức nhiều hội thảo về công tác hướng nghiệp, phân luồng học sinh; mời chuyên gia diễn thuyết về công tác khởi nghiệp cho học sinh các trường THPT trên địa bàn tỉnh; phối hợp với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong và ngoài tỉnh tổ chức các đợt tư vấn tuyển sinh vào trung cấp, cao đẳng nghề và đại học hằng năm cho học sinh THPT trong tỉnh...

Cùng với đó, sở chỉ đạo các trung tâm giáo dục thường xuyên tổ chức liên kết đào tạo nghề kết hợp với học văn hóa giáo dục thường xuyên cấp THPT. Một số trung tâm GDNN-GDTX phối hợp chặt chẽ với các trường phổ thông trong các hoạt động tư vấn tuyển sinh, ngày hội việc làm, tập trung vào các đối tượng học sinh cuối cấp; đa dạng các hình thức tư vấn, giải quyết thấu đáo các thắc mắc, cung cấp đầy đủ, kịp thời các thông tin tuyển sinh cần thiết cho học sinh; liên kết với cơ sở sản xuất, nhà máy, doanh nghiệp, khu công nghiệp để đào tạo các ngành nghề phù hợp, bảo đảm đầu ra cho học viên được ổn định việc làm và thu nhập...

GDHN và phân luồng học sinh không còn là vấn đề riêng của ngành GD&ĐT mà là “chìa khóa” để giải bài toán cung- cầu lao động, giảm thiểu lãng phí nguồn lực xã hội và tạo đà cho phát triển KT-XH địa phương. Những chuyển biến tích cực trong công tác GDHN và phân luồng học sinh tại Quảng Trị đang mở ra cánh cửa mới cho học sinh - những người lao động tương lai được học đúng, làm đúng, sống đúng với năng lực và khát vọng của mình.

Từ những kết quả đạt được, thời gian tới, ngành GD&ĐT sẽ tiếp tục nâng cao nhận thức về GDHN và định hướng phân luồng học sinh phổ thông. Đồng thời xây dựng, cập nhật nội dung, chương trình GDHN gắn với các hoạt động sản xuất, kinh doanh của địa phương.

Thực hiện đổi mới phương pháp dạy học GDHN trong các trường phổ thông theo hướng tăng cường trải nghiệm, tăng cường dạy học thông qua thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn, thông qua trải nghiệm để định hình hướng đi nghề nghiệp trong tương lai dựa trên những thế mạnh của bản thân.

Đồng thời, ngành cũng tăng cường bổ sung, hoàn thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học gắn với GDHN trong giáo dục phổ thông. Tiếp tục thực hiện các chính sách đối với học sinh đi học nghề, hỗ trợ kinh phí cho học sinh dân tộc thiểu số, học sinh nghèo, học sinh thuộc diện chính sách, học sinh sau tốt nghiệp THCS tiếp tục học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.

Huy động nguồn lực xã hội trong và ngoài nước tham gia GDHN, định hướng phân luồng học sinh phổ thông. Đẩy mạnh công tác tư vấn tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp, định hướng học sinh tốt nghiệp THCS, THPT vào học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Phối hợp chặt chẽ giữa các cơ sở giáo dục nghề nghiệp với các trường phổ thông trong các hoạt động tư vấn tuyển sinh, ngày hội việc làm...

Thanh Lê