Mô hình trồng rau đem lại hiệu quả cao

(QT) - Thời gian gần đây, việc hình thành các vùng chuyên canh, sản xuất rau tập trung, các mô hình trồng rau sạch đã đem lại hiệu quả kinh tế khá cao đối với nhiều địa phương trên toàn tỉnh Quảng Trị. Từ trồng rau, nhiều hộ gia đình đã thoát nghèo, vươn lên khá, giàu. Các mô hình trồng rau này rất cần được nhân rộng tại các địa phương trên cơ sở hình thành các vùng chuyên canh, vùng sản xuất hàng hóa, góp phần nâng cao thu nhập, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong tỉnh. Trồng rau thu nhập cao gấp 2-5 lần so với trồng lúa Với kinh nghiệm hơn 20 năm trồng rau ở khu phố 2, Đông Giang, thành phố Đông Hà, chị Hoàng Thị Thương nhẫm tính: “Trong các giống cây ngắn ngày thì có lẽ rau là loại cây cho thu nhập cao và nhanh nhất. Chỉ với 2 sào rau nhưng mỗi năm tôi lãi ròng trên 20 triệu đồng, trong khi nếu trồng 2 sào lúa thì cho thu nhập cao nhất khoảng 5-6 triệu đồng/năm”. Là một trong số các hộ sản xuất rau sạch của phường Đông Giang, chị Thương được tham gia các lớp tập huấn trồng rau sạch, tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình sản xuất rau nên rau xanh của chị luôn được thị trường ưa chuộng và bán được giá. Để chủ động nguồn đầu ra, trước mỗi vụ trồng rau, chị luôn tìm hiểu rõ nhu cầu của thị trường rồi chọn giống rau thích hợp để gieo trồng.

Mô hình rau sạch của chị Thương (phường Đông Giang, Đông Hà) cho hiệu quả cao.

Theo chị Thương, ít sử dụng phân hóa học, tăng cường ủ và sử dụng phân hữu cơ đúng quy cách vừa có tác dụng cải tạo đất, sản phẩm rau xanh luôn non, màu xanh tươi, giữ được vị ngọt tự nhiên và đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP). Để rau tránh bị sâu hại, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, nguồn giống rau hàng vụ được chị đặt mua tận các trại giống có uy tín trong nước, giá vừa rẻ và chất lượng giống đảm bảo. Mỗi năm trừ 3 tháng mùa mưa, thời gian còn lại chị Thương trồng và chăm sóc rau, cho thu nhập bình quân 200 ngàn đồng/ngày. Cũng với mô hình trồng rau chuyên canh, ông Võ Trung, thôn Nại Cửu (Triệu Đông, Triệu Phong) đã đưa gia đình vươn lên khá giả, thu lãi ròng gần 40 triệu đồng/ năm. Là hộ trồng rau lâu năm của thôn Nại Cửu, ông Trung thường xuyên áp dụng những tiến bộ KHKT vào sản xuất rau sạch. Được sự hỗ trợ của Phòng Nông nghiệp huyện, ông đầu tư xây dựng hệ thống nhà lưới khép kín, sử dụng phân hữu cơ đã qua xử lý bằng vi sinh nên sản phẩm rau của ông luôn được khách hàng tin tưởng sử dụng. Với 500 m2 trồng rau, chuyên canh 5-6 vụ/ năm, trồng các loại rau đa dạng theo nhu cầu của thị trường như: cần, cải, xà lách, ngò…, hàng năm ông Trung đã có thu nhập cao, ổn định trên chính mảnh vườn của mình. Để giữ uy tín với khách hàng, ổn định đầu ra cho sản phẩm, ông Trung đã tham gia đầy đủ các lớp tập huấn chuyển giao KHKT, tập huấn về trồng rau an toàn do Hội nông dân và HTX tổ chức. Tính đến thời điểm này, diện tích sản xuất rau chính vụ của tỉnh là 2.600 ha. Nhận thấy đây là loại cây cho thu nhập cao, lại thích nghi với nhiều địa phương, những năm qua Sở Nông nghiệp-PTNT và Chi cục Bảo vệ thực vật đã phối hợp với chính quyền các địa phương chăm lo phát triển, nhân rộng mô hình trồng rau. Chương trình VSATTP trên toàn tỉnh được triển khai từ năm 2004, trung bình mỗi năm tổ chức 6 lớp tập huấn về kỹ thuật trồng, chăm sóc rau cho người dân. Qua kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên 70-100 mẫu rau/năm cho thấy đa số các hộ trồng rau đều chấp hành khá tốt, phần lớn các mẫu kiểm tra đều đạt tiêu chuẩn VSATTP. Ông Trần Văn Tân, Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật cho biết: “Mô hình trồng rau đem lại hiệu quả cao gấp 2-5 lần so với trồng lúa. Hiện nay, nhiều địa phương trong tỉnh đã hình thành được các vùng sản xuất rau tập trung, vùng chuyên canh rau mang lại kết quả khả quan, các vùng sản xuất rau sạch dần được hình thành nhằm đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng”. Để cây rau phát triển bền vững Trong những năm qua, nhận thấy hiệu quả vượt trội của mô hình trồng rau xanh, tận dụng lợi thế địa phương, nhiều vùng sản xuất rau xanh đã hình thành, mang lại hiệu quả kinh tế khá cao như: Đông Thanh, Đông Giang (Đông Hà), Nại Cửu (Triệu Đông, Triệu Phong), thị xã Quảng Trị, Hải Quy (Hải Lăng)....Tuy nhiên, lượng rau địa phương sản xuất ra vẫn chưa đáp ứng đủ cho nhu cầu của thị trường trong tỉnh, mới chỉ đáp ứng khoảng 30% nhu cầu thị trường, 70-80% lượng rau còn lại phải nhập từ các vùng miền khác trên cả nước. Bên cạnh đó, nguồn giống rau còn chưa đa dạng, chỉ tập trung chủ yếu vào một số giống địa phương như cải, ngò, bầu bí nên giá bán ra còn thấp. Trong sản xuất chưa khai thác hết lợi thế, tiềm năng của địa phương để sản xuất các loại rau cao cấp mà thị trường cần như bắp cải, súp lơ… Ngoài các vùng chuyên canh rau, diện tích trồng rau còn lại phân bố rãi rác ở các vùng, sản xuất còn mang tính tạm thời, mùa vụ, không tạo thu nhập thường xuyên cho người dân. Việc tiếp thu KHKT, cách sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học với nhiều hộ dân còn hạn chế nên chất lượng rau nhiều nơi chưa đảm bảo tiêu chuẩn VSATTP. Đầu ra cho cây rau còn bấp bênh, phụ thuộc mùa vụ nên người dân chưa an tâm sản xuất. Mặt khác, người tiêu dùng chưa chấp nhận trả số tiền lớn hơn để mua rau sạch nên quá trình xây dựng thương hiệu rau sạch trong tỉnh còn gặp nhiều khó khăn. Trước hiệu quả khá cao mà cây rau mang lại, để cây rau tiếp tục phát triển bền vững ở các địa phương thì rất cần sự tác động của các cơ quan nhà nước, các nhà khoa học, định hướng cụ thể cho người dân. Cần hình thành thêm nhiều vùng chuyên canh, vùng sản xuất rau mới trên cơ sở kiểm tra dư lượng các chất có trong đất, đảm bảo nguồn nước tưới hợp vệ sinh và tổ chức giám sát, tập huấn để người dân thực hiện. Hướng dẫn người dân sử dụng phân hữu cơ đúng cách, hạn chế dùng phân hoá học với cây rau. Để làm phong phú chủng loại rau, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường, cần tập trung đưa vào sản xuất một số giống mới như: bắp cải, cà rốt, cần tây, cây họ ớt… Muốn đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, cần có sự phân công vùng sản xuất rau theo mùa vụ, đáp ứng sản phẩm theo nhu cầu của thị trường. Tiếp tục xây dựng thương hiệu rau sạch cho các vùng sản xuất rau tập trung, chuyên canh, làm thế nào để chứng nhận cho người tiêu dùng thấy thương hiệu rau này đảm bảo VSATTP theo đúng quy trình sản xuất rau, có sự tích luỹ về chất lượng, uy tín. Trên cơ sở đó, tiếp tục tạo sự liên kết, cung ứng cho thị trường trong và ngoài tỉnh. Ngoài đáp ứng nhu cầu về rau cho thị trường trong tỉnh, mục đích trước mắt để phát triển cây rau bền vững là đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng, hình thành các vùng chuyên canh rau sạch, xây dựng thương hiệu rau sạch. Muốn vậy, cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa “bốn nhà”: khoa học, quản lý, doanh nghiệp và nhà nông, từ đó quy hoạch sản xuất rau an toàn đủ sản lượng, chất lượng và ổn định thị trường tiêu thụ. Bài, ảnh: Lệ Như