Lấp lánh vàng sao trên áo ngư dân

(QT) - Tiếp nối truyền thống của cha ông sử dụng những đoàn tàu bám biển vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ chủ quyền Tổ quốc, ngư dân, đảng viên Võ Hồng Anh ở Khu phố 5, thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh hơn hai mươi năm qua luôn xứng đáng là thủ lĩnh tinh thần của hàng ngàn ngư dân cùng nhau chung sức giữ gìn bờ cõi quê hương.

Ngư dân Võ Hồng Anh luôn nâng niu lá cờ Tổ quốc bên người​

Người đảng viên trên biển

Sáng đầu mùa thu, khi mặt trời vừa ló dạng nơi chân biển, đoàn tàu đánh cá của Khu phố 5, thị trấn Cửa Việt tiếp tục rẽ sóng ra khơi. Thuyền trưởng Võ Hồng Anh, 44 tuổi, điều khiển tàu vỏ gỗ QT 91019 TS rời biển Cửa Việt mũi hướng về quần đảo Trường Sa.

Trước khi xuất phát, thuyền trưởng Võ Hồng Anh mở hộp gỗ trên tàu, cẩn thận lấy lá cờ Tổ quốc lấp lánh sao vàng úp lên ngực rồi hít thở sâu trước gió biển như nguyện với cha ông con cháu hôm nay luôn sẵn sàng kế tiếp truyền thống giữ nước. Lá cờ đỏ sao vàng của thuyền trưởng Võ Hồng Anh như tiếp thêm động lực, sức mạnh cho hàng ngàn ngư dân ngày đêm vật lộn với sóng gió biển khơi.

Ngư dân Khu phố 5 của thị trấn Cửa Việt (trước là làng Tân Lợi, xã Gio Hải) nổi tiếng với nghề đánh bắt xa bờ. Mới lên tám tuổi, Võ Hồng Anh đã được cha cho theo tàu nếm mùi gian lao của biển. Tài năng đi biển và tố chất tổ chức đánh cá của ông sớm được phát triển và dần dần được cha giao cho chức thuyền trưởng. Bước ngoặt lớn nhất và kỉ niệm đẹp nhất của đời người mà Võ Hồng Anh không bao giờ quên là được đứng vào hàng ngũ Đảng khi mới 20 tuổi. Từ đó, trong lực lượng ngư dân ngày đêm bám biển, Võ Hồng Anh là đảng viên duy nhất và đúng nghĩa với người luôn đứng đầu ngọn sóng của biển khơi.

Võ Hồng Anh đã từng bước góp phần làm thay đổi thành công suy nghĩ của những ngư dân Khu phố 5 là không bao giờ an phận với những chiếc thuyền nan bé nhỏ, đánh bắt theo kiểu sáng sớm mở biển, chiều vào bờ. Với anh phải là đóng tàu to ra biển lớn để ở dài ngày vừa đánh bắt được nhiều cá thu, cá ngừ giúp ngư dân có thu nhập cao, sớm vươn lên làm giàu, vừa bảo vệ được biển đảo quê hương. Theo thời gian, đội tàu đánh cá của Khu phố 5 liên tục được phát triển và nổi tiếng nhất vùng với 45 chiếc, trong đó có 37 tàu lớn gồm 4 tàu vỏ thép, còn lại là tàu vỏ gỗ công suất hơn 400CV. Mỗi lần đoàn tàu rẽ sóng ra khơi, cả vùng biển Cửa Việt ầm vang trong tiếng máy nổ, tiếng còi tàu vọng lên xen lẫn tiếng vỗ tay hoan hô, khích lệ của ngư dân mong đợi thêm một chuyến biển bội thu.

Tàu vỏ gỗ của ngư dân Võ Hồng Anh chuẩn bị rời biển Cửa Việt mũi hướng về quần đảo Trường Sa​

Ngư dân Võ Hồng Anh nhớ lại trước đây bà con Khu phố 5 gặp nhiều khó khăn phát triển nghề biển. Nhưng càng khó khăn bà con càng cố gắng và cho tới bây giờ thì gian khổ cũng đã đi qua, mỗi chuyến tàu trở về trên khoang luôn đầy ắp cá tươi ngon. Tàu cá của ngư dân Võ Hồng Anh có 10 lao động, mỗi năm có gần mười tháng lênh đênh trên biển. Biết tính toán và say mê bám biển một cách khoa học nên ông tạo thu nhập trung bình cho mỗi lao động trên tàu đến 10 triệu đồng/tháng, còn hai anh em của ông là thuyền trưởng và thuyền phó, mỗi tháng trừ chi phí cũng còn dư dôi được 30 triệu đồng/người, có thêm điều kiện phát triển kinh tế gia đình. Xưa nay, trai tráng ở Khu phố 5 được xem như những ngư dân dày dạn, kinh nghiệm nhất ở cửa biển Cửa Việt. Họ chấp nhận mạo hiểm với những chuyến biển kéo dài từ 1 đến 2 tháng ở khu vực Trường Sa, Hoàng Sa. Bà con luôn đối mặt với tàu lạ nhưng luôn biết cách vượt qua nguy hiểm, tránh được những sự cố đáng tiếc trên biển.

Nhiều năm nay tàu của ông cùng bà con ngư dân Khu phố 5 xuôi ngược ở bãi Tư Chính. Những đêm dài ở trên tàu, không ngủ được, ông lại ném lưới câu xuống nước, mắt nhìn xa xăm ra mặt biển đen ngòm, chờ dây câu rung để cùng anh em kéo cá mực lên tàu. Nhớ có lần trong một tuần căng thẳng trên biển với tàu lạ, ông luôn giữ vững lá cờ Tổ quốc trong tay rồi suy nghĩ Tổ quốc đang cần những ngư dân như ông, biết sáng suốt trước gian lao hiểm nguy. Cuối cùng sau những giằng co thuyết phục, các tàu lạ đã hiểu ý nguyện hòa bình của ngư dân Việt Nam, đồng ý cùng nhau khai thác biển mà không tranh chấp, phá hoại lưới cụ của ngư dân mình. Phương châm ông Võ Hồng Anh luôn vận động ngư dân khi đối mặt với những tàu lạ hung hãn, nguy hiểm là phải bình tĩnh, thương lượng, tìm cách ứng phó với nguyên tắc mềm dẻo, kiên trì, khôn khéo, không khiêu khích, không để tàu lạ lấn chiếm, không xung đột trên biển. Nhờ tài trí của mình nên các tàu cá của Khu phố 5 và thị trấn Cửa Việt luôn an toàn và khai thác biển thắng lợi. Đội tàu cá của Khu phố 5 trở thành đội tàu lớn và hùng mạnh nhất tỉnh Quảng Trị.

Nối dài tầm viễn kiến của cha ông

Điều gì đã ăn sâu trong tâm trí của ngư dân Võ Hồng Anh và những thế hệ ngư dân nối tiếp ở Khu phố 5 tinh thần bám biển không bao giờ nguôi trong tâm trí họ. Nhớ lại, vào cuối thế kỉ 11, khi mở rộng lãnh thổ Đại Việt đến cửa Việt Yên, hiểu được tầm quan trọng của vùng cửa biển này, lập tức nhà Lý đổi tên cửa Việt Yên thành Cửa Việt. Kể từ đó, nhà Lý đưa người dân vào lập ra các làng biển phục vụ đắc lực cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đất mới. Đến thế kỉ 16-17, tầm viễn kiến của cha ông tiếp tục được nối thêm khi các chúa Nguyễn ở Đàng Trong xem trọng phát triển kinh tế biển với việc sử dụng những đạo thuyền cùng ngư dân ở vùng biển Cửa Việt ra khơi bám biển, bảo vệ biển đảo mà sử sách hôm nay còn lưu truyền. Trong dòng lịch sử các thế hệ cùng nhau giữ nước, ngư dân Khu phố 5 cùng ngư dân vùng ven biển Quảng Trị đã sớm có mặt gánh vác nhiệm vụ thiêng liêng, cao cả ấy.

Tàu đánh cá xa bờ của ngư dân Khu phố 5, thị trấn Cửa Việt​

Những câu chuyện bám biển của ông cha luôn được các thế hệ ngư dân kể cho con cháu mình nghe mỗi đêm về hay mỗi khi có dịp hội hè ở đình, chùa, nhà cộng đồng. Rồi những hoạt động của lễ hội ra quân khai thác cá với hình ảnh những ngư dân đội nón sơn, lưng đeo gươm, tay cầm chèo cùng điệu hò mô phỏng thuở cha ông giữ biển càng làm cho dân làng yêu biển hơn. Hơn hết, từ thuở ấu thơ, những đứa trẻ trong làng biển này đã thấm vào lòng điệu hò bám biển, Hoàng Sa, Trường Sa như vậy nên luôn khơi dậy trong lòng mỗi người dân xứ biển niềm tự hào và tinh thần giữ biển cao nhất, biển không chỉ là kinh tế, cuộc sống, mà còn nơi lưu giữ tầm viễn kiến của cha ông họ.

Rồi hằng đêm, mỗi khi được lên bờ ông Võ Hồng Anh cùng các ngư dân cao tuổi trong làng dạy cho các ngư dân trẻ cùng con cháu về phép xử thế của người đời, cuộc sống của làng chài, ra khơi bám biển. Những lời tâm sự qua mỗi câu chuyện kể luôn nhắc nhở ngư dân nhớ đến thời cha ông mở cõi, lập ra làng chài, nhớ lại cuộc sống đầy khó khăn vào thời con thuyền nhỏ bé, ra biển đánh cá phải nhìn mây, nhìn nước để sẵn sàng giật buồm đi nhanh vào bờ, kẻo gió lốc ập đến, thuyền bè trôi dạt; để nhớ rằng được như hôm nay là nhờ có Đảng và Bác Hồ đã giúp cho bà con có thêm điều kiện đóng tàu to ra biển lớn, thuận lợi hơn cho ngư dân làm giàu, bám biển.

Ngày nay ngư dân càng kiên cường bám biển, khát vọng chinh phục ngư trường xa bờ và làm giàu từ biển luôn thôi thúc họ đóng những con tàu hiện đại để vươn khơi. Hàng trăm ngư dân trẻ của Khu phố 5 và các làng biển ở Cửa Việt đã trở thành thuyền trưởng, cầm chắc tay lái những con tàu công suất lớn, vươn khơi, bám biển dài ngày. Ông Võ Hồng Anh cho biết trình độ khai thác thủy sản của ngư dân trẻ được nâng lên cao hơn trước đây. Họ biết cá ngừ, cá thu thích ăn con mồi nào, cắn câu ở độ sâu bao nhiêu hay nhìn luồng cá chạy, cách nhìn trời, nhìn mặt biển để dự đoán gió, mưa cho chuyến đi biển thắng lợi. Họ hiểu đóng tàu to, đi biển lớn không chỉ mưu sinh, mà còn gìn giữ biển đảo ông cha để lại, là trách nhiệm của mỗi ngư dân đất Việt với biển trời quê hương.

Khi chúng tôi chia sẻ câu chuyện lá cờ đỏ sao vàng được ngư dân Võ Hồng Anh luôn trân quý mang bên mình mỗi chuyến ra khơi, ông Trần Đình Cảm, Chủ tịch UBND thị trấn Cửa Việt tự hào: Việc làm của ông Võ Hồng Anh rất có ý nghĩa, luôn động viên kịp thời các ngư dân yên tâm bám biển. Khi ra giữa biển khơi cùng ngư dân hay khi lên bờ nghỉ ngơi, ông Võ Hồng Anh luôn xứng đáng là thủ lĩnh tinh thần của những kình ngư không quản nhọc nhằn nơi biển cả. Hiện Đảng ủy thị trấn có chủ trương phát hiện, đào tạo những ngư dân trẻ có phẩm chất tốt để kết nạp vào hàng ngũ của Đảng, bổ sung thêm những thủ lĩnh trên biển, góp sức cùng ngư dân vừa phát triển kinh tế biển vừa bảo vệ biển đảo, chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Trần Tú Linh