“Không thể” lấy cớ thanh tra các cơ sở quân sự Iran

QĐND - Mỹ đang thúc giục Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) tìm cách tiếp cận các cơ sở quân sự của Iran. Iran khẳng định, việc thanh tra các cơ sở quân sự là “không thể”.

Thiếu tướng Hassan Firouzabadi, cố vấn quân sự cấp cao của nhà lãnh đạo tối cao Iran, ngày 27-8 tuyên bố rằng việc thanh tra các cơ sở quân sự của nước này dưới cái cớ thỏa thuận hạt nhân quốc tế là "không thể". Theo ông Hassan Firouzabadi, thỏa thuận hạt nhân được ký kết giữa Iran và Nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc cùng với Đức) không cho phép thanh, kiểm tra các cơ sở quân sự của Iran.

Một cơ sở hạt nhân dân sự của Iran. Ảnh: Public Radio International

Ông Hassan Firouzabadi chỉ trích các phát biểu của Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc (LHQ) Nikki Haley trong chuyến thăm của bà tới trụ sở của IAEA ở Vienna (Áo), coi đây là âm mưu của Washington nhằm phá hoại thỏa thuận hạt nhân. Trước đó, Đại sứ Mỹ tại LHQ, bà Nikki Haley, ngày 23-8 đã có cuộc gặp với các quan chức IAEA tại Vienna mà bà miêu tả là "sứ mệnh tìm hiểu thực tế", như một phần trong chính sách của Tổng thống Donald Trump nhằm xem xét lại thỏa thuận hạt nhân mà Iran đạt được với các cường quốc thế giới hồi tháng 7-2015. Sau khi trở về từ Vienna, bà Nikki Haley đã hối thúc IAEA tìm cách tiếp cận các cơ sở quân sự của Iran. Được biết, căng thẳng Mỹ - Iran tái bùng phát sau khi Mỹ áp đặt các lệnh trừng phạt mới; đáp lại, Iran tuyên bố có thể sẽ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân.

Ngày 27-8, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Bhram Qasemi nhấn mạnh rằng, các cuộc thanh sát của IAEA ở Iran chỉ được thực hiện trong khuôn khổ các chính sách của nước này. Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif cũng phản ứng lại trước sức ép ngày càng tăng từ Mỹ, cho rằng bất cứ động thái nào của Washington nhằm gây áp lực lên IAEA đều vi phạm thỏa thuận hạt nhân cũng như sự độc lập của tổ chức này. Iran đang kêu gọi triệu tập cuộc họp các bộ trưởng ngoại giao Nhóm P5+1 nhằm giải quyết chính sách của chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với thỏa thuận hạt nhân lịch sử, bên lề hội nghị cấp cao của Đại hội đồng LHQ dự kiến diễn ra từ ngày 12 đến 25-9 tại New York.

Phát biểu trước báo giới tại thủ đô Tehran ngày 27-8, ông Ali Akbar Salehi, người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran cho biết, Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif đã gửi thư tới Tổng giám đốc IAEA và Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), trong đó cho biết, Bộ Ngoại giao Iran đang có các hành động đáp trả hành động của phía Mỹ. Trong một diễn biến liên quan, truyền thông Iran hôm 26-8 đưa tin Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif cho rằng, bất kỳ hành động nào của Mỹ nhằm gây sức ép với IAEA về thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) đều là sự vi phạm thỏa thuận này. Ông Zarif nhận định: "IAEA chắc chắn hiểu rõ về các quy định hành xử với tư cách là một tổ chức quốc tế và sẽ không để sự độc lập và vị thế của mình bị xói mòn bởi áp lực từ Mỹ".

Về vấn đề này, thành viên của Ủy ban An ninh quốc gia và Chính sách đối ngoại thuộc Quốc hội Iran, Alireza Rahimi, cho rằng việc Mỹ gây áp lực lên các hoạt động của IAEA là sự can thiệp vào các vấn đề của cơ quan này. Ông Rahimi khẳng định mọi hoạt động của IAEA phải hoàn toàn minh bạch và nằm trong khuôn khổ của Nghị định thư Bổ sung, mọi chuyến thăm đến cơ sở hạt nhân của Iran cũng phải nằm trong cơ chế đó.

Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng mới được bổ nhiệm của Iran Amir Hatami khi phát biểu bên lề cuộc họp đầu tiên của nội các mới Iran đã khẳng định sự kiên quyết trong lĩnh vực quốc phòng, đồng thời cho biết sẽ tiếp tục chương trình tên lửa mang mục đích phòng vệ. Hãng thông tấn chính thức Iran IRNA dẫn lời tân Bộ trưởng Quốc phòng Hatami nhấn mạnh rằng, chương trình phòng vệ của Iran sẽ không chịu ảnh hưởng bởi bất cứ áp lực nào. Giới chức Iran cũng tuyên bố, các vụ thử tên lửa là “quyền không thể chối bỏ” của nước này trong thúc đẩy năng lực phòng vệ.

NGUYỄN HÒA