Huy động sức dân xây dựng hạ tầng đô thị

(QT) - Thời gian qua, lãnh đạo thành phố Đông Hà (Quảng Trị) đã nỗ lực thu hút các nguồn lực xã hội để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng. Trong đó có việc huy động sức dân góp phần làm thay đổi diện mạo đô thị. Ngày 11/8/2009, Chính phủ ra Nghị quyết số 33/2009/NQ-CP về thành lập thành phố Đông Hà trực thuộc tỉnh Quảng Trị. Từ một thị xã tỉnh lỵ, Đông Hà đã bước sang một giai đoạn phát triển mới. Những năm trước đó, được sự hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, Đông Hà đã xây dựng được khá nhiều công trình cơ sở hạ tầng, bộ mặt đô thị đã từng ngày khởi sắc. Thế nhưng, thực tế, hệ thống điện, đường, và các công trình phúc lợi xã hội trên địa bàn vẫn còn thiếu và chưa đồng bộ. Trừ các tuyến phố chính, đêm xuống nhiều đường phố ở các khu dân cư vẫn tối tăm do không có điện chiếu sáng, không ít các tuyến đường còn lổm nhổm ổ gà, ổ voi, các hành lang vỉa hè phần bị lấn chiếm, phần vẫn còn nham nhở, lở lói.

Đông Hà đang khởi sắc từng ngày - Ảnh: M.H

Trước thực trạng ấy, lãnh đạo thành phố Đông Hà luôn trăn trở với bài toán nâng cao tầm vóc của đô thị tỉnh lỵ. Một trong những giải pháp được đưa ra là thực hiện xã hội hóa vỉa hè, cây xanh và điện chiếu sáng các tuyến phố. Bên cạnh nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước, chính quyền thành phố Đông Hà chủ trương huy động sự đóng góp của nhân dân và các cơ quan, doanh nghiệp đóng trên địa bàn. Phường Đông Lễ là một trong những địa phương tiên phong trong công tác huy động sức dân xây dựng đô thị. Trước năm 2011, cả 4 khu phố nằm ven sông Thạch Hãn vẫn chưa có điện chiếu sáng. Đó là một trong những nguyên nhân làm gia tăng các loại tệ nạn xã hội. Hưởng ứng chủ trương của thành phố, UBND phường Đông Lễ đã phát động nhân dân thực hiện chương trình “điện chiếu sáng khu dân cư” do người dân đóng góp kinh phí. Theo đó, mỗi nhà tự bắt một bóng đèn compact ở ngõ để thắp sáng và tự chi trả tiền điện. Chỉ sau một năm phát động, toàn bộ 300 hộ dân của 4 khu phố đã tham gia chương trình. Nhờ đó, tình trạng tai nạn giao thông và các tệ nạn xã hội đã được hạn chế đáng kể. Trước lợi ích thiết thực của chương trình, UBND phường Đông Lễ tiếp tục nhân rộng chương trình “điện chiếu sáng khu dân cư” đến tất cả các khu dân cư, các tuyến phố chưa được đầu tư điện chiếu sáng. Trong công tác xã hội hóa cơ sở hạ tầng, vai trò của đội ngũ cán bộ từ phường đến khu phố là rất quan trọng. Ở khu phố 8, phường 1, hưởng ứng lời kêu gọi của chính quyền địa phương, khu phố trưởng Đỗ Xuân Dương và những người có uy tín đã tích cực vận động dân cư trên địa bàn hoàn thành 100% tuyến đường bê tông. Riêng năm 2012 đã vận động nhân dân bắt được 5 tuyến đường điện chiếu sáng với chiều dài trên 1.000m. Tổng số tiền người dân đóng góp trên 70 triệu đồng. Bên cạnh đó, ông Dương và các thành viên cốt cán trong khu phố đã vận động được 12/14 tuyến phố có điện chiếu sáng. Theo ông Dương, thành công đó có được là nhờ sự tuyên truyền, vận động theo nguyên tắc “mưa dầm, thấm lâu”, giúp người dân nhận thức rõ lợi ích trước mắt cũng như lâu dài của việc đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng thành phố. Với phương châm “lấy sức dân để lo cho dân”, những năm qua, thành phố Đông Hà đã huy động nguồn lực từ địa phương, dòng họ, cộng đồng khu dân cư để xây dựng cơ sở hạ tầng. Riêng giai đoạn từ năm 2008 - 2013, nhân dân Đông Hà đã đóng góp 22 tỷ đồng để cùng Nhà nước xây dựng nhà văn hóa khu phố, vỉa hè, bê tông hóa giao thông, kênh mương, điện chiếu sáng khu dân cư, cây xanh đường phố… Riêng trong năm 2013, toàn địa bàn đã thực hiện xã hội hóa 10 km đường điện chiếu sáng với 250 bóng; trồng mới 1,5 km cây xanh đường phố; bê tông hóa 11 km đường giao thông. Trên một số tuyến đường, người dân đã tự giác thi công vỉa hè trước vị trí nhà ở. Có thể khẳng định, việc huy động sức dân xây dựng cơ sở hạ tầng đô thị thành phố Đông Hà đã bước đầu thu được những kết quả khả quan. Tuy nhiên, thực tế, công tác này vẫn chưa thực sự tương xứng với sự phát triển của thành phố. Hiện nay, nhiều tuyến đường trên địa bàn vẫn chưa được đầu tư vỉa hè. Tại một số con đường, người dân tự thi công vỉa hè trước nhà, do không thực hiện cùng thời điểm, vật liệu thi công thiếu thống nhất nên chưa đảm bảo về mặt mỹ quan. Hệ thống cây xanh trên các tuyến đường vẫn chưa đồng bộ. Tính đến đầu năm 2013, diện tích cây xanh đường phố Đông Hà đạt 12,30 ha, ở mức 1,45m2/ người. So với tiêu chuẩn quy định thì chỉ tiêu trên còn quá thấp. Trước thực tế đó, chính quyền thành phố Đông Hà đã tích cực triển khai nhiều phương án đẩy mạnh hơn nữa việc xã hội hóa cơ sở hạ tầng đô thị. Theo đó, yêu cầu đặt ra là huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, từ cán bộ đến người dân, từ phường đến khu phố, trong đó cán bộ khu phố, phường cần đi đầu nêu gương. Nhưng để làm được điều đó, theo bà Lê Thị Ngọc Hà, Phó trưởng phòng Quản lý đô thị thành phố Đông Hà, công tác tuyên truyền vận động phải đi trước một bước. Nội dung tuyên truyền, vận động cần thực sự thấu đáo, có tính thuyết phục cao, giúp người dân hiểu rõ lợi ích trước mắt và lâu dài; khơi gợi tinh thần mỗi người vì cộng đồng. Cũng cần phải lưu ý, trước khi huy động sự đóng góp, cần tham khảo ý kiến rộng rãi trong cộng đồng dân cư; thực hiện tốt quy chế dân chủ, không chủ quan, nóng vội. Mặt khác, để làm tốt công tác xã hội hóa cơ sở hạ tầng đô thị cần linh động và đa dạng hóa các hình thức huy động. Người dân, các doanh nghiệp có thể đóng góp bằng tiền mặt, nhưng cũng có thể hỗ trợ bằng ngày công lao động, tình nguyện hiến tài sản, đất đai. Bên cạnh đó, công trình xây dựng cần có sự giám sát của cộng đồng theo quy định của Nhà nước, đảm bảo nguyên tắc “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.

TÂY LONG