Hàng loạt sai phạm trong cổ phần hóa ở VNPT

* Kiến nghị thu hồi 89 tỉ đồng * Kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân liên quan

(TTO) - Kết thúc thanh tra việc thực hiện cổ phần hóa Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) và một số đơn vị thành viên, Thanh tra Chính phủ xác định VNPT đã để xảy ra hàng loạt những sai phạm từ việc chỉ đạo thực hiện cổ phần hóa đến quản lý đất đai tại các đơn vị đã cổ phần hóa, đầu tư sau cổ phần hóa.

Ảnh minh họa của Ictnews.vn

Theo Thanh tra Chính phủ, từ năm 1998 đến năm 2005, Thủ tướng Chính phủ có quyết định phê duyệt 42 doanh nghiệp nhà nước và bộ phận doanh nghiệp nhà nước thuộc VNPT thực hiện cổ phần hóa. Tuy nhiên, đến tháng 8-2009, VNPT mới hoàn thành chuyển 39/42 công ty nhà nước sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần.

Đáng chú ý, vốn nhà nước tại các đơn vị thực hiện cổ phần hóa nhỏ, đạt hơn 797 tỉ đồng/ 59.958 tỉ đồng, chỉ chiếm 1,32% tổng vốn nhà nước do VNPT đang quản lý. Hiện vẫn còn 3 đơn vị quản lý vốn nhà nước lớn được Thủ tướng giao cổ phần hóa từ năm 2005 nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện xong.

Cụ thể, Công ty TNHH một thành viên cáp quang FOCAL có giá trị vốn nhà nước gần 119 tỉ đồng chưa xử lý được công nợ với các đối tác để xác định giá trị doanh nghiệp; Công ty Thông tin di động có vốn nhà nước 10.492 tỉ đồng vẫn chưa có phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp. Riêng Công ty In tem bưu điện có giá trị vốn nhà nước hơn 11 tỉ đồng đang xảy ra sai phạm trong việc quản lý tài chính đối với giám đốc công ty nên VNPT đã đề nghị cơ quan cảnh sát điều tra, Bộ Công an vào cuộc xử lý.

Ngoài ra, theo quy định của Chính phủ, việc ra quyết định cổ phần hóa các đơn vị thành viên của VNPT phải do Bộ Bưu chính Viễn thông (cũ) quyết định nhưng vẫn có 26/39 đơn vị thành viên của VNPT thực hiện theo quyết định cổ phần hóa của Hội đồng quản trị VNPT.

Thanh tra Chính phủ cũng xác định, trong 39 đơn vị đã cổ phần hóa có 2 đơn vị chưa xác định giá trị vốn nhà nước khi chuyển sang công ty cổ phần, 14 đơn vị chưa tiến hành bàn giao và 8 đơn vị thiếu biên bản bàn giao. VNPT chưa thu hồi giá trị vốn nhà nước còn lại của 12 đơn vị đã cổ phần hóa với số tiền gần 44 tỉ đồng và cổ tức mà phần vốn nhà nước được hưởng tại 12 đơn vị trị giá trên 17,5 tỉ đồng.

Thanh tra Chính phủ xác định các doanh nghiệp chậm nộp tiền về VNPT phải nộp tiền lãi lên đến hơn 20,6 tỉ đồng.

Đối với việc sử dụng đất của các đơn vị đã cổ phần hóa thuộc VNPT, các đơn vị thành viên quản lý, sử dụng 343.981m 2 đất nhưng tính đến hết năm 2008, còn 13 đơn vị chưa ký hợp đồng thuê đất với Sở Tài nguyên - môi trường các địa phương, chưa nộp tiền thuê đất theo quy định, chưa chuyển sang hình thức thuê đất đối với diện tích đất giao, đất chuyển nhượng; trái với quy định của pháp luật.

Tại 4 đơn vị thành viên của VNPT gồm Nhà máy Thiết bị bưu điện, Công ty Xây dựng bưu điện, Công ty Vật tư bưu điện 1 và Công ty Công trình bưu điện, Thanh tra Chính phủ xác định sai về thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp, trái với quy định do Bộ Tài chính ban hành.

Công ty Xây dựng bưu điện khi cổ phần hóa chưa nộp về VNPT cổ tức phần vốn nhà nước và lãi suất chậm nộp trên 6 tỉ đồng; bán trên 3.800 cổ phần ưu đãi do người lao động không mua hết cho một số cán bộ công ty theo mệnh giá mà không có ý kiến phê duyệt của cơ quan có thẩm quyền... Nhà máy Thiết bị bưu điện xác định thiếu giá trị lợi thế kinh doanh vào giá trị doanh nghiệp trên 3 tỉ đồng, xác định thiếu giá trị vốn nhà nước tại thời điểm chuyển sang công ty cổ phần trên 1 tỉ.

Hai công ty còn lại đều chưa nộp cổ tức của phần vốn nhà nước và phần lãi chậm nộp gần 13 tỉ đồng.

Đối với việc thực hiện các dự án đầu tư sau cổ phần hóa, qua kiểm tra Thanh tra Chính phủ xác định tại 4 đơn vị này, giá trị các dự án đầu tư đã thanh toán của ¾ công ty là 140 tỉ đồng nhưng Chủ đầu tư không có văn bản trình cơ quan đại diện quản lý vốn nhà nước là VNPT về chủ trương đầu tư các dự án.

Hầu hết dự án đầu tư có hiệu quả thấp, có dự án thực hiện xong nhưng sản phẩm không tiêu thụ được như Dự án đầu tư nhà máy sản xuất cáp của Công ty cổ phần thương mại bưu chính viễn thông (chuyển từ Công ty Vật tư Bưu điện 1). Việc thực hiện các dự án còn nhiều tồn tại như lập biên bản nghiệm thu và quyết toán khi một số hạng mục công trình còn đang thi công; một số khoản chi đã quyết toán nhưng không có trong dự toán được phê duyệt như tiền chi cho Trung tâm thương mại thuộc Công ty cổ phần và đầu tư xây dựng bưu điện (chuyển từ Công ty xây dựng bưu điện); tiền chi môi giới thương mại mua dây chuyền sản xuất cáp viễn thông; việc mua sắm trực tiếp tại gói thầu dây chuyền sản xuất cáp thuê bao của Nhà máy Vật liệu viễn thông 1 không được thẩm định, không lập và phê duyệt dự toán dự án, không có kế hoạch đấu thầu...

Từ những kết quả trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo giao VNPT xử lý các sai phạm về kinh tế, thu hồi 89 tỉ đồng; rà soát diện tích đất tại các đơn vị đã cổ phần hóa thuộc VNPT quản lý sử dụng, xử lý những tồn tại về sai phạm đất đai.

Về xử lý hành chính, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Thông tin - truyền thông kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân liên quan để xảy ra các sai phạm.

MINH QUANG