Hạn chế lúa đẻ nhánh vô hiệu

(QT) - Trong sản xuất nông nghiệp, ứng dụng các biện pháp canh tác khoa học sẽ đưa lại hiệu quả rất lớn nhờ năng suất cao mà chi phí sản xuất giảm. Đặc biệt là trong sản xuất lúa, suốt quá trình phát triển và sinh trưởng của cây lúa, nông dân cần nhìn trời, nhìn đất và nhìn cây để chọn phương pháp chăm sóc tốt nhất. Hiện nay, lúa đông xuân đang thời kỳ đẻ nhánh rộ, nông dân đang tập trung chăm sóc để tăng khả năng đẻ nhánh cho lúa.

Nạo vét kênh mương đưa nước vào đồng ruộng.

Cây lúa có khả năng đẻ nhánh rất lớn, tuy nhiên, số nhánh hữu hiệu là nhánh cho bông, chỉ chiếm tỷ lệ 20-40%. Những nhánh vô hiệu là nhánh không trổ bông với số lượng lớn chiếm từ 60- 80% sẽ sử dụng nhiều dinh dưỡng trong đất làm tăng chi phí phân bón, tăng diện tích lá, làm cho ruộng bị rợp, tăng độ ẩm không khí trong ruộng tạo điều kiện thuận lợi cho các loại sâu, bệnh phát sinh, phát triển và gây hại cho lúa. Do đó, trong cách chăm sóc lúa để tăng cường việc đẻ nhánh, nông dân cần chú ý bón phân đúng cách, đúng lúc và điều tiết mực nước trong ruộng phù hợp nhằm giúp lúa tăng số nhánh hữu hiệu. Để hạn chế lúa đẻ nhánh vô hiệu bằng cách bón phân đạm sớm, bón tập trung. Khi lúa mới chỉ có 3-4 lá thật (tức là sau sạ 18- 20 ngày, sau cấy khoảng 10- 15 ngày), bắt đầu bón thúc đẻ nhánh và bón với lượng phân urê từ 3- 4 kg/sào. Nên bón phân đạm sớm kết hợp với phân kali (tỷ lệ 2đạm/1kali). Có thể bón phân đạm dạng hỗn hợp thường được sử dụng phổ biến dưới dạng phân tổng hợp NPK. Phân tổng hợp NPK có nhiều ưu điểm, do mỗi thành phần dinh dưỡng được bao bọc bởi một lớp phụ gia đặc biệt nên quá trình hoà tan chậm, dinh dưỡng trong phân được giải phóng dần nên hiệu quả sử dụng phân cao (70- 80%), thời gian sử dụng phân dài (35-40 ngày sau bón), lúa ít bị chết rét. Lưu ý khi bón phân thúc đẻ nhánh và đón đòng cho lúa phải kịp thời và đúng lượng quy định, vì đây là giai đoạn quan trọng nhất có ảnh hưởng rất lớn đến năng suất của cây lúa. Không bón phân nhiều lần làm cho lúa đẻ lai rai, ảnh hưởng đến năng suất. Nên bón phân tập trung, tránh bón muộn phân urê, phân NPK cho lúa và bón nhiều lần làm thời gian lúa đẻ kéo dài, sinh ra nhiều nhánh lúa vô hiệu. Điều tiết nước trong ruộng lúa một cách hợp lý và khoa học cũng là một cách hạn chế lúa đẻ nhánh vô hiệu. Cần áp dụng biện pháp tưới tiêu hợp lý, khoa học để tăng năng suất và tiết kiệm nước, cụ thể cách tưới là: Sau khi gieo 6- 7 ngày, cho nước vào và tăng dần theo chiều cao của lúa để hạn chế cỏ dại. Đối với lúa cấy, khi cấy xong cho nước vào 3- 5 cm để lúa nhanh hồi xanh. Khi lúa bắt đầu đẻ nhánh tháo cạn nước chỉ để 3- 5 cm kết hợp bón phân thúc lần 1 và xới xáo sục bùn. Khi lúa kết thúc đẻ nhánh hữu hiệu (sau gieo hoặc cấy 25 - 35 ngày tuỳ theo thời gian sinh trưởng của từng giống) cho nước ngập 7 - 10 cm để khống chế lúa đẻ nhánh lai rai. Nếu gặp thời tiết bất thuận như nắng nóng trên 35oC hoặc rét dưới 16oC, cần cho nước vào ngập ruộng từ 10- 15 cm tuỳ theo chiều cao cây để chống nóng, chống rét cho lúa. Để có một vụ mùa bội thu, bà con nông dân tiến hành chăm sóc, bón phân cho lúa đúng cách và đúng lúc kết hợp với kịp thời phòng chống các loại sâu bệnh. Bài, ảnh: Trần Anh Minh