Nỗ lực chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở Cam Thủy

(QT) - Cam Thủy là một xã thuần nông, địa hình bán sơn địa, tuy không phải là địa phương nghèo nhất huyện Cam Lộ (Quảng Trị) nhưng kiểu tiềm năng manh mún “thứ gì cũng có một tý” không phải là vùng đất lý tưởng để người dân nơi đây có thể làm giàu. Ngoài lúa được xem là cây trồng chủ lực, với diện tích gieo trồng cả năm 476 ha, Cam Thủy có cả đất màu để trồng lạc, ngô, đậu xanh, khoai, sắn mỗi thứ chỉ vài héc ta, điều này thật khó trong việc quy hoạch thành một vùng chuyên canh để có những sản phẩm mang tính hàng hóa. Gò đồi vẫn là thế mạnh của Cam Thủy, nhưng không phải lúc nào người dân nơi đây cũng đủ điều kiện để khai phá, do đó nhiều năm trước đây, bài toán đơn giản và mang tính nhất thời vẫn là trồng rừng.

Cao su tiểu điền ở vùng gò đồi Cam Thủy.

Từ lâu Cam Thủy là địa phương có truyền thống thâm canh cây lúa, đây cũng là nơi người dân mạnh dạn đưa nhiều giống lúa mới năng suất cao chất lượng tốt vào sản xuất, tuy nhiêu, dù đã nỗ lực tối đa trong việc đầu tư thâm canh, năng suất lúa ở đây đã đạt ngưỡng, trên dưới 50 tạ/ha, sản lượng lúa toàn xã hiện nay chỉ đứng ở mức hơn 2.100 tấn, so với năm 2005 tăng 100 tấn, như vậy mỗi năm sản lượng tăng trung bình khoảng 20 tấn. Là xã thuần nông nhưng lương thực bình quân đầu người của Cam Thủy không cao, chỉ đạt 415 kg/năm. Thực tế đó đã cho thấy rằng nếu chỉ bám vào cây lúa thì chỉ lo cho người dân đủ ăn đã là chuyện khó nói chi đến chuyện làm giàu. Và vấn đề đặt ra cho quá trình phát triển của địa phương này là phải chuyển dịch cơ cấu kinh tế, khai thác tiềm năng thế mạnh của địa phương để xóa đói giảm nghèo. Thực hiện Nghị quyết đại hội Đảng bộ xã lần thứ XIII đã đề ra là phấn đấu trong 5 năm từ 2005 đến 2010 phải giảm tỷ trọng sản xuất nông lâm nghiệp từ 80% xuống còn 65%, giá trị sản xuất ngành nghề và dịch vụ phải tăng thêm 15% so với 20% trước đây, trên cơ sở khai thác lợi thế giao thông thuận tiện, nguồn lực lao động dồi dào, giải pháp đầu tiên để chuyển dịch cơ cấu kinh tế tại địa phương mà cấp ủy đảng, chính quyền đề ra là vận động người dân phát triển ngành nghề, dịch vụ, bám sát thị trường, cung cấp những gì thị trường cần chứ không phải những gì địa phương có. Với nỗ lực to lớn và sự phấn đấu không mệt mỏi, một số ngành nghề thủ công tại địa phương như mộc, nề, cơ khí, khai thác dịch vụ vận tải và sản xuất vật liệu xây dựng không ngừng được khôi phục và phát triển. Bên cạnh đó, tranh thủ nguồn hỗ trợ từ các chương trình dự án, một số nghề mới cũng bắt đầu được du nhập như thêu ren, đan lát. Riêng nghề thêu ren, với sự giúp đỡ của dự án Phát triển nông thôn Quảng Trị, gần 100 lao động nữ tại địa phương đã được đào tạo nghề và bước đầu những sản phẩm của chị em làm ra đã được thị trường chấp nhận, không chỉ giải quyết nguồn lao động nông nhàn mà nguồn thu nhập từ nghề thêu ren cũng đã cải thiện đáng kể đời sống người dân. Bước chuyển đổi đáng ghi nhận hơn cả trong những năm qua ở Cam Thủy là việc trên 150 hộ gia đình đã mạnh dạn vay vốn đầu tư chuyển một số diện tích cây lâm nghiệp sang trồng cây cao su, coi đây là một bước thử nghiệm đầy bản lĩnh về một hướng đi mới hoàn toàn chưa có tiền lệ. Nhiều người cho rằng, đây là một việc làm không dễ, bởi lẽ trước nay người ta chỉ biết đến cây cao su ở vùng đất đỏ bazan, chứ chưa ai dám vay hàng trăm triệu đồng để trồng cao su trên đất đá sỏi. Tuy nhiên thực tế đã chứng minh cho sự táo bạo của những con người dám thử thách. Chủ tịch UBND xã Đào Xuân Duy vui mừng báo cho chúng tôi biết, chỉ sau gần 7 năm phát triển, trong số 350 ha cao su toàn xã đã có 37 ha bắt đầu đi vào khai thác, năng suất và chất lượng cao su trên vùng đất gò đồi Cam Thủy hoàn toàn không thua kém nhiều vùng đất khác. Nhờ có cây cao su, thu nhập của người dân đã từng bước được cải thiện, dù mới khai thác năm đầu nhưng có gia đình đã đạt mức thu nhập từ 45 đến 50 triệu đồng. Giờ đây cây cao su đã thật sự thuyết phục nhiều người ở Cam Thủy và một số vùng lân cận. Theo quy hoạch, trong vòng 5 năm tới toàn xã sẽ phát triển thêm trên 150 ha cao su trên những vùng đất phù hợp bằng việc chuyển đổi những diện tích đất rừng đã đến thời kỳ thu hoạch hoặc kém hiệu quả, phấn đấu đến năm 2015 đạt trên 500 ha cao su toàn xã. Việc trồng rừng ở đây bây giờ cũng đã có nhiều thay đổi. Nếu như trước đây người dân trồng theo hướng quãng canh, chủ yếu chạy theo diện tích thì giờ đây ngoài việc chọn giống tốt, làm đất kỹ, người trồng còn đầu tư thêm phân bón nên chất lượng rừng trồng rất tốt, rút ngắn thời gian sinh trưởng. Nhìn những rừng keo lai ở Trọt Đàn Bầu, Trọt Đen lên xanh mướt không ai tin được chúng chỉ mới vài ba năm tuổi. Rồi đây khi những rừng cây này đi vào thu hoạch chắc chắn đời sống người trồng rừng sẽ được cải thiện đáng kể. Điều thú vị là nhờ trên 300 ha rừng luôn được bảo vệ nghiêm ngặt mà môi sinh môi trường ở đây luôn được cải thiện, các đập nước, khe suối luôn đầy ắp đủ sức cung cấp cho hàng trăm héc ta lúa, hoa màu và nhiều hộ gia đình đã tận dụng được nguồn nước tự nhiên để phát triển nghề nuôi cá nước ngọt mang lại nguồn thu nhập đáng kể. Ngoài diện tích ao hồ tập trung, thời gian qua các mô hình lúa – cá ở Cam Thủy cũng đã được xây dựng với hiệu quả bước đầu rất đáng phấn khởi. Ở Cam Vũ 3, Nhật Lệ nhiều hộ gia đình đã có thu nhập bình quân 40 – 45 triệu đồng/ha, trong đó năng suất lúa đạt 60 tạ/ha. Dù đã nỗ lực chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đa dạng hóa cây trồng vật nuôi, khai thác tiềm năng thế mạnh của địa phương nhưng đến nay Cam Thủy vẫn còn là một địa phương kinh tế chưa phát triển, tỷ lệ hộ đói nghèo tương đối cao 13,2%, thu nhập bình quân đầu người chỉ đạt 6,6 triệu đồng (bằng mức trung bình thấp của cả nước), vẫn còn nhiều lao động trẻ chưa có việc làm ổn định. Với mục tiêu tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế hợp lý theo hướng nông – lâm nghiệp, ngành nghề và dịch vụ, nhiệm vụ đặt ra của Đại hội Đảng bộ xã lần này là phấn đấu đạt mức tăng trưởng từ 10 đến 11%, giảm tỷ trọng nông nghiệp, tăng công nghiệp, ngành nghề và dịch vụ. Về phát triển nông nghiệp, nhiệm vụ đặt ra của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương là phải chú trọng đa dạng hóa cây trồng vật nuôi theo hướng đầu tư thâm canh, thực hiện việc dồn điền đổi thửa, đưa cơ giới vào sản xuất, quy hoạch vùng sản xuất lúa giống để phục vụ nhu cầu trên địa bàn, chú trọng sản xuất lúa hàng hóa chất lượng cao ở một số vùng trọng điểm. Đi đôi với việc mở rộng diện tích cây cao su, phát triển nghề rừng theo hướng thâm canh sẽ thực hiện chuyển đổi một số diện tích đất màu sang trồng các loại rau hoa có giá trị kinh tế. Đồng thời chú trọng phát triển chăn nuôi theo hướng tập trung, đưa một số giống vật nuôi có giá trị kinh tế vào nuôi thử nghiệm. Bên cạnh đó, phải phát huy và tận dụng lợi thế đường xuyên Á đi qua địa bàn để phát triển ngành nghề, dịch vụ nhằm thực hiện mục tiêu tăng tỷ trọng ngành nghề dịch vụ lên xấp xỉ với sản xuất nông lâm nghiệp (45:55). Hy vọng với ý chí và quyết tâm mới, thời gian tới sẽ đánh dấu một mốc phát triển mới của vùng đất giàu truyền thống cách mạng, luôn năng động và dám nghĩ, dám làm này. Bài, ảnh: Hoàng Đức.