Hải Lăng: Triển khai ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp và đời sống.

(QT) - Thực hiện Nghị quyết 02/ NQ-TƯ của BCH Trung ương Đảng (khóa IX) về chiến lược phát triển khoa học công nghệ; Nghị quyết 04 và 05 của Tỉnh ủy Quảng Trị về phát triển kinh tế vùng gò đồi, vùng cát và vùng biển; Nghị quyết phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn từ 2005-2010 của Huyện ủy và HĐND huyện, trong thời gian qua, được sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp, các ngành từ Trung ương đến Tỉnh, đặc biệt là sự hỗ trợ trực tiếp của Sở KH&CN, Sở NN&PTNT cùng với sự chỉ đạo sâu sát của Thường vụ Huyện ủy, UBND huyện, sự giúp đỡ của các chương trình, dự án đầu tư phát triển, các tiến bộ KHCN đã từng bước được triển khai ứng dụng vào sản xuất và đời sống trên địa bàn huyện Hải Lăng và đạt được nhiều thành quả đáng ghi nhận. Từ khi mới thành lập huyện năm 1990, đời sống kinh tế-xã hội hết sức khó khăn, sản xuất nông nghiệp còn mang tính quảng canh, chủ yếu là độc canh cây lúa, với tổng diện tích gieo cấy lúa hàng năm là 12.894 ha, người nông dân còn sử dụng các giống lúa cũ dài ngày như IR38, 13/2, C71, năng suất thấp chỉ đạt bình quân 26 tạ/ha/vụ, nhưng nhờ triển khai các đề tài nghiên cứu ứng dụng, thử nghiệm các loại giống lúa mới trung và ngắn ngày, có tiềm năng cho năng suất và sản lượng cao như: Khang dân, X21, XI23 nên năng suất lúa năm 2000 bình quân đạt 51,35 tạ/ha/vụ, tăng gần gấp đôi so với năm 1990. Tổng sản lượng thóc cả năm đạt 65.559 tấn, chiếm 1/4 tổng sản lượng thóc toàn tỉnh Quảng Trị, góp phần giải quyết vấn đề an ninh lương thực trên địa bàn. Ứng dụng các tiến bộ KHCN trong công tác giống, năm 2003, huyện đã triển khai đề tài điều tra quy hoạch vùng sản xuất lúa chất lượng cao (CLC). Đến nay, diện tích lúa CLC được nhân rộng, các giống lúa CLC như: giống P6, HT1, HC95 … được sản xuất trên 6.000 ha/năm, chiếm gần 50% tổng diện tích gieo cấy lúa hàng năm của toàn huyện. Hiệu quả kinh tế đem lại từ việc sản xuất các giống lúa CLC cao hơn so với các giống lúa bình thường từ 800.000đ-1.000.000đ/ha. Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ sạ hàng, công nghệ mạ ném kết hợp với bón phân sinh học qua lá KH, Jôgen, phân chuyên dụng, phân đa lượng... là một hướng đột phá mới trong khâu gieo cấy, cùng với việc triển khai chương trình “3 giảm, 3 tăng”, hàng năm toàn huyện đã ứng dụng công nghệ này trên gần 5.000 ha đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn gieo sạ lan cụ thể là: Giảm được lượng thóc giống, mật độ gieo trồng đồng đều, khả năng quang hợp tốt, bón phân cân đối đã tạo điều kiện cho cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt, ít sâu bệnh hại nên giảm chi phí thuốc trừ sâu bệnh và công lao động, đặc biệt hơn là giảm được tính găng của thời vụ, nhất là đối với việc chạy lũ tiểu mãn trong vụ Đông-Xuân và việc gieo cấy lúa trong vụ Hè-Thu.

Hội thảo khoa học đề tài “Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ xây dựng cánh đồng có hiệu quả 50 triệu/ha” tại Hải Lăng. Ảnh Lệ Hà

Năm 2005-2006, đề tài chuyển giao quy trình kỹ thuật trồng lạc để cải tạo đất cát ven biển đã đem lại hiệu quả rõ rệt, đến nay diện tích lạc trên địa bàn toàn huyện đã tăng lên 572 ha (năm 1990 là 139 ha). Đất cát ven biển và cát nội đồng được nông dân khai thác một cách có hiệu quả bằng các biện pháp luân canh, xen canh cây lạc với các loại rau màu khác có giá trị kinh tế cao như cây ném kiệu 112 ha, giá trị thu nhập 75 triệu đồng/ha, cây dưa hấu và dưa các loại 56 ha, giá trị thu nhập 57 triệu đồng, chương trình trồng rau an toàn theo tiêu chuẩn GAP đã thực hiện được 2 ha, giá trị thu nhập từ mô hình này đạt trên 100 triệu đồng/ha/năm. Đề tài chuyển giao quy trình trồng sen hồng cao sản kết hợp với nuôi cá; đề tài chuyển giao quy trình nuôi cá trên ruộng lúa (lúa-cá) lãi cao hơn so với trồng lúa thuần hơn 15 triệu đồng/ha/năm. Mô hình phát triển sản xuất cá giống và sản xuất cá thịt, nuôi cá chình lồng cũng được chú trọng và đem lại hiệu quả kinh tế cao, với tổng thu nhập bình quân trên 200 triệu đồng ha/năm. Bên cạnh đó, huyện đã triển khai thực hiện việc quy hoạch “dồn điền đổi thửa” ruộng đất một bước, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thâm canh cây trồng và công tác chuyển đổi cây trồng vật nuôi trên địa bàn. Từ những kết quả trên, để nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp trên một đơn vị diện tích, năm 2007-2008, huyện Hải Lăng triển khai đề tài điều tra, phúc tra, quy hoạch sản xuất cánh đồng có hiệu quả kinh tế cao trên đơn vị diện tích và đạt giá trị 50 triệu đồng ha/năm trở lên. Để ứng dụng công nghệ sau thu hoạch nhằm nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn, huyện đã đưa về sử dụng 31 máy gặt đập liên hợp, 3 máy xay xát và đánh bóng gạo thương phẩm, góp phần đẩy nhanh tiến độ thu hoạch, nâng cao giá trị và chất lượng hàng hóa. Đồng thời chuyển giao công nghệ 2 máy sản xuất bánh ướt tự động tại Hải Ba, tạo điều kiện cho các hộ phi nông nghiệp chế biến hàng hóa thực phẩm từ nông sản, phát triển ngành nghề truyền thống, tăng thu nhập kinh tế hộ gia đình. Nhằm nâng cao giá trị sản xuất ngành chăn nuôi kết hợp với việc giải quyết vệ sinh môi trường, trong thời gian qua, huyện đã đầu tư hỗ trợ xây hầm ủ khí sinh học Biogas cho 143 hộ chăn nuôi gia súc, tận dụng nguồn năng lượng tái tạo làm chất đốt và giảm thiểu ô nhiễm môi trường, quản lý tốt dịch bệnh trong chăn nuôi. Về phát triển lâm nghiệp, đã ứng dụng công nghệ giâm hom giống cây lâm nghiệp như cây keo lai, cây bạch đàn lai cao sản nuôi cấy mô, giống keo tai tượng thuần đã tạo điều kiện cho người trồng rừng đem lại thu nhập và hiệu quả cao, sau mỗi chu kỳ trồng rừng sản xuất từ 8-10 năm cho thu hoạch 40-50 triệu đồng/ha. Nhìn lại trong gần 20 năm qua, việc triển khai ứng dụng KHCN vào lĩnh vực sản xuất nông nghiệp và đời sống đã thực sự đem lại hiệu quả đáng ghi nhận, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng lên một bước từ thiếu lương thực thì đến nay không những đảm bảo vấn đề lương thực mà còn sản xuất thành hàng hóa chất lượng cao, xây dựng cánh đồng 50 triệu đồng/ha/năm với nhiều mô hình chuyển đổi cây trồng, vật nuôi có hiệu quả và giá trị kinh tế cao như: Mô hình lúa-cá, sen-cá, lợn-cá. Giá trị sản xuất trên diện tích đất canh tác bình quân đạt 37 triệu đồng/ha/năm, bộ mặt nông thôn ngày càng được khởi sắc, nhân dân ngày càng tin tưởng sâu sắc về sự lãnh đạo của Đảng và thực sự xem KHCN có vai trò then chốt trong tất cả các lĩnh vực sản xuất và đời sống. Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề tồn tại cần phải có định hướng phát triển lâu dài, cụ thể là: Đội ngũ cán bộ chuyên trách về lĩnh vực khoa học còn thiếu, còn kiêm nhiệm, trình độ quản lý khoa học còn hạn chế, nhất là đối với đội ngũ cán bộ cấp huyện và cơ sở. Các chính sách và nguồn vốn đầu tư phát triển sản xuất và ứng dụng KHCN còn dàn trải, thiếu tập trung, do đó việc chỉ đạo nhân rộng các mô hình, việc mở rộng ứng dụng KHCN đã được khẳng định hiệu quả còn quá chậm so với yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ đổi mới. Do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính thế giới, giá trị đầu vào của ngành sản xuất nông nghiệp tăng cao, trong khi đó giá cả đầu ra của một số sản phẩm nông sản lại thấp, người sản xuất lãi quá ít, sản xuất hàng hóa còn thiếu quy hoạch, còn manh mún, người dân sản xuất theo phong trào, dẫn đến thị trường biến động bất ổn và các vấn đề liên quan đến thương hiệu hàng hóa còn thiếu sức cạnh tranh trên thị trường khu vực và thế giới gây ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình sản xuất và đời sống của người dân nông thôn. Để tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (Khóa X) của Bộ Chính trị về vấn đề nông nghiệp, nông dân và nông thôn cũng như đẩy mạnh sự nghiệp CNH-HĐH nông nghiệp và nông thôn trong giai đoạn hiện nay, huyện Hải Lăng đã xây dựng các chương trình hành động thực hiện Nghị quyết X của Đảng; Nghị quyết 04 và 05 của Tỉnh ủy, Nghị quyết phát triển KT-XH giai đoạn 2005-2010 của Huyện ủy, vừa qua, huyện Hải Lăng đã xây dựng quy hoạch tổng thể phát triển nông-lâm tổng hợp vùng gò đồi phía tây và quy hoạch phát triển diện tích trồng cây cao su tiểu điền từ nay đến 2015 với tổng diện tích 1.683 ha. Triển khai đề án phát triển cánh đồng đạt giá trị trên 50 triệu đồng/ha/năm; Đề án phát triển ngành chăn nuôi từ nay đến 2015. Trên tinh thần định hướng phát triển ứng dụng các tiến bộ KHCN là vấn đề quan trọng trong sản xuất và đời sống hiện nay, huyện Hải Lăng xác định các chính sách phát triển và chương trình đầu tư trọng điểm như sau: Một là, xây dựng chiến lược phát triển khoa học công nghệ trong từng giai đoạn phù hợp, xác định rõ những ngành, lĩnh vực mũi nhọn, mang tính chất đột phá, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ sản xuất và đời sống. Trên cơ sở đó xây dựng các đề án phát triển theo từng lĩnh vực và có các chính sách hỗ trợ thuộc các chương trình mục tiêu ưu tiên, có tính chất mục tiêu mũi nhọn, nhằm tạo điều kiện đột phá mạnh tron lĩnh vực sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn. Hai là, tăng cường công tác quy hoạch cán bộ, đầu tư đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kiến thức, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và tri thức khoa học đối với đội ngũ cán bộ khoa học trực thuộc những cơ quan, ban ngành có chức năng, nhiệm vụ làm công tác quản lý khoa học. Bà là, nâng cao chất lượng trong việc thẩm định, phản biện để bảo đảm tính thống nhất và có sự lồng ghép, nhằm mang lại tính khả thi và hiệu quả cao đối với các đề tài khoa học, các chương trình, dự án đầu tư phát triển trên toàn địa bàn. Ngoài ra, có kế hoạch hỗ trợ phát triển và định hướng thị trường như: Hỗ trợ thúc đẩy đăng ký thương hiệu hàng hóa, quảng bá sản phẩm nông sản có tính chất lợi thế của từng vùng, tiểu vùng, tổ chức sản xuất theo hướng thập trung thâm canh, hàng hóa chất lượng cao, đảm bảo yêu cầu về công nghệ sạch và vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội nói chung, nhiệm vụ phát triển sản xuất nông nghiệp nói riêng là một yêu cầu cấp thiết và cũng là nhiệm vụ hết sức quan trọng trong thời kỳ hiện nay, đòi hỏi huyện phải nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thử thách trước mắt, đẩy mạnh ứng dụng KHCN vào sản xuất và đời sống. Với những định hướng nêu trên, trong thời gian tới, huyện Hải Lăng nói riêng và tỉnh Quảng Trị nói chung sẽ có sự chuyển biến tích cực trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp và đời sống, nhằm đạt các mục tiêu, chỉ tiêu của Nghị quyết Đại hội tỉnh Đảng bộ lần thứ XIV, Nghị quyết huyện Đảng bộ lần thứ XIII và Nghị quyết phát triển kinh tế-xã hội của huyện giai đoạn 2005-2010, làm cơ sở khoa học và tạo tiền đề cho việc định hướng phát triển kinh tế-xã hội của huyện nhà giai đoạn 2010-2015 đạt nhiều thành quả tốt đẹp, trong đó khẳng định vai trò của việc ứng dụng các tiến bộ KHCN là hết sức quan trọng và là giải pháp cần ưu tiên hàng đầu. Tạ Sáu P. Trưởng phòng NN&PTNT huyện Hải Lăng