Đức, Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục đối đầu căng thẳng

QĐND - Ngày 21-7, Đức đã phong tỏa tất cả số vũ khí chuyển giao cho Thổ Nhĩ Kỳ trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa hai nước đồng minh trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO)…

Theo nhật báo Bild (Hình ảnh) của Đức, Béc-lin đang "đóng băng tất cả các lô vũ khí đã lên kế hoạch hoặc đang trên đường vận chuyển đến Thổ Nhĩ Kỳ", như một phần của việc xem xét lại toàn bộ mối quan hệ song phương. Trong cuộc trả lời phỏng vấn của kênh Truyền hình ZDF, ông Pi-tơ An-mai-ơ (Peter Altmaier), Trợ lý của Thủ tướng Đức An-giê-la Méc-ken (Angela Merkel) cảnh báo rằng, Đức sẽ xem xét vào bất kỳ thời điểm nào về việc có cần áp dụng thêm các biện pháp đáp trả đối với Thổ Nhĩ Kỳ hay không. Theo Reuters, sau khi xảy ra cuộc đảo chính tại Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 7-2016, đến nay Đức đã phong tỏa 11 chuyến xuất khẩu vũ khí sang Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó có súng ngắn, đạn dược hoặc các linh kiện lắp ráp vũ khí.

Thủ tướng Đức A.Méc-ken (bên trái) và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ R.Éc-đô-gan trong cuộc gặp ngày 7-7 vừa qua tại Béc-lin. Ảnh: Reuters.

Quan hệ giữa hai nước đồng minh trong NATO ngày càng trở nên xấu đi, đặc biệt là sau vụ đảo chính bất thành ở Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 7-2016. Mối quan hệ này xuống cấp nghiêm trọng sau khi một tòa án ở Thổ Nhĩ Kỳ ngày 18-7 ra lệnh bắt giữ 6 nhà hoạt động nhân quyền, trong đó có một công dân Đức do tình nghi những người này thuộc một tổ chức khủng bố. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Đức cho rằng, vụ bắt giữ là "khó hiểu" và "không thể chấp nhận được". Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng, những hành động phản đối của giới chức Đức đang can thiệp trực tiếp vào hệ thống tư pháp của Thổ Nhĩ Kỳ và vượt quá giới hạn cho phép.

Trong những tuyên bố mới nhất được cho là thể hiện lập trường cứng rắn trong cuộc đối đầu đầy căng thẳng với Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 20-7 vừa qua, Đức cảnh báo sẽ áp đặt các biện pháp mạnh tay nhằm vào lĩnh vực du lịch và đầu tư tại nước này, đồng thời sẽ xem xét lại toàn bộ mối quan hệ vốn không được “xuôi chèo mát mái” giữa hai nước. Theo Ngoại trưởng Đức Dích-ma Ga-bri-en (Sigmar Gabriel), Đức sẽ xem xét lại các bảo đảm của nhà nước đối với đầu tư nước ngoài tại Thổ Nhĩ Kỳ và kêu gọi các doanh nhân không đổ tiền vào Thổ Nhĩ Kỳ. “Hiện tại tôi không thấy bất kỳ sự sẵn sàng nào từ chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ về việc sẽ đi chung con đường này với chúng tôi. Đó là lý do vì sao Đức buộc phải có hướng đi mới trong chính sách của chúng tôi về Thổ Nhĩ Kỳ”, Ngoại trưởng Dích-ma Ga-bri-en nhấn mạnh. Trước đó một ngày, phía Đức cũng đánh tiếng về khả năng sẽ dừng khoản hỗ trợ trị giá 3 tỷ ơ-rô mà Liên minh châu Âu (EU) cam kết dành cho Thổ Nhĩ Kỳ theo thỏa thuận ngăn chặn dòng người nhập cư bất hợp pháp tràn vào châu Âu.

Ngoài ra, Ngoại trưởng Ga-bri-en cũng cáo buộc Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Rê-xép Éc-đô-gan (Recep Erdogan) đang làm cuộc khủng hoảng ngày càng tệ hơn trong khi Béc-lin liên tiếp tìm cách giải quyết thông qua đối thoại. Ông khẳng định Đức vẫn muốn nối lại quan hệ với đồng minh lâu năm này, nhưng chỉ sau khi Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ "trở lại với các giá trị của châu Âu".

Đáp lại, Thổ Nhĩ Kỳ cũng kiên quyết không khuất phục trước những lời đe dọa cũng như sức ép từ phía Đức. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mép-lút Ca-vu-xô-glu (Mevlut Cavusoglu) tuyên bố, An-ca-ra sẽ không "cúi đầu" trước bất kỳ mối đe dọa nào. Ngoại trưởng Ca-vu-xô-glu cho rằng, việc Đức “dọa” Thổ Nhĩ Kỳ là sẽ hủy các cuộc đàm phán về liên minh thuế quan là không phù hợp với các tiêu chuẩn của các mối quan hệ quốc tế, không phù hợp với một quốc gia “nghiêm túc” như Đức. Vị quan chức này đồng thời nhấn mạnh, Đức và Thổ Nhĩ Kỳ nên tập trung vào các mục tiêu dài hạn của cả hai bên.

Thực tế cho thấy, trong suốt 1 năm qua, mối quan hệ giữa Đức và Thổ Nhĩ Kỳ liên tiếp vấp phải những trở ngại. Đỉnh điểm của những mâu thuẫn mới nhất lại tiếp tục đẩy hai nước này ra xa nhau hơn, bất chấp tình huống căng thẳng hiện tại vốn không phải là mong muốn của cả hai bên. Mặc dù vậy, giới quan sát cho rằng, sự ràng buộc về những lợi ích qua lại có thể khiến hai bên bình tĩnh suy xét lại, tìm cách tháo gỡ ngòi nổ căng thẳng có nguy cơ bùng cháy bất cứ lúc nào.

BÌNH NGUYÊN