Định cư 30 năm, 4 hộ dân vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

QTO - Nhiều năm qua, 4 hộ dân ở thôn Phương Hải, xã Hải Ba, huyện Hải Lăng liên tục có kiến nghị gửi các cấp chính quyền đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các thửa đất mà họ đã làm nhà ở, sinh sống ổn định từ 30 năm trước. Tuy nhiên, chính quyền địa phương lại nêu ra nhiều lý do để không thực hiện các thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân như đất quy hoạch giao thông, đất có tranh chấp...

Các hộ dân đã xây dựng nhà ở, quán kinh doanh ổn định từ 30 năm trước trên tuyến đường ĐT 583, đoạn qua chợ Phương Lang, xã Hải Ba, huyện Hải Lăng - Ảnh: L.M

Chính quyền xã không thực hiện thủ tục ban đầu

4 hộ dân đứng đơn kiến nghị gồm hộ ông Võ Viết Vang và bà Lê Thị Gấm; ông Trần Đình Phương và bà Nguyễn Thị Thúy Hằng; hộ ông Nguyễn Bằng và bà Nguyễn Thị Huệ; hộ bà Nguyễn Thị Tương cùng trú tại thôn Phương Hải, xã Hải Ba, huyện Hải Lăng. Theo đó, ngày 30/10/2019, các hộ dân đến Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả huyện Hải Lăng nộp hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng (CNQSD) đất. Hồ sơ gồm đơn xin cấp giấy CNQSD đất; bản đồ hiện trạng thửa đất; giấy xác nhận nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất; bản sao hộ khẩu.

Tiếp nhận hồ sơ, ngày 24/12/2019, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh, Chi nhánh huyện Hải Lăng có công văn số 67/CV-CNVP gửi UBND xã Hải Ba kèm theo bản gốc hồ sơ xin cấp đất của các hộ dân nhằm giúp địa phương thực hiện các thủ tục ban đầu cho quá trình niêm yết công khai, lấy ý kiến khu dân cư về nguồn gốc sử dụng đất, thời điểm sử dụng đất, tình trạng tranh chấp, tài sản trên đất, sự phù hợp với quy hoạch xây dựng.

Các thửa đất có vị trí nằm mặt tiền đường tỉnh ĐT 583 và có nguồn gốc do các hộ nhận chuyển nhượng, khai hoang, có đơn xin chính quyền làm nhà ở và một phần từ ruộng do Hợp tác xã Phương Hải giao từ năm 1990, đồng thời sử dụng ổn định từ trước đến nay, không có tranh chấp. Theo hiện trạng sử dụng đất, các thửa đất của các hộ dân thể hiện tại tờ bản đồ số 12 do Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh, Chi nhánh huyện Hải Lăng lập ngày 19/11/2019, trong đó hộ ông Trần Đình Phương có diện tích 107 m2 , thửa số 617; hộ ông Võ Viết Vang có diện tích 399 m2 , thửa số 616; hộ bà Nguyễn Thị Tương có diện tích 279 m2 , thửa số 615; hộ ông Nguyễn Bằng có diện tích 243 m2 , thửa số 614. Toàn bộ diện tích đã được các hộ dân sử dụng, xây dựng công trình nhà ở và các công trình khác trên đất.

“Sau khi nộp hồ sơ tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả huyện Hải Lăng, 4 hộ dân chúng tôi rất vui mừng vì định cư gần 30 năm mới được cấp sổ đỏ. Nào ngờ, chúng tôi chờ đợi mãi không thấy chính quyền xã thực hiện các thủ tục ban đầu. Hỏi thăm cán bộ xã họ nói đất đó không cấp được, chúng tôi quá bức xúc và gửi đơn lên UBND huyện Hải Lăng”, bà Nguyễn Thị Tương kể.

Theo tìm hiểu của phóng viên, sau khi tiếp nhận hồ sơ từ Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh, Chi nhánh huyện Hải Lăng, UBND xã Hải Ba chưa thực hiện bất cứ thủ tục nào theo công văn số 67. Đồng thời, UBND xã Hải Ba phúc đáp Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh, Chi nhánh huyện Hải Lăng bằng công văn số 01 ngày 6/1/2020 với nội dung cho rằng các hộ dân sử dụng đất trên hành lang an toàn giao thông, đất trồng lúa nước, đất lấn chiếm kênh mương.

Huyện nói đất chồng lấn, hộ liền kề bảo không

Sau khi có kiến nghị của các hộ dân, UBND huyện Hải Lăng ban hành các công văn số 127, 128, 129, 130 ngày 19/11/2020 để giải quyết kiến nghị. Theo các công văn giải quyết kiến nghị của UBND huyện Hải Lăng đều thể hiện phần lớn diện tích của các hộ dân đang sử dụng nằm trên đất quy hoạch giao thông, đất trồng lúa, đất kênh mương và đất lấn chiếm của hộ liền kề. Các hộ dân chỉ được xem xét cấp giấy CNQSD đất đối với diện tích rất ít như hộ ông Nguyễn Bằng chỉ có 61 m2 ; hộ ông Võ Viết Vang chỉ có 113 m2 ; hộ ông Trần Đình Phương chỉ được 30 m2 ; hộ bà Nguyễn Thị Tương chỉ được 79 m2 .

Không đồng ý với nội dung giải quyết, 4 hộ dân có đơn khiếu nại. Ngày 13/7/2021, Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng ban hành các quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu số 1568, 1569, 1570, 1571. Khác với lần trước, các quyết định giải quyết khiếu nại đã tiến hành xác minh hồ sơ qua các thời kỳ và tranh thủ ý kiến của các cơ quan chức năng, qua đó thừa nhận thời điểm các hộ làm nhà và định cư trước thời điểm cắm mốc lộ giới đường tỉnh ĐT 583. Cụ thể các hộ dân làm nhà từ năm 1990 - 1992 và thời điểm cắm mốc lộ giới là năm 2001. Bên cạnh đó, các diện tích đất lúa, kênh mương đã được quy hoạch đất ở từ năm 2000. Như vậy, phần diện tích nằm trên quy hoạch đất giao thông đường tỉnh ĐT 583 và đất kênh mương được xem xét cấp giấy CNQSD đất.

Tuy nhiên, điều các hộ dân chưa đồng ý với các quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng vì cho rằng một phần diện tích trong hiện trạng sử dụng của các hộ dân là chồng lấn lên đất ruộng của hộ ông Mai Đức Tuấn. Điều đáng nói là quá trình đo đạc làm hồ sơ cấp giấy, hộ ông Mai Đức Tuấn đã ký hộ liền kề, đồng thời có đơn khẳng định việc sử dụng đất của các hộ không có chồng lấn lên đất ruộng của mình. Điều này cho thấy, việc sử dụng đất trên thực tế của các hộ dân và bản đồ đo đạc qua các thời kỳ chưa có sự trùng khớp.

Phó Chánh Thanh tra huyện xin lỗi dân vì phát ngôn sai

Một trong những lý do khiến việc giải quyết thủ tục cấp giấy CNQSD đất của các hộ dân bị ảnh hưởng đó là nội dung có đơn tố cáo của hộ dân về việc 4 hộ dân lấn đất ruộng. Bà Nguyễn Thị Tương cho biết: “Trong các cuộc họp giải quyết, Phó Chánh Thanh tra huyện Hải Lăng Văn Ngọc Dũng cho rằng các thửa đất của 4 hộ dân có lấn chiếm của hộ ông Mai Đức Tuấn và hộ gia đình ông Mai Đức Tuấn đã làm đơn tố cáo”.

Quá bất ngờ về thông tin này, các hộ dân liên hệ với Phó Chánh Thanh tra Văn Ngọc Dũng nhưng không thể tiếp cận với đơn và nội dung tố cáo. Mặt khác, các hộ dân liên hệ với hộ gia đình ông Mai Đức Tuấn và vợ là Lê Thị Thúy thì nhận được thông tin trái chiều rằng, hộ gia đình đã ký xác nhận liền kề và chưa bao giờ viết đơn tố cáo 4 hộ dân.

Ngày 4/11/2021, Thanh tra huyện Hải Lăng tổ chức buổi làm việc với lãnh đạo UBND xã Hải Ba, 4 hộ dân có đơn kiến nghị và gia đình ông Mai Đức Tuấn. Kết luận buổi làm việc xác định gia đình ông Mai Đức Tuấn và bà Lê Thị Thúy không viết đơn tố cáo 4 hộ dân lấn chiếm đất của gia đình mình. Cũng tại buổi làm việc, Phó Chánh Thanh tra huyện Hải Lăng Văn Ngọc Dũng thừa nhận: “Bản thân tôi giải thích, có lời xin lỗi về một số lời nói chưa phù hợp về việc bản thân đã thông tin nội dung gia đình bà Thúy có đơn tố cáo 4 hộ dân lấn đất của gia đình bà Thúy, đề nghị gia đình bà Thúy cùng 4 hộ dân thông cảm, chia sẻ”.

Từ diễn biến vụ việc cho thấy, vướng mắc duy nhất hiện nay là phần đất của 4 hộ dân được UBND huyện Hải Lăng xác định có chồng lấn, trong khi đó hộ dân trực tiếp sử dụng đất lại khẳng định đất không chồng lấn. Theo bà Nguyễn Thị Tương, sau khi nhận được các quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng, các hộ dân không đồng ý với phần nội dung đất chồng lấn lên đất ruộng hộ gia đình ông Mai Đức Tuấn.

Tuy nhiên, do hiểu biết pháp luật hạn chế và đặc biệt là diễn biến của COVID-19 phức tạp nên không thể có đơn khiếu nại lần 2 đúng thời hạn và hiện đã có đơn xin được khiếu nại lần 2. Từ kiến nghị của các hộ dân, ngày 10/12/2021, UBND tỉnh có văn bản số 6030 giao Sở Tài Nguyên và Môi trường xem xét đơn khiếu nại lần 2 của 4 hộ dân, tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh xem xét, trả lời cho công dân.

Theo chúng tôi, Sở Tài nguyên và Môi trường cần xem xét quá trình đo đạc và tính hợp pháp của các bản đồ tại vị trí các thửa đất của các hộ dân so với quá trình sử dụng đất qua các thời kỳ để tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh ban hành các quyết định giải quyết đúng pháp luật, đảm bảo hài hòa quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước và công dân, đồng thời chấm dứt kiến nghị kéo dài, ổn định tình hình địa phương.

Lê Minh