Công đoàn Quảng Trị đồng hành, hỗ trợ công nhân phát huy vai trò trong thời kỳ hội nhập

Cùng với quá trình phát triển của quê hương, đất nước, giai cấp công nhân, người lao động tỉnh Quảng Trị đã có bước trưởng thành, phát triển cả về số lượng và chất lượng. Công đoàn ngày càng thể hiện được vị trí, vai trò là tổ chức chính trị, xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân. Chất lượng hoạt động và các phong trào thi đua ở các công đoàn cơ sở ngày càng thiết thực và hiệu quả, tạo động lực phát huy vai trò của công nhân trong thời kỳ hội nhập.

Lực lượng công nhân ngành may mặc tại Quảng Trị ngày càng phát triển cả về số lượng và chất lượng -Ảnh: M.L

Quảng Trị hiện có khoảng 60.000 đoàn viên, người lao động, trong đó khu vực doanh nghiệp 13.623 người. Đoàn viên ở đây chuyển dịch theo hướng tăng ở khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước, giảm ở khu vực doanh nghiệp nhà nước. Hiện nay, tỉ lệ công nhân lao động được đào tạo nghề chiếm 70,2 %, (tăng 20,7% so với đầu nhiệm kỳ), tỉ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp chứng chỉ đạt 32,5%.

Hiện có một số ngành thu hút nhiều lao động như: may mặc, chế biến, sản xuất dăm gỗ. Tuy nhiên, hầu hết doanh nghiệp trên địa bàn có quy mô nhỏ, tính bền vững của việc làm, sự ổn định thu nhập của người lao động chưa cao, ở các khu, cụm công nghiệp có đông lao động chưa có các thiết chế về nhà ở, nhà trẻ, mẫu giáo, nơi vui chơi, giải trí cho công nhân, lao động.

Việc tuân thủ pháp luật của nhiều doanh nghiệp chưa nghiêm, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động, nhất là tình trạng nợ lương, nợ bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật.

Trong tổng số hơn 3.316 doanh nghiệp hiện nay chỉ có 1.600 đơn vị tham gia đóng BHXH cho người lao động với khoảng 25.000/32.000 lao động thuộc diện tham gia BHXH, BHYT, BHTN. Số tiền doanh nghiệp nợ BHXH từ 3 tháng trở lên hằng năm trên 30 tỉ đồng. Quan hệ lao động có chiều hướng phức tạp, tranh chấp lao động, khiếu kiện tập thể gia tăng.

Cùng với tiến trình đổi mới, hội nhập kinh tế của đất nước; tác động của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTA) về thực hiện các công ước quốc tế về lao động có tác động lớn đến phong trào công nhân lao động và hoạt động công đoàn. Luật Lao động và công đoàn được sửa đổi để tương thích với thông lệ quốc tế cũng tác động lớn đến hoạt động của tổ chức công đoàn, nhất là việc cho phép thành lập tổ chức đại diện của người lao động tại doanh nghiệp ngoài tổ chức Công đoàn Việt Nam.

Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là công nghệ số phát triển nhanh, tác động sâu rộng ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, việc làm, thu nhập của người lao động; trong khi đó chất lượng nguồn lao động tỉnh Quảng Trị nhìn chung còn thấp, thiếu hụt nhân lực chất lượng cao và lao động có tay nghề.

Một số doanh nghiệp không đủ sức cạnh tranh có thể bị giải thể, phá sản, làm mất đi cơ hội việc làm của người lao động; ở những doanh nghiệp có mức độ ứng dụng khoa học, công nghệ cao, người lao động không có hoặc trình độ tay nghề thấp sẽ bị thất nghiệp, một bộ phận người lao động yếu thế có nguy cơ bị bỏ lại phía sau, lao động giá rẻ không còn là lợi thế cạnh tranh. Nhu cầu về nhà ở, nhà trẻ, mẫu giáo, các thiết chế văn hóa cho người lao động là vấn đề bức bách; những tác động tiêu cực trong xã hội ảnh hưởng đến tâm tư, tình cảm của đoàn viên, người lao động.

Trong bối cảnh chung có nhiều thời cơ đan xen thách thức hiện nay, tỉnh Quảng Trị đang khởi động, thi công nhiều chương trình, dự án động lực, trọng điểm nên dự báo số lượng công nhân, người lao động trong thời gian tới ở địa phương tăng.

Vì thế, hoạt động công đoàn tiếp tục được mở rộng và chuyển mạnh sang khu vực ngoài nhà nước nhằm đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong cán bộ, đảng viên, công nhân, viên chức, lao động về vị trí, vai trò của giai cấp công nhân thời kỳ đổi mới và hội nhập; quan tâm hơn nữa công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ học vấn, nghề nghiệp, chuyên môn cho người lao động.

Đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chế độ chính sách đối với người lao động, tham gia đề xuất và giải quyết những vấn đề bức xúc của công nhân lao động hiện nay như việc làm, tiền lương, nhà ở, BHXH, BHYT, BHTN...

Tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền xây dựng các đề án, chương trình liên quan đến việc phát triển nguồn nhân lực, đào tạo nghề cho người lao động trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, đáp ứng nhu cầu thị trường lao động gắn với việc phát triển nguồn nhân lực có chất lượng phục vụ các dự án trọng điểm của tỉnh; các cơ chế, chính sách, huy động nhiều nguồn lực vào hoạt động đào tạo nghề cho người lao động.

Bên cạnh đó là thực hiện tốt công tác phát triển đoàn viên, thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở; xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong doanh nghiệp, công đoàn cơ sở tăng cường động viên đoàn viên, người lao động thi đua lao động, sản xuất đạt năng suất, chất lượng, hiệu quả, áp dụng khoa học kỹ thuật vào quá trình làm việc, lao động, cải tiến mẫu mã, tăng sức cạnh tranh, tích cực đóng góp vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Các cấp công đoàn tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, hình thức tuyên truyền, sử dụng hiệu quả những ứng dụng tích cực của internet, mạng xã hội để đưa chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của tỉnh và nhiệm vụ của công đoàn đến với đông đảo đoàn viên, người lao động, góp phần nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị, trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, ý thức kỷ luật, tác phong công nghiệp cho đoàn viên và người lao động.

Tiếp tục huy động các nguồn lực để đẩy mạnh hoạt động xã hội, tình nghĩa, tiếp tục duy trì và đổi mới chương trình nhà ở “Mái ấm công đoàn”, “Tết sum vầy”, “Tháng Công nhân”, “Tháng hành động an toàn vệ sinh lao động”, đề xuất Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, UBND tỉnh và doanh nghiệp xây dựng các thiết chế công đoàn như nhà ở, nhà trẻ, mẫu giáo, nơi sinh hoạt văn hóa, thể thao... cho đoàn viên, người lao động.

Phối hợp kiểm tra thực hiện pháp luật lao động, công đoàn, BHXH, công tác an toàn vệ sinh lao động; giám sát công tác quản lý nhà nước về lao động; tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền tăng cường công tác quản lý về lao động, hạn chế tối đa tình trạng vi phạm chế độ chính sách đối với đoàn viên, người lao động ở doanh nghiệp. Kịp thời nắm bắt tư tưởng, nguyện vọng của đoàn viên, người lao động, những diễn biến mới về tình hình quan hệ lao động.

Tăng cường tư vấn, hỗ trợ người lao động về pháp luật, nhất là trong các vụ khởi kiện tại tòa án; tham gia giải quyết tốt đơn thư về quyền lợi hợp pháp của người lao động. Nâng cao năng lực nhận biết và tự bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng, giảm thiểu thiệt hại của người lao động. Xây dựng kế hoạch thực hiện khâu đột phá về đối thoại, thương lượng tập thể, trọng tâm là tiền lương, tiền thưởng, điều kiện và thời giờ làm việc.

Đẩy mạnh ký kết, giám sát thực hiện thỏa ước lao động tập thể, thương lượng để nâng cao tiền lương, thu nhập, chất lượng bữa ăn ca, cải thiện điều kiện làm việc... cho công nhân; xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ tại doanh nghiệp.

Mai Lâm