{title}
{publish}
{head}
(SK&ĐS) - Theo chu trình đời sống, một năm mới có một mùa đẹp, thư giãn thú vị của con người sau những tháng ngày lao động mệt nhọc. Tết đến, xuân về đem lại bao ước mơ và niềm vui cho những lứa đôi. Nhưng nếu không biết cách tận hưởng những gì đẹp nhất mùa xuân đưa đến một cách lành mạnh và khoa học thì có khi vô tình mắc phải một loại chứng bệnh “quá vui xuân”.
Sự cố đầu xuân
Sau những phút yêu đương nồng cháy nhiều cặp tình nhân gặp “sự cố yêu đương”. Sau thời điểm đó xuất hiện một loại đau kỳ lạ, chân không liệt, không đau nhói, không buốt như kim châm hay đau như kiểu kiến bò hay thon thót theo nhịp đập mạch máu… loại đau khó tả ở vùng trước - ngoài đùi. Có bệnh nhân đến với tôi phàn nàn: Khám bệnh, không xác định được điểm đau, cảm giác đau giống như loại đau bỏng buốt, rất khó chịu, đau mơ hồ không xác định thật rõ vị trí vùng đau. Đây là biểu hiện của bệnh gì tiềm ẩn? Nguyên nhân, nguồn gốc sinh đau ở đâu? Đó là những câu hỏi làm thầy thuốc “căng đầu”. Thực chất đó là chứng đau dị cảm do một nhánh thần kinh cảm giác chạy trong cơ căng cân đùi gây nên đau với vùng đau điển hình là kiểu cây vợt (cầu lông, tennit), cán vạt là ở phần ngoài nếp bẹn, còn bản lưới lại kéo dài một vùng trước và phủ ra phía ngoài đùi, có khi tới gần đầu gối. Cảm giác đau này không liên tục, có khi thành những cơn đau kéo dài hàng tuần… thường điều trị là nhờ vào các nhà thần kinh học, trước hết là điều trị bảo tồn bằng phác đồ nội thần kinh, trường hợp nặng có khi phải dùng biện pháp phẫu thuật cắt hủy nhánh thần kinh quái ác này. Như thế đúng là “sự cố đầu xuân”.
Yêu không đúng cách và hậu quả “bàn chân thuổng”
Có nhiều đôi trai gái lại ưa thích yên tĩnh giao duyên trên những ghế đá lạnh lẽo. Cô gái thời đại lại muốn khoe đôi giò trắng muốt hấp dẫn. Thời gian trôi qua ngắn dài không cần biết. Sau đó, đứng dậy không thể đi đều hai bàn chân bình thường được, lại có cảm giác mệt bàn chân như dài hơn bên đối diện. Thế là bàn chân đã bị liệt rồi, do dây thần kinh hông khoeo ngoài bị tì ép quá lâu. Đó là kiểu “bàn chân thuổng”, khi đi bàn chân rủ xuống, các đầu ngón chân quét đất, không thể ưỡn duỗi mu chân được. Hướng điều trị cũng theo các nguyên tắc điều trị cho viêm dây thần kinh hông to, theo chỉ định của thầy thuốc chuyên khoa thần kinh. Còn đôi giày với gót cao quá 8cm sẽ làm biến dạng chậu hông và cột sống.
Giấc mơ xuân và bệnh gối đầu tay
Giấc mơ xuân quá sâu, quá đẹp và kéo dài của những cặp uyên ương trong mùa xuân đầu tiên có khi cũng lại xuất hiện “sự cố đầu xuân”, tạm đặt tên là “bệnh gối đầu tay”. Đầu anh quá nặng lại gối lên tay em mềm mại, tạo nên cảm giác êm dịu lạ thường rồi ngủ thiếp đi lúc nào không biết. Nếu đầu anh gối lên cánh tay quá lâu sẽ sinh ra liệt “bàn tay cổ cò” thõng xuống. Đó là do dây thần kinh quay chạy ở mặt sau xương cánh tay, coi như một cái thớt xương, lại không có khối cơ che phủ nên dễ bị đè ép.
Trường hợp đầu anh lại gối vào vùng trước cẳng tay quá lâu sẽ phát sinh ra hai kiểu liệt:
Liệt ngón tay đeo nhẫn và ngón út sẽ làm 2 ngón này co quắp lại gọi là “vuốt trụ” do dây thần kinh trụ từ cánh tay chạy xuống cẳng tay ở vùng trước - ngoài cẳng tay bị đè ép nên làm liệt cơ trụ.
Liệt bàn tay và hai ngón trỏ, ngón giữa và một phần ngón nhẫn, làm bàn tay không gấp lại được, các ngón tay kia lại co quắp, tạo hình “bàn tay khỉ”. Đó là do gối đầu vào cẳng tay quá lâu nên dây thần kinh giữa bị đè nén nên cơ gấp chung bàn tay đều bị liệt.
Có trường hợp quá say sưa với giấc mơ xuân, đầu anh lại gối vào ngực em (gối đầu ngực) ép vào hõm dưới - đòn. Ở đấy lại có đám rối thần kinh cánh tay, từ đó mới tách ra các nhánh thần kinh, hình thành ba dây thần kinh kể trên (dây quay, dây trụ và dây giữa). Do đó cả ba dây này đều bị liệt cùng một lúc. Thế là cả tay bên đó bị mất khả năng vận động. Thật là đáng tiếc với sự cố đầu xuân này, nếu ai đó ái ân không đúng tư thế.
Ngày xuân với khiêu vũ cũng nên lựa chọn
Trong những tháng gần đây, bộ môn khiêu vũ đang là phong trào hấp dẫn với tuổi trẻ, nhất là vào mùa xuân. Đây là môn thể thao nghệ thuật, có điệu nhảy với động tác đột ngột quá mạnh như điệu tăng-gô chẳng hạn, đĩa đệm cột sống cổ, cột sống thắt lưng phải chịu đựng áp lực trọng tải quá mức.
Nếu không nhận biết điều đó, sau điệu nhảy sẽ phát sinh ra thoát vị đĩa đệm (đau nhói cột sống, không đi lại được, phải nằm bất động…) hay nặng hơn là trượt đốt sống ra phía trước.
Trên đây là những sự cố đầu xuân tác động trên hệ thần kinh ngoại vi. Tất nhiên, tiết xuân xũng có tác hại không nhỏ đối với hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là các chứng bệnh về mạch máu não.
Sau những bữa tiệc xuân quá thịnh soạn như thế có thể sẽ dẫn đến viêm tụy cấp (đau vùng thượng vị tới mức cực độ hay lan tỏa ra phía sau, hướng lên vai trái) cần phải cấp cứu kịp thời, nếu chậm trễ sẽ gây hoại tử tế bào tụy dẫn đến tử vong. Chế độ ăn quá nhiều protid sẽ gây rối loạn chuyển hóa protid dẫn đến bệnh tích tụ protein mô thường gây hậu quả thiểu năng tâm thần, trường hợp chỉ thừa những acid amin, loại có mạch nhánh như leucin, valin, isoleucin, phát sinh hàng loạt những triệu chứng thần kinh (những cơn co giật cơ, cơn động kinh…) và trí tuệ chậm phát triển.Những trường hợp đặc biệt chú ý: Sự biến đổi khí hậu nhanh và mạnh là những yếu tố nguy cơ đối với hệ tuần hoàn não. - Đối với người cao tuổi, khả năng thích nghi suy giảm dần nên rất nhạy cảm với thời tiết, nhất là thời điểm giao thoa của tiết trời đông sang xuân. Các trung tâm và khoa đột quỵ thường nhận nhiều bệnh nhân vào mùa này. - Đối với người sẵn có bệnh tăng huyết áp thường xảy ra đột quỵ chảy máu não, cần rất thận trọng trong sinh hoạt, vui xuân, cố gắng giữ mức điều độ như những ngày thường. Tránh môi trường bất lợi (căng thẳng thần kinh…). - Đối với người sẵn có rối loạn lipid máu (mỡ máu), đái tháo đường, xơ vữa động mạch não, dễ xuất hiện nguy cơ đột quỵ thiếu máu não. Cần xử trí ngay đối với những khi xuất hiện cơn thiếu máu não cục bộ tạm thời (đau đầu, ù tai, có tiếng ve kêu hay “eng eng” ở trong đầu, chóng mặt, nhìn mờ đường, ruồi bay, rối loạn thăng bằng vận động, đi lại loạng choạng, tay cầm vụng về gây đổ vỡ… Cần nhấn mạnh rằng, quan niệm là người trẻ tuổi không bao giờ bị đột quỵ hay ở người có xét nghiệm mỡ/máu ở gới hạn bình thường không sợ đột quỵ là nhận thức sai lầm. Có chứng tích tụ cholesterol, các dấu hiệu bệnh lý không lưu hành trong máu xét nghiệm mà tích tụ (đọng lại, ngưng kết lại) thành từng mảng bám vào thành trong động mạch, làm hẹp khấu kính động mạch, thường gặp ở động mạch cảnh với các nhánh của nó ở trong não. |
PGS. Vũ Quang Bích
Một mùa xuân mới lại về trên quê hương Quảng Trị mang theo bao kỳ vọng về năm mới an lành, hạnh phúc. Để giúp mọi nhà vui Tết, đón xuân, cùng với toàn ngành nỗ ...
Tính đến tháng 12/2023, toàn tỉnh có trên 31.000 người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng các dạng khuyết tật vận động, khó khăn về nhìn và nghe ...
Buổi sớm thức dậy mơ màng thấy dải nắng xuân in trên mặt tường cũ, nhận ra ta đang thở giữa một ban mai quê nhà êm ả tựa áng thơ mới viết. Dẫu có nhọc nhoài áo ...
Mặc dù ra đời muộn nhưng yoga bay (Aerial yoga) đã trở thành sự lựa chọn của nhiều bạn trẻ và các nghệ sĩ nổi tiếng trên thế giới. Việc tập luyện bộ môn thể ...
Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe, bỏ thuốc lá đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của người hút cũng như cộng đồng, điều đó ai cũng dễ dàng nhận thấy. Tuy ...
Thường Tết là dịp người dân gác lại sau lưng mọi lo toan, bận rộn để dành thời gian cho việc vui chơi, giải trí. Nhằm đáp ứng nhu cầu đó của người dân, ngày ...
Quảng Trị là điểm dừng chân tiếp theo của Tharin Seng (sinh năm 1980), người Campuchia, thành viên của tổ chức Humanity and Inclusion (HI), một chuyên gia về ...
Những ngày tết Nguyên đán Quý Mão 2023, huyện Gio Linh đã triển khai nhiều giải pháp tích cực, hiệu quả để giữ vững quốc phòng - an ninh, đảm bảo trật tự an ...
QTO - Thực hiện phong trào Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe Nhân dân của ngành y tế, đến nay khoảng 97% chất thải y tế được xử lý tại bệnh viện, 100% các...
QTO - Với sứ mệnh bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân, việc xây dựng đội ngũ cán bộ, y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao là yêu cầu cấp thiết, nhất là khi...
TT - UBND TP Đà Nẵng vừa có quyết định về mức tiền thưởng đối với học sinh đoạt giải, giáo viên tham gia bồi dưỡng học sinh đoạt giải tại các kỳ thi. Mức thưởng cao nhất 50...
Cùng bé náo nức đi chợ quê
Vuốt hai bên họng: Dùng ngón tay cái day ấn huyệt liêm tuyền khoảng 3 phút.
Cháo thịt dê nấu nhục thung dung: gạo tẻ ngon 100g, thịt dê 100g, nhục thung dung 10g, gia vị, nước đủ dùng. Nhục thung dung rửa sạch, nấu chín nhừ, bỏ bã chỉ lấy nước. Gạo vo...
(SK&ĐS) - Cứ mỗi độ xuân về, ai trong chúng ta cũng nhớ đến 2 câu thơ: “thịt mỡ, dưa hành câu đối đỏ cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”. Qua hai câu thơ trên, chúng ta...
(SK&ĐS) - Nổi tiếng từ một sự nhầm lẫn hay sai sót trong khoa học, loài hoa hải đằng được ví như là thần hộ mệnh của những bệnh nhân ung thư máu và đem lại sức hồi sinh như...