Binh đoàn 12 vững vàng trên mặt trận phát triển kinh tế

Với tinh thần “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước/Mà lòng phơi phới dậy tương lai”, “Đánh địch mà đi, mở đường mà tiến”, “Sống bám đường, chết kiên cường dũng cảm”, bộ đội Trường Sơn đã lập nên những kỳ tích anh hùng, làm nên một Trường Sơn huyền thoại trong kháng chiến chống Mỹ. Trong thời bình, cán bộ, chiến sĩ (CBCS), người lao động của Binh đoàn 12 - Tổng Công ty xây dựng Trường Sơn tiếp tục phát huy truyền thống, ra sức lao động, sáng tạo và đạt được nhiều thành tựu to lớn trên mặt trận phát triển kinh tế kết hợp với quốc phòng, xây dựng đất nước.

Một công trình cấp nước sinh hoạt được Binh đoàn 12 tài trợ kinh phí, Lữ đoàn 384 thi công trao tặng cho cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân trên địa bàn xã Hướng Lập, huyện Hướng Hóa - Ảnh: Đ.V

Sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của Nhân dân ta giành thắng lợi, đầu tháng 7/1975, Quân ủy Trung ương giao nhiệm vụ cho Bộ đội Trường Sơn chuyển sang làm nhiệm vụ xây dựng kinh tế.

Đầu năm 1976, Bộ Quốc phòng quyết định thống nhất Bộ đội Trường Sơn và Bộ Tư lệnh Công binh thành Bộ Tư lệnh Công trình. Đến tháng 3/1976, Bộ Quốc phòng ra quyết định thành lập Tổng cục Xây dựng kinh tế thay cho Bộ Tư lệnh Công trình. Tháng 10/1977, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Binh đoàn 12 và Binh đoàn 14 trực thuộc Tổng cục Xây dựng kinh tế trên cơ sở lực lượng chủ yếu của Bộ đội Trường Sơn và được tăng cường thêm lực lượng của các đơn vị trong toàn quân chuyển sang làm kinh tế.

Đến năm 1979, Tổng cục Xây dựng kinh tế và Binh đoàn 14 giải thể, Binh đoàn 12 chuyển về trực thuộc Bộ Quốc phòng, là đơn vị kế thừa truyền thống của Bộ đội Trường Sơn anh hùng. Nhiệm vụ chủ yếu của binh đoàn là xây dựng cầu đường chiến lược, chiến dịch, phục vụ nhiệm vụ xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc, trước mắt làm nhiệm vụ phục vụ chiến đấu ở mặt trận Tây Nam và biên giới phía Bắc.

Bước vào mặt trận mới xây dựng kinh tế kết hợp với quốc phòng, với tinh thần cách mạng tiến công, CBCS, công nhân và viên chức quốc phòng Binh đoàn 12 lại có mặt ở những nơi khó khăn, vùng sâu, vùng xa, trải rộng trên địa bàn 21 tỉnh, thành phố trong nước và 5 tỉnh của nước bạn Lào.

Những năm đầu, nhiệm vụ chủ yếu của binh đoàn là xây dựng cơ bản đường Hồ Chí Minh dọc theo Đông Trường Sơn từ Nghệ An đến Bình Phước với tổng chiều dài 1.920 km, góp phần quy hoạch lại dân cư, phát triển kinh tế các địa phương dọc Trường Sơn và Tây Nguyên.

Đồng thời, năm 1978, trước yêu cầu phòng thủ đất nước ở phía Bắc, binh đoàn đưa 5 sư đoàn làm nhiệm vụ xây dựng Quốc lộ 279, đường vành đai chiến lược nối thông các tỉnh biên giới phía Bắc, từ Quảng Ninh đến Lai Châu dài hơn 1.000 km. Đây là con đường vành đai chiến lược nối liền 7 tỉnh biên giới phía Bắc và nối với các đường trục dọc, góp phần bảo đảm cơ động lực lượng, phương tiện làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.

Cùng với nhiệm vụ xây dựng cầu, đường bộ, Binh đoàn 12 còn xây dựng 6 tuyến đường sắt, tham gia xây dựng hàng loạt công trình trọng điểm của đất nước. Trong hơn 10 năm sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, một số đơn vị thuộc Binh đoàn 12 đã xây dựng cơ bản 9 tuyến đường của bạn Lào với tổng chiều dài hơn 360 km, 36 cầu vĩnh cửu; giúp bạn xây dựng một số công trình kinh tế, văn hóa ở 4 tỉnh; huy động hàng ngàn chuyến xe vận chuyển giúp bạn hàng ngàn tấn lương thực.

Ở trong nước, từ năm 1977 đến năm 1988, Binh đoàn 12 đã mở mới, sửa chữa nâng cấp trên 5.500 km đường (500 km đường nhựa); 5.147 m cầu, 31.758 m cống bê tông, đào đắp hàng chục triệu mét khối đất đá. Tên của Binh đoàn 12 gắn liền với nhiều công trình trọng điểm của đất nước, góp phần phát triển KT-XH, củng cố QP-AN.

Đầu năm 1989, thực hiện sự chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế, theo quyết định của Nhà nước và Bộ Quốc phòng, Tổng Công ty xây dựng Trường Sơn được thành lập trên cơ sở tổ chức biên chế và các lực lượng của Binh đoàn 12, là doanh nghiệp kinh tế - quốc phòng, tự hạch toán, tự trang trải và trực thuộc Bộ Quốc phòng.

Từ đây đơn vị mang 2 phiên hiệu: Binh đoàn 12 và Tổng Công ty xây dựng Trường Sơn. Kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang của Bộ đội Trường Sơn anh hùng, sau 35 năm (1989 - 2024) phát triển, với nhiệm vụ xây dựng kinh tế kết hợp với quốc phòng, tự hạch toán kinh doanh, tổng công ty từng bước vượt qua giai đoạn đầu đầy khó khăn, thử thách, không ngừng phát triển lớn mạnh. Giá trị sản xuất hằng năm của đơn vị tăng khá, đặc biệt năm 2023 tăng 87% so với năm 2022 tăng gấp 2,5 lần so với năm 2019; thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước.

Đến nay, Binh đoàn 12 đã trở thành một trong những tổng công ty mạnh trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, giao thông cầu đường, thủy điện, thủy lợi; có đủ khả năng xây dựng các công trình trọng điểm có quy mô lớn trong nước và quốc tế. Nhiều công trình tầm vóc trọng điểm quốc gia trên khắp mọi miền Tổ quốc được Binh đoàn 12 thi công...

Đóng chân trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, Công ty TNHH MTV xây dựng 384 (còn gọi là Lữ đoàn 384) - Binh đoàn 12 đã có nhiều đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế gắn với quốc phòng, các hoạt động an sinh xã hội. Lữ đoàn 384 tiền thân là Đoàn 384 thuộc Đoàn 559 - Bộ đội Trường Sơn được thành lập ngày 14/12/1975 tại xã Tân Liên, huyện Hướng Hóa.

Ngay từ khi mới thành lập, Đoàn 384 được giao nhiệm vụ thi công cung đường từ đoạn Bắc đường 9 (Quảng Trị) đến Khe Gát (Quảng Bình) dài 237 km và đoạn từ Đakrông đi Bù Lệch (Thừa Thiên Huế) dài 123 km với tổng chiều dài là 360 km, góp phần khôi phục và phát triển KTXH đất nước sau chiến tranh.

Tháng 3/1978, Bộ Quốc phòng chỉ thị cho Đoàn 384 - Binh đoàn 12 thực hiện nhiệm vụ quốc tế tại nước bạn Lào. Trong hơn 10 năm, Đoàn 384 đã hoàn thành hơn 137 km cung đường 9B đoạn Lao Bảo đi Thà Khống, Thà Khống đi Mường Phìn và từ đoạn Sê Nô đi Keng KaPao, góp phần phát triển KT-XH, củng cố QP-AN cho nước bạn. Với những đóng góp trên, đơn vị đã được Nhà nước CHDCND Lào tặng thưởng Huân chương Tự do (It-xala) hạng 1, 2, 3 và nhiều phần thưởng cao quý khác.

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ quốc tế tại Lào, cuối tháng 3/1989, Đoàn 384 về nước hoạt động theo mô hình doanh nghiệp nhà nước với tên gọi Công ty xây dựng 384, đóng quân tại Quảng Trị. Năm 2000, Đoàn 384 được Bộ Quốc phòng thành lập Lữ đoàn công binh cầu đường dự bị động viên. Năm 2010 cùng với xu hướng phát triển của đất nước, Công ty xây dựng 384 chuyển đổi thành Công ty TNHH MTV xây dựng 384 với nhiệm vụ xây dựng kinh tế kết hợp quốc phòng.

Đơn vị đã tham gia thi công nhiều công trình trọng điểm quốc gia như: Đường dây tải điện 500Kv Bắc - Nam; Quốc lộ 1, đường Hồ Chí Minh, đường Trường Sơn Đông, đường tuần tra biên giới, cao tốc La Sơn - Túy Loan; các dự án thủy điện Buôn Kuốp, Buôn-tua-sa, Sêrê-pôk 3; Thủy lợi Tả Trạch, Ngàn Trươi...

Song song với nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh, đơn vị đã chi hàng chục tỉ đồng thực hiện công tác dân vận, chính sách và tham gia các hoạt động “đền ơn đáp nghĩa”, xóa đói giảm nghèo, các cuộc vận động trong quân đội cũng như địa phương nơi đơn vị đóng quân và thi công.

Hiếu Giang