Làm thế nào để xử lý xe hết niên hạn sử dụng vẫn tham gia giao thông?

(QT) - Hiện nay tình trạng xe hết niên hạn sử dụng không đủ điều kiện lưu hành trên nhiều tuyến đường đang diễn ra phổ biến. Vấn đề đáng quan tâm là có không ít xe đã gây ra tai nạn giao thông nghiêm trọng. Mặc dù cơ quan chức năng đã vào cuộc nhưng đến nay tình trạng xe hết niên hạn sử dụng vẫn tham gia giao thông đang còn tiếp diễn.

Tăng cường kiểm tra các phương tiện xe cơ giới cũ nát

Hệ lụy từ những chiếc xe “hết đát”

Gần đây điện thoại đường dây nóng của Báo Quảng Trị nhận được ý kiến của một số người dân ở huyện Hướng Hóa phản ánh tình trạng xe hết niên hạn sử dụng vẫn ngang nhiên tham gia giao thông ở khu vực vùng Lìa và xã dọc tuyến biên giới Việt-Lào. Các phương tiện cơ giới này thường nhận chở gỗ rừng và sắn nguyên liệu. Điều mà người dân thắc mắc là tại sao những chiếc xe này vẫn chưa được các ngành chức năng kiểm tra, xử lý.

Theo số liệu thống kê từ Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Quảng Trị, tính đến tháng 12/2018 trên toàn tỉnh có 137 phương tiện cơ giới đường bộ đã hết niên hạn sử dụng. Trong đó có một số phương tiện cơ giới có số chỗ ngồi lớn như xe mang BKS:74B 0354 nhãn hiệu Trooper của Trung tâm Y tế huyện Triệu Phong, ngày đăng kiểm cuối cùng là 28/11/1998; xe BKS:74K1299 nhãn hiệu Hyundai, 15 chỗ ngồi của HTX ô tô vận tải hành khách Vĩnh Linh, thời hạn kiểm định cuối cùng là 31/12/2008; xe BKS: 74K5736 nhãn hiệu Hyundai, 16 chỗ ngồi của HTX ô tô Hướng Hóa thời gian kiểm định là 26/9/2007…

Tuy nhiên, việc nghiêm cấm các phương tiện đã hết niên hạn sử dụng tham gia giao thông không phải dễ. Bởi để nhận biết xe có hết hạn đăng kiểm chỉ có cách dừng xe kiểm tra nhưng không phải thời điểm nào cũng buộc chủ phương tiện dừng xe để kiểm tra nên thực tế nhiều xe chỉ bị phát hiện khi gây tai nạn.Thông thường, các xe hết niên hạn sử dụng hay quá hạn kiểm định khi bị lực lượng chức năng phát hiện, đều lấy lý do chỉ di chuyển cự ly ngắn trên các tuyến đường nông thôn để trốn tránh. Và cũng không loại trừ có trường hợp sử dụng giấy đăng kiểm giả để đánh lừa các cơ quan chức năng, đặc biệt khi xe hết hạn đăng kiểm gây tai nạn như vụ tai nạn xảy ra vào ngày 29/4/2016 giữa xe giường nằm BKS 51B-120.70 và xe tải BKS 51C-665.48 khiến phụ xe Nguyễn Anh Đức thường trú xã Cam Thủy (Cam Lộ) tử vong. Sau khi tai nạn xảy ra, tài xế trình nhiều giấy tờ liên quan đến chiếc xe khách nói trên, trong đó có một giấy chứng nhận kiểm định của xe BKS 51B-120.70. Tuy nhiên theo kết quả giám định của Trung tâm Đăng kiểm thì giấy chứng nhận kiểm định này là giả. Trong khi đó theo quy định của pháp luật Việt Nam, những phương tiện cơ giới hết niên hạn sử dụng phải được bán đến nơi thu mua phế liệu để lấy phụ tùng, phế liệu. Nhưng trên thực tế một số chủ xe chưa chấp hành đưa xe hết niên hạn sử dụng tại các vùng sâu, vùng xa để lưu thông như các trường hợp mà bạn đọc đã phản ánh với Báo Quảng Trị.

“Quay vòng” xe cũ nát

Theo Chi cục Hải quan Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo cho biết, qua tra cứu dữ liệu trên hệ thống quản lý thông tin phương tiện vận tải xuất nhập cảnh qua cửa khẩu đường bộ từ đầu năm 2014 đến nay cho thấy, số lượng xe ô tô tạm nhập quá hạn chưa tái xuất và tạm xuất quá hạn chưa tái nhập qua Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo có 500 phương tiện. Đối với phương tiện tạm xuất quá hạn chưa tái nhập phần lớn là các phương tiện vận tải chở hàng hóa mang BKS Việt Nam với các dòng xe Ifa, Kamaz... được sản xuất từ những năm 1980 trở về trước đã gần hết hạn sử dụng. Theo một cán bộ Hải quan cho biết, việc tái đăng kiểm theo quy định của pháp luật Việt Nam để tiếp tục hoạt động rất khó khăn, trong khi nếu phương tiện này đăng kiểm ở Lào sẽ rất dễ dàng. Vì vậy, nhiều chủ phương tiện đã làm thủ tục tạm xuất sang Lào, sau đó bán cho các doanh nghiệp, cá nhân bên Lào mà không làm thủ tục tái nhập phương tiện này trở lại Việt Nam theo quy định. Một số trường hợp, các chủ phương tiện vận tải Việt Nam lợi dùng kẽ hở làm thủ tục tạm xuất phương tiện sang Lào sau đó đục số khung, số máy, hợp thức hóa chính phương tiện đó bằng một bộ hồ sơ hợp pháp mang BKS của Lào và làm thủ tục tạm nhập vào Việt Nam. Do việc xử lý vi phạm của Hải quan không phân biệt thời gian quá hạn nên nhiều trường hợp lợi dụng để đi lại trên lãnh thổ Việt Nam thời gian dài không tái xuất. Trước thực trạng trên, lực lượng Cảnh sát giao thông (CSGT) Công an tỉnh Quảng Trị đã tăng cường tuần tra, kiểm soát nhiều phương tiện vận tải dọc tuyến Quốc lộ 9, phát hiện, tạm giữ nhiều phương tiện vận tải mang BKS Lào nhưng nguồn gốc hồ sơ không hợp lệ. Theo đó ngành chức năng đang điều tra nguồn gốc các phương tiện trên để xử lý theo đúng pháp luật Việt Nam.

Trên thực tế xe “hết đát” mang biển số Lào xuất hiện từ giai đoạn kiểm soát tải trọng xe và cơi nới thùng hàng ở Việt Nam. Điều đáng nói ở đây, phương tiện hết niên hạn quay trở lại Việt Nam hoạt động tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông, khó khăn trong quản lý, thu lệ phí giao thông…Thực tế qua kiểm tra, xử lý ô tô tải mang biển số Lào của Phòng CSGT, Công an Quảng Trị đã phát hiện nhiều xe ô tô có chủ xe đăng ký là người Việt Nam nhưng xe đã hết hạn sử dụng, đưa sang Lào “đóng” biển số rồi lại về Việt Nam hoạt động. Đơn cử như kiểm tra phương tiện BKS Lào UN1019, qua xác minh tại Phòng CSGT Quảng Trị cho thấy đây là phương tiện mang BKS 74K-3878 của một công ty ở đường Lê Duẩn, TP Đông Hà đã hết niên hạn sử dụng.Tuy nhiên các xe ô tô mang biển số Lào (trước đó là xe hết niên hạn ở Việt Nam) dù lực lượng chức năng biết nhưng không thể xử phạt, vì theo quy định những chiếc xe này hoàn toàn hợp pháp.

Nhằm giải quyết xe “hết đát” đưa sang Lào xin cấp BKS trở về Việt Nam lưu hành, Sở GTVT đề nghị Cục CSGT (Bộ Công an) chỉ đạo Phòng CSGT các tỉnh, thành phố phối hợp với Công an Lào tổng kiểm tra các xe biển số Lào, kiểm tra các xe đăng ký tại Lào có hợp lệ hay không.Tổng cục Đường bộ phối hợp với Cục CSGT để có chương trình kiểm tra xe “hết đát” biển số Lào tại các địa phương có cửa khẩu giáp nước bạn, đồng thời sẽ làm việc với các bộ, ban, ngành phía Lào để ký biên bản quy định về cấp biển số xe và thông quan qua cửa khẩu. Mới đây tháng 11/2018 Tổng cục Đường bộ Việt Nam-Lào đã tổ chức họp liên ngành vận tải đường bộ tại Nghệ An với 16 tỉnh, thành phố có đường cửa khẩu với Lào nhằm bàn phương án giải quyết tình trạng xe “hết đát” qua Lào quay vòng lưu thông tại Việt Nam. Theo đó hai bên cùng phối hợp thống kê toàn bộ xe hết niên hạn không cho xuất, nhập vào cửa khẩu 2 nước, đặc biệt là đề nghị Bộ GTVT Lào ngừng việc đăng ký xe từ Việt Nam.

Phó Giám đốc Sở GTVT Lê Thanh Hùng cho biết: “Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh tại công văn số 5024/UBND-CN ngày 7/11/2018 về việc xử lý nghiêm các phương tiện giao thông hết niên hạn sử dụng hoặc quá hạn kiểm định nhưng vẫn tham gia giao thông, Sở đã có kế hoạch phối hợp với Công an tỉnh triển khai công tác kiểm tra, xử lý nghiêm đối với các phương tiện hết niên hạn sử dụng nhưng vẫn tham gia giao thông. Bên cạnh đó là đẩy mạnh tuyên truyền nhắc nhở các tổ chức, cá nhân có phương tiện cơ giới đường bộ hết niên hạn sử dụng phải chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, chỉ đạo các đơn vị liên quan phối hợp với cơ quan đăng kiểm tại địa phương tổ chức kiểm tra, rà soát số lượng phương tiện vi phạm để xử lý theo quy định của pháp luật”.

Hồ Nguyên Kha