Vai trò của tổ chức công đoàn trong công tác giám sát, phản biện xã hội

NGUYỄN THỊ HOÀI LÊ, Phó Chủ tịch Thường trực Liên đoàn Lao động tỉnh Quảng Trị

Thực hiện Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội (Quyết định số 217), Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh đã có những giải pháp tích cực triển khai công tác kiểm tra, giám sát và đã đạt được kết quả nhất định.

Giám sát theo Quyết định số 217-QĐ/TW của Bộ Chính trị tại Huyện ủy Hướng Hóa - Ảnh: TRẦN DIỄM

Thực hiện hướng dẫn của Tổng LĐLĐ Việt Nam và Tỉnh ủy, Ban Thường vụ (BTV) LĐLĐ tỉnh đã kịp thời xây dựng và ban hành các kế hoạch, hướng dẫn cụ thể để các cấp công đoàn chủ động thực hiện chức năng giám sát, phản biện xã hội; cụ thể hóa, định hướng về nội dung giám sát, phản biện xã hội của các cấp công đoàn

Chỉ đạo LĐLĐ các huyện, thị xã, thành phố chủ động xây dựng kế hoạch, chương trình giám sát, phản biện xã hội báo cáo với BTV huyện, thị, thành ủy phê duyệt, đồng thời giao chỉ tiêu, tổ chức ký cam kết thực hiện cho công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở, yêu cầu báo cáo kết quả giám sát hằng năm và kết quả giải quyết kiến nghị sau giám sát về LĐLĐ tỉnh, xem đây là tiêu chí đánh giá xếp loại cuối năm của các đơn vị.

Năm 2023, các cấp công đoàn đã giám sát 21 địa phương, cơ quan, đơn vị, trong đó cấp tỉnh tổ chức 3 cuộc giám sát tại 3 địa phương; cấp huyện tổ chức 9 cuộc giám sát tại 18 cơ quan, đơn vị.

Để công tác giám sát có hiệu quả, LĐLĐ tỉnh đã chú trọng lựa chọn đối tượng và nội dung giám sát liên quan đến hoạt động công đoàn, đến quyền lợi thiết thực của đoàn viên, người lao động (NLĐ).

Năm 2023, LĐLĐ tỉnh đã chủ trì, phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh tổ chức giám sát việc thực hiện Kế hoạch thực hiện chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHTN giai đoạn 2022 - 2025 của UBND tỉnh tại UBND huyện Hải Lăng, UBND huyện Triệu Phong và chủ trì, phối hợp với Ban Dân vận Tỉnh ủy tổ chức giám sát việc thực hiện Chương trình hành động số 23-CTHĐ/TU ngày 27/9/2021 của BTV Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/TW ngày 12/6/2021 của Bộ Chính trị về “Đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới” tại BTV Huyện ủy Hướng Hóa.

Ở cấp huyện và cơ sở, đối tượng giám sát chủ yếu là các cơ quan, đơn vị doanh nghiệp (DN) có tổ chức công đoàn. Nội dung giám sát tập trung vào việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, việc tổ chức hội nghị cán bộ công chức, viên chức (CBCCVC), tổ chức hoạt động ban thanh tra nhân dân; thực hiện quy chế, quy định, chế độ chính sách đối với CBCCVCLĐ tại cơ quan, đơn vị.

Trong đó, tập trung những vấn đề CBCCVC quan tâm như: công tác tuyển dụng, bố trí, quy hoạch cán bộ; chế độ nâng lương, chuyển ngạch, khen thưởng, đánh giá CBCCVC; cải cách hành chính, tinh giản biên chế; việc công khai, minh bạch trong quản lý tài chính, tài sản tại các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập...

Hoạt động giám sát của công đoàn cơ sở thông qua hoạt động của ban thanh tra nhân dân (đối với các cơ quan, đơn vị, DN nhà nước) và đối thoại định kỳ tại nơi làm việc (đối với khu vực DN ngoài nhà nước).

Sau giám sát, công đoàn đều có thông báo kết quả giám sát, đánh giá về ưu điểm, khuyết điểm, những yêu cầu khắc phục và kiến nghị đến các cấp uỷ đảng, chính quyền và các ngành chức năng, cơ quan, đơn vị, DN liên quan.

Đặc biệt, bám sát Quyết định 907-QĐ/TU ngày 29/3/2018 quy định “về trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền trong việc tiếp thu, giải quyết kiến nghị của MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân sau giám sát và phản biện xã hội và tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền”, các cấp công đoàn đôn đốc, giám sát hoặc có ý kiến yêu cầu các tổ chức, cơ quan liên quan giải quyết các kiến nghị sau giám sát.

Nhờ vậy, các đơn vị được giám sát đã khắc phục những tồn tại, hạn chế, nhiều kiến nghị của đoàn giám sát được các cấp tiếp thu, một số kiến nghị gửi đến các cấp có văn bản trả lời hoặc chỉ đạo các ngành liên quan khắc phục.

Kết quả giám sát theo Quyết định số 217 là cơ sở để công đoàn kiến nghị, đề xuất đối với cấp ủy, chính quyền về những vướng mắc, khó khăn, bất cập trong thực hiện chế độ, chính sách đối với đoàn viên, NLĐ.

Song song với công tác giám sát, các cấp công đoàn trong tỉnh đã phát huy tốt vai trò trong phản biện xã hội. Năm 2023, BTV LĐLĐ tỉnh đã tham gia góp ý 34 dự thảo văn bản của các cấp, ngành. Trong đó, tập trung lấy ý kiến của cán bộ công đoàn, đoàn viên, NLĐ tham gia vào các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước và các văn bản, chính sách tại địa phương liên quan trực tiếp đến đoàn viên, NLĐ và tổ chức công đoàn như: Dự thảo Luật BHXH, Luật Công đoàn, Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật Đất đai sửa đổi, Luật Nhà ở sửa đổi... và các nghị định, thông tư hướng dẫn liên quan.

Tổng hợp ý kiến, kiến nghị, đề xuất của đoàn viên, CNVCLĐ và các cấp công đoàn đối với các cấp ủy đảng, chính quyền tại Đại hội XIII Công đoàn tỉnh, Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam và các kỳ họp HĐND tỉnh. Các ý kiến tham gia của tổ chức công đoàn luôn sâu sát với thực tiễn, được các cấp, ngành tiếp thu để bổ sung, sửa đổi trong các dự thảo và chỉ đạo giải quyết kịp thời.

Ở cấp huyện, các đơn vị đã tổ chức triển khai và tập hợp ý kiến của đoàn viên, CNVCLĐ và cán bộ chủ chốt công đoàn các cấp tham gia vào 236 dự thảo luật liên quan trực tiếp đến CNVCLĐ, các văn bản về chủ trương, chính sách của tỉnh.

Các dự thảo chính sách của địa phương như: Chương trình xây dựng nông thôn mới, cơ cấu lại ngành nông nghiệp; hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực, giải quyết việc làm; xóa đói, giảm nghèo... Qua đó, tạo được sự đồng thuận của các cấp, ngành và mọi tầng lớp nhân dân trong việc hoạch định và thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước trong quá trình phát triển KT-XH của địa phương.

Năm 2023, các cấp công đoàn tỉnh đã phát huy vai trò của tổ chức công đoàn trong công tác giám sát và phản biện xã hội. Các hoạt động giám sát, phản biện về cơ bản đảm bảo các bước theo quy định, sâu sát cơ sở và nắm địa bàn, nhận định và kiến nghị qua giám sát ngày càng có chất lượng, phù hợp với tình hình thực tiễn, đáp ứng nhiệm vụ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, NLĐ.