Tích cực phòng, chống bệnh đái tháo đường

(QT) - Một trong những thành tựu to lớn mà Việt Nam đã đạt được trong những năm qua là đời sống sức khỏe của nhân dân không ngừng được cải thiện với thể lực và chất lượng sống được nâng cao, tuổi thọ trung bình tăng... Tuy vậy, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tế và các nghiên cứu khoa học cho thấy, cùng với sự tăng trưởng về kinh tế, những hạn chế trong chăm sóc sức khỏe, những thói quen được hình thành và duy trì trong lối sống của thời kỳ công nghiệp hóa, đô thị hóa, toàn cầu hóa đã và đang đặt ra nhiều khó khăn, thách thức đối với sức khỏe của con người. Một trong những thách thức đó là bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) ngày càng gia tăng và hiện đang trở thành một dịch bệnh không lây hết sức nguy hiểm trong cộng đồng.

Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh khám bệnh đái tháo đường cho nhân dân - Ảnh: THÀNH DŨNG

Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo, ĐTĐ là 1 trong 3 căn bệnh có tốc độ phát triển nhanh nhất và đang là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở các nước phát triển, đồng thời tỷ lệ mắc bệnh ĐTĐ đang tăng nhanh ở các nước phát triển. Hiện nay, thế giới có 246 triệu người mắc bệnh ĐTĐ và theo dự đoán đến năm 2025 thế giới sẽ có 330 triệu người mắc bệnh ĐTĐ, chiếm 6% dân số toàn cầu. Ước tính mỗi năm con người trên khắp thế giới phải bỏ ra khoảng từ 215 đến 375 tỷ USD để chữa bệnh ĐTĐ. Theo công bố của Hiệp hội Đái tháo đường thế giới, ở Việt Nam có 1,7 triệu người mắc bệnh ĐTĐ vào năm 2011 và dự đoán đến năm 2030, số người mắc bệnh này sẽ là 3,1 triệu người (tương đương 3,5% tổng dân số trưởng thành). Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng ở Việt Nam có gần 5 triệu người đang bị bệnh ĐTĐ, dù 60% vẫn không biết mình mắc bệnh. Bệnh ĐTĐ ngày càng gia tăng do ảnh hưởng của tình trạng béo phì, lối sống tĩnh tại trong điều kiện sống ngày càng tốt hơn khiến con người ít vận động thân thể, ăn các loại thức ăn nhanh giàu đường, mỡ và sử dụng nhiều rượu, bia, thuốc lá... Với tỷ lệ bệnh ĐTĐ đang gia tăng rất nhanh, từ 8-10%/ năm, đặc biệt ở các thành phố lớn, Việt Nam trở thành quốc gia có tỷ lệ gia tăng bệnh ĐTĐ nhanh nhất thế giới. Dù chưa có số liệu thống kê chính thức về tình hình mắc bệnh ĐTĐ ở Quảng Trị, nhưng ngày càng có nhiều người đến các phòng tư vấn ĐTĐ, số người được chẩn đoán mắc bệnh ĐTĐ, tiền ĐTĐ và có yếu tố nguy cơ mắc bệnh đái ĐTĐ trên địa bàn tỉnh ngày càng tăng. Điều đáng lo ngại là trên 64% người bệnh ĐTĐ được phát hiện ở Quảng Trị trong thời gian qua chưa được điều trị. Bệnh ĐTĐ còn được xem là “kẻ giết người thầm lặng” bởi nhiều người hoàn toàn không cảm thấy có một dấu hiệu đặc biệt nào trong một thời gian dài để ý thức được rằng mình đang mắc bệnh và 85% người bệnh ĐTĐ được phát hiện khi đã có nhiều biến chứng nguy hiểm. Bệnh ĐTĐ là một trong những nguyên nhân chính của nhiều bệnh hiểm nghèo như tim, mạch vành, tai biến mạch máu não, mù mắt, suy thận, hoại thư... Đáng chú ý, người bệnh ĐTĐ ở Việt Nam đang có xu hướng gia tăng với độ tuổi ngày càng trẻ hóa. Trong tổng số 1,7 triệu người mắc bệnh ĐTĐ hiện nay, có khoảng 3,2% người từ 20-79 tuổi. Chỉ riêng tại Bệnh viện Nhi Trung ương, hiện có gần 300 bệnh nhi mắc bệnh ĐTĐ phải điều trị, trong đó có khoảng 20 trường hợp là trẻ dưới 6 tháng tuổi và đây được xem là những trường hợp rối loạn đường huyết hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm. Vì vậy, Ngày Thế giới phòng, chống bệnh ĐTĐ 14/11 hàng năm là dịp nhắc nhở mọi người bảo vệ tương lai của mình trước nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ và “Bệnh đái tháo đường: Hãy bảo vệ tương lai của chúng ta!” cũng là chủ đề của Ngày Thế giới phòng, chống bệnh ĐTĐ 14/11/2012. Với ý nghĩa đó, các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ, các ban, ngành, các tổ chức chính trị-xã hội cùng người dân cần tích cực phòng, chống bệnh ĐTĐ bằng những việc làm cụ thể, thiết thực. Đó là, ngành y tế thực hiện tốt hoạt động truyền thông-giáo dục phòng, chống bệnh ĐTĐ bằng nhiều hình thức nhằm nâng cao nhận thức của mỗi người về tầm quan trọng, lợi ích của việc thực hành lối sống lành mạnh và năng động, chế độ dinh dưỡng hợp lý đối với sức khỏe, hạnh phúc của mỗi người, mỗi gia đình và đối với sự phát triển bền vững của đất nước, của người Việt Nam. Từ đó, mỗi người, mỗi gia đình, các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân cần chủ động, tích cực đưa ý thức và hành động phòng, chống bệnh ĐTĐ trở thành công việc thường xuyên, hàng ngày, ở mọi lúc, mọi nơi để làm cho đời sống sức khỏe ngày càng an toàn hơn, chất lượng cuộc sống được cải thiện tốt hơn. Đồng thời, xã hội cần quan tâm hỗ trợ nguồn lực cho chương trình mục tiêu phòng, chống bệnh ĐTĐ trong việc nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ y tế, cải thiện cơ sở vật chất-kỹ thuật tại các cơ sở y tế, tiến hành các nghiên cứu về thực trạng mắc ĐTĐ, cải thiện chất lượng can thiệp để giảm thiểu tác hại do bệnh ĐTĐ bao gồm dự phòng, chẩn đoán sớm, dịch vụ chăm sóc người bệnh ĐTĐ, nhất là chăm sóc trẻ em và phụ nữ mang thai bị mắc bệnh ĐTĐ cũng như đánh giá tác động của các can thiệp… Chìa khòa để phòng, ngừa thành công bệnh ĐTĐ ở trong tay mỗi người. Có kiến thức, có hiểu biết và thực hiện các biện pháp phòng bệnh, hướng dẫn những người có nguy cơ cao mắc bệnh ĐTĐ về chế độ dinh dưỡng hợp lý và tập thể dục hàng ngày, tư vấn y khoa với những người có chỉ số đường huyết cao, hỗ trợ kiến thức giúp người bệnh ĐTĐ cải thiện tình trạng bệnh và sống chung một cách tích cực với căn bệnh nguy hiểm này, nâng cao ý thức và khuyến khích tinh thần phòng, chống bệnh ĐTĐ, hy vọng rằng bệnh ĐTĐ sẽ không phải là mối nguy hiểm đối với con người trong tương lai. NGUYỄN BỘI NHIÊN