Thực trạng công tác giải phóng mặt bằng ở thành phố Đông Hà

(QT) - Những năm trở lại đây, thành phố Đông Hà (Quảng Trị) được quan tâm đầu tư hạ tầng cơ sở, đáp ứng nhiệm vụ phát triển đô thị, thúc đẩy kinh tế- xã hội tăng trưởng. Việc triển khai xây dựng các công trình trên địa bàn thành phố luôn gắn với công tác giải phóng mặt bằng (GPMB), đền bù hỗ trợ di dời đối với các hộ dân trong diện bị ảnh hưởng. Theo Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Đông Hà, tính đến cuối năm 2012, thành phố có 40 công trình xây dựng cần GPMB, trong đó 25 công trình đã cơ bản hoàn thành công tác GPMB, 15 công trình đang triển khai GPMB. Trong số 15 công trình đang tiến hành giải quyết có những công trình có quy mô lớn, số hộ bị ảnh hưởng nhiều như công trình xây dựng hạ tầng cơ sở đường Trần Nguyên Hãn, phường Đông Giang; công trình đường Lê Lợi nối dài, phường Đông Lương; công trình mở rộng quảng trường Trung tâm văn hóa tỉnh giai đoạn 2; công trình cầu sông Hiếu và đường hai đầu cầu; công trình hạ tầng Khu công nghiệp Nam Đông Hà…

Công tác GPMB công trình cầu sông Hiếu và đường hai đầu cầu đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc cần được tháo gỡ

Trong số các công trình đã và đang triển khai trên địa bàn thành phố có hơn 500 hộ dân trong diện bị ảnh hưởng được đền bù hỗ trợ, trong đó tỷ lệ hộ dân trong diện GPMB bị vướng mắc, khó giải quyết chiếm đến 10%. Thực trạng trên khiến công tác GPMB diễn ra một cách ì ạch, ảnh hưởng đến tiến độ công trình, đặc biệt các khiếu nại liên quan đến đền bù hỗ trợ di dời GPMB liên tục tăng. Theo báo cáo của Thanh tra tỉnh, đến cuối năm 2012, thành phố Đông Hà hiện có 9 đơn thư tồn đọng kéo dài của 15 hộ đứng đơn khiếu nại về công tác đền bù, GPMB thi công các công trình xây dựng trên địa bàn. Một số trường hợp gặp vướng mắc, kéo dài khiến công trình bị gián đoạn, không thực hiện 100% khối lượng theo thiết kế, gây mất mỹ quan và hiệu quả công trình như công trình nút giao thông Lê Chưởng- Trần Hưng Đạo; công trình đường Nguyễn Du; công trình xử lý cống thoát nước trên đường Hàm Nghi; công trình đường Lê Văn Hưu... Lý giải về nguyên nhân của thực trạng trên, ông Lê Vinh, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Đông Hà cho biết: Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến nhiều vướng mắc trong GPMB ở thành phố Đông Hà là do cơ chế chính sách, pháp luật về đền bù GPMB còn nhiều bất cập và chậm thay đổi. Cụ thể là giá đất đền bù theo quy định thường thấp hơn giá thị trường từ 2-3 lần. Điển hình là việc áp giá đền bù di dời GPMB đối với các hộ dân trên đường 9B, thuộc dự án mở rộng quảng trường Trung tâm văn hóa tỉnh nhiều hộ dân cho rằng việc áp giá mức 240 triệu đồng/mét ngang là không thỏa đáng vì trước đó, trên cùng vị trí, một cây xăng do phá sản đã tổ chức đấu giá khu đất với diện tích 10 mét ngang và đã được bán với giá 6,9 tỷ đồng. Về giá bồi thường vật kiến trúc, nhà cửa, cây cối, tài sản trên đất hiện thấp hơn giá thị trường 20%. Chính sách áp giá đền bù không thống nhất giữa các công trình, như trường hợp hai công trình do tỉnh làm chủ đầu tư là dự án mở rộng Quốc lộ 1A và dự án mở rộng quảng trường Trung tâm văn hóa tỉnh giai đoạn 2 được tăng tổng mức đền bù GPMB lên 20%, trong khi đó các công trình khác do thành phố Đông Hà làm chủ đầu tư không được điều chỉnh tăng vốn khiến nhiều hộ dân không đồng tình. Các quy định về đền bù, hỗ trợ, cấp đất tái định cư (TĐC) đối với các hộ dân bị thu hồi nhiều đất, hộ gia đình có nhiều thế hệ sinh sống, đông con, hộ gia đình ở hai đầu tuyến giao thông chưa phù hợp, thỏa đáng. Quá trình lập dự án, đơn vị tư vấn luôn lập dự toán đền bù GPMB thấp hơn so với thực tế nên khi triển khai phải điều chỉnh lại. Sự phối hợp của các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương trong GPMB chưa thường xuyên, tích cực và thiếu sự chủ động. Bên cạnh đó, việc thiếu khu TĐC là một nguyên nhân khiến công tác GPMB thêm phần khó khăn. Hiện Đông Hà có một số khu TĐC chỉ mới dự án trên giấy như khu TĐC phường 3, Tây Hùng Vương. Trong khi đó, một số khu TĐC chỉ được triển khai khi có dự án xây dựng công trình với mục đích phục vụ TĐC đối với các hộ dân bị ảnh hưởng trực tiếp từ công trình như khu TĐC phường Đông Giang phục vụ di dời các hộ dân đường Trần Nguyên Hãn; khu TĐC phường Đông Thanh phục vụ TĐC các hộ dân công trình cầu sông Hiếu và đường hai đầu cầu. Đặc biệt, các khu TĐC này được thiết kế với vị trí chưa tương xứng với vị trí hiện tại của các hộ dân bị thu hồi đất khiến nhiều hộ dân không đồng ý theo chủ trương di dời. Mặt khác, một bộ phận nhân dân thiếu hợp tác, cá biệt có trường hợp lôi kéo các hộ dân khác không đồng tình với chính sách của nhà nước theo ý chí chủ quan của mình. Ngoài ra, đội ngũ cán bộ làm công tác GPMB của thành phố Đông Hà chưa đảm bảo về số lượng và chất lượng, đặc biệt là thiếu năng lực, kinh nghiệm trong vận động, thuyết phục, đối thoại với nhân dân trong khi đó số lượng công trình cần GPMB ngày càng nhiều, kể cả những công trình thuộc thẩm quyền cấp tỉnh đã dẫn đến quá tải, gây áp lực về chất lượng, tiến độ GPMB. Đây là những nguyên nhân chính khiến công tác GPMB ở thành phố Đông Hà diễn ra chậm chạp và được dư luận đặc biệt quan tâm. Trong hiện tại và tương lai, thành phố Đông Hà sẽ triển khai nhiều công trình có quy mô ngày càng lớn nhằm phát triển đô thị xứng tầm với vị trí tỉnh lỵ. Tuy nhiên, nếu những vướng mắc trong công tác GPMB không được các cấp có thẩm quyền quan tâm tháo gỡ đó sẽ là lực cản trực tiếp làm chậm tốc độ phát triển đô thị, kinh tế xã hội của Đông Hà trong tiến trình phát triển. Bài, ảnh: LÊ MINH