Thị xã Quảng Trị: Kết quả triển khai thí điểm giáo dục STEM cấp tiểu học

Năm học 2023-2024, Phòng Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) thị xã Quảng Trị là một trong các địa phương trên toàn tỉnh triển khai thí điểm, đưa chương trình giáo dục STEM vào hoạt động giảng dạy tại 2 trường là Trường Tiểu học Nguyễn Trãi và Trường Tiểu học Trần Quốc Toản theo Kế hoạch số 1710 của Sở GD&ĐT về thực hiện thí điểm giáo dục STEM cấp tiểu học năm học 2023-2024.

Hoạt động giáo dục STEM tạo được sự hứng thú tham gia học tập của học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Trãi, thị xã Quảng Trị -Ảnh: N.L

Qua một năm triển khai thực hiện, chương trình giáo dục Stem bước đầu đã nâng cao hiệu quả giáo dục theo Chương trình GDPT 2018. Đó là, phát huy năng lực sáng tạo, tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề của học sinh; trang bị cho học sinh những kỹ năng mềm như: tư duy phản biện, kỹ năng làm việc nhóm, khả năng giao tiếp; khơi gợi sự hứng thú trong học tập, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, để “mỗi ngày đến trường là một ngày vui” đối với học sinh.

Thị xã Quảng Trị hiện có 6 trường có cấp tiểu học, trong đó có 2 trường tiểu học và 4 trường TH&THCS. Tổng số lớp học là 78 lớp với hơn 2.560 học sinh. Nhìn chung các trường học đều có cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và phòng học đảm bảo, đáp ứng được yêu cầu dạy và học của giáo viên và học sinh. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các trường học cơ bản đủ về số lượng, trình độ chuyên môn đạt chuẩn và trên chuẩn cao đáp ứng đổi mới Chương trình GDPT 2018; có tinh thần trách nhiệm, khắc phục mọi khó khăn, tích cực đổi mới phương pháp quản lý, giảng dạy, tiếp cận công nghệ, hoàn thành tốt nhiệm vụ các năm học.

Vì vậy, chất lượng giáo dục của thị xã Quảng Trị ngày một nâng cao với nhiều thành tích dẫn đầu trong toàn tỉnh. Trong đó, chất lượng đại trà và chất lượng các lớp thực hiện Chương trình GDPT 2018 nằm trong tốp đầu của tỉnh.

Năm học 2023-2024 là năm học đầu tiên Phòng GD&ĐT thị xã triển khai thực hiện thí điểm đưa chương trình giáo dục STEM vào giảng dạy tại cấp học tiểu học, tiến tới triển khai đại trà tại tất cả các trường tiểu học trên toàn thị xã vào năm học 2024-2025 theo Kế hoạch của Sở GD&ĐT Quảng Trị. Phòng GD&ĐT thị xã đã chủ động xây dựng kế hoạch, ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức triển khai thực hiện giáo dục STEM với lộ trình cụ thể. Đồng thời, cử 10 cán bộ quản lý, giáo viên cốt cán của các trường thí điểm tham gia lớp tập huấn trực tuyến do Bộ GD&ĐT tổ chức.

Để triển khai có hiệu quả chương trình giáo dục STEM, các trường đã xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện; tổ chức sinh hoạt tổ chuyên môn lựa chọn chủ đề, xây dựng kế hoạch bài học, lên lịch dự giờ bài học STEM vào các buổi sinh hoạt chuyên đề tổ khối, tổ chức thao giảng cấp trường, rút kinh nghiệm để triển khai cho tất cả các lớp còn lại của khối.

Kết quả, sau một năm triển khai thực hiện, các trường thí điểm đã tổ chức giảng dạy đảm bảo nội dung, số lượng và tiến độ chương trình. Tổng số có 32 giáo viên thực hiện giảng dạy STEM/ 40 giáo viên được tập huấn; có 27 lớp học (từ khối 1 đến khối 4) đã tổ chức 8 chuyên đề giáo dục STEM cấp trường với 64 chủ đề STEM được dạy và 929 học sinh được học.

Bên cạnh đó, các trường thí điểm còn thực hiện đa dạng hóa các hình thức tổ chức giáo dục STEM, đồng thời đổi mới, sáng tạo trong việc tổ chức lồng ghép giáo dục STEM vào hoạt động giáo dục theo chủ đề hằng tháng vào dịp đầu tuần. Ngoài ra, Phòng GD&ĐT thị xã đã tổ chức 2 chuyên đề giáo dục STEM cấp thị tại các trường thí điểm với 60 cán bộ quản lý, giáo viên tham dự.

Theo đó, chuyên đề tại Trường Tiểu học Nguyễn Trãi với hoạt động trải nghiệm STEM khối 4, chủ đề “Tri ân thầy cô”. Trên nền kiến thức đã học của các môn Âm nhạc, Mỹ thuật, Công nghệ và Toán học, học sinh được củng cố, vận dụng kiến thức liên môn để xây dựng ý tưởng thiết kế một số sản phẩm dựa trên vật liệu sẵn có để tạo ra các nhạc cụ tạo ra âm thanh, những tấm thiệp chúc mừng hay những lọ hoa tươi thắm để dâng tặng thầy, cô. Ngoài ra, học sinh còn được thuyết trình và thực hành ứng dụng sản phẩm của mình trước lớp thông qua một số tiết mục văn nghệ đặc sắc dâng lên thầy, cô.

Chuyên đề tại Trường tiểu học Trần Quốc Toàn với bài học STEM “Đồng hồ số La Mã”. Với kiến thức nền môn Toán lớp 3, bài: Giới thiệu chữ số La Mã, học sinh đã vận dụng kiến thức liên môn Toán, Mỹ thuật, Công nghệ tự tay chế tạo được những chiếc đồng hồ chữ số La Mã với đa dạng các hình dáng, kích thước.

Thông qua hoạt động trải nghiệm STEM, bài học STEM, học sinh được trải nghiệm kiến thức đã học trên lớp vào thực tiễn cuộc sống. Học sinh hứng thú sáng tạo và tích lũy nhiều kỹ năng thông qua bài học STEM, như tư duy logic, giải quyết vấn đề, kỹ năng truyền đạt thông tin, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng nghiên cứu ứng dụng. Học sinh biết liên kết kiến thức liên môn để giải quyết vấn đề thực tiễn một cách sáng tạo.

Các em biết quản lý, sử dụng sản phẩm do chính mình làm ra, góp phần hình thành và phát triển năng lực STEM, đồng thời trong mỗi bài học, các em đã tích cực hợp tác, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. Các sản phẩm STEM khơi dậy đam mê sáng tạo khám phá khoa học cho học sinh. Qua đó, giúp các em huy động tổng hợp kiến thức, kỹ năng, phẩm chất, năng lực thuộc nhiều lĩnh vực để giải quyết hiệu quả các vấn đề trong thực tiễn.

Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên các trường tham gia thí điểm giáo dục STEM cấp tiểu học đã khắc phục căn bản lối dạy học truyền thống, được tiếp cận với phương thức dạy học mới; chủ động xây dựng danh mục chủ đề bài học STEM theo hướng tăng cường, phát huy tính chủ động tích cực, tự học của học sinh trong các môn học.

Từ những kết quả đạt được, năm học 2024-2025, Phòng GD&ĐT thị xã triển khai đại trà giáo dục STEM đối với 100% trường có cấp tiểu học trên địa bàn.

Để tiếp tục phát huy có hiệu quả chương trình giáo dục STEM, Phòng GD&ĐT thị xã sẽ tăng cường công tác tuyên truyền về vai trò, hiệu quả và những lợi ích của giáo dục STEM; tăng cường tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, giáo viên. Đồng thời, quan tâm đầu tư cơ sở vật chất cho các trường học, đáp ứng nhu cầu dạy học theo chương trình giáo dục STEM. Tăng cường chỉ đạo các cơ sở giáo dục quyết liệt triển khai giáo dục STEM, chú trọng đổi mới phương pháp giảng dạy; đẩy mạnh, nhân rộng một số mô hình giáo dục STEM.

Ngọc Lan