Tạo “lương hưu” cho người dân

(QT) - Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là loại hình bảo hiểm do nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình. Đặc biệt, từ năm 2018, nhà nước hỗ trợ một phần chi phí đóng BHXH tự nguyện hằng tháng đã tạo thêm động lực để ngày càng thu hút nhiều người dân tham gia.

Bảo hiểm xã hội huyện Vĩnh Linh cùng Bưu điện huyện về tận từng hộ dân để vận động người dân tham gia mua BHXH tự nguyện​

Theo khoản 4 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đều có thể tham gia BHXH tự nguyện. Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng 2 chế độ hưu trí và tử tuất. Theo quy định hiện hành, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng chế độ hưu trí khi đủ điều kiện, tức là sẽ được hưởng lương hưu khi tới tuổi nghỉ hưu (nữ đủ 55 tuổi, nam đủ 60 tuổi). Hoặc khi đủ điều kiện, nếu người tham gia BHXH tự nguyện có nhu cầu có thể hưởng trợ cấp 1 lần. Đặc biệt, từ ngày 1/1/2018, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhà nước hỗ trợ tiền đóng. Cụ thể, nhà nước hỗ trợ 30% phí đóng đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo; nhà nước hỗ trợ 25% phí đóng với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ cận nghèo; và nhà nước hỗ trợ 10% phí đóng với các trường hợp khác. Mức đóng hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia tự chọn. Tuy nhiên, mức thu nhập tháng không thấp hơn chuẩn hộ nghèo nông thôn (tối thiểu thu nhập 700 nghìn đồng/tháng). Như vậy, mức đóng thấp nhất là 154.000 đồng mỗi tháng và mức đóng có thể thay đổi theo lựa chọn của người tham gia…

Theo số liệu thống kê của Bảo hiểm xã hội Quảng Trị, tính đến tháng 8/2019 trên địa bàn tỉnh có tổng số người tham gia BHXH, BHYT, BHXH tự nguyện: 605.410 người. Trong đó số người tham gia BHXH tự nguyện là 4.125 người với tổng số thu BHXH tự nguyện là 7.877 triệu đồng. Để huy động được số người tham gia mua BHXH tự nguyện ngày càng đông, BHXH tỉnh đã triển khai thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để phát triển đối tượng tham gia. Trong đó chú trọng chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện và BHYT học sinh sinh viên. Tham mưu kịp thời với các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành và các tổ chức đoàn thể liên quan trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh.

Đơn vị có nhiều sáng kiến và mang lại những thành công nhất định trong việc phát triển đối tượng mua BHXH tự nguyện là BHXH huyện Vĩnh Linh. Riêng trong 3 tháng cuối năm 2018 BHXH huyện Vĩnh Linh đã tổ chức 7 cuộc hội thảo trên địa bàn 7 xã với 433 người tham gia. Trong 6 tháng đầu năm 2019, BHXH huyện Vĩnh Linh đã phối hợp với Bưu điện huyện, UBND các xã, thị trấn tổ chức 8 cuộc hội thảo tại các thôn, bản, khóm phố. Điều quan trọng là sau các hội thảo đã có 559 người tham gia mua BHXH tự nguyện, đạt 447,2% so với cùng kì năm trước. Địa bàn có số người tham gia BHXH tự nguyện nhiều nhất là thị trấn Bến Quan. Có một thực tế lâu nay đối với một số người dân ở đây là sống gần rừng những không có đất sản xuất. Toàn bộ diện tích đất của thị trấn chính là đất của Công ty cao su và đất của xã Vĩnh Hà chuyển giao nên diện tích ít, người dân thiếu việc làm và thu nhập không ổn định. Vậy nhưng nhờ làm tốt công tác tuyên truyền nên người dân đã sớm nhận thức được tầm quan trọng và những lợi ích thiết thực từ việc tham gia BHXH tự nguyện. Bà Dương Thị Vinh là cán bộ hưu trí, lương 2 vợ chồng hơn 6 triệu đồng/tháng. Lúc về già hai ông bà mở một quầy tạp hóa để tăng thêm thu nhập. Hiện tại ông bà có 4 người con đã tốt nghiệp đại học nhưng chưa tìm được việc làm. Để lo dành dụm cho mấy người con trong tương lai, ông bà quyết định mua một lúc 5 sổ bảo hiểm (4 con trai và 1 con dâu) với tổng mức đóng 4,3 triệu đồng/ tháng. Khi được hỏi vì sao ông bà lại có quyết định táo bạo đến thế, bà Vinh không ngần ngại trả lời: “Tiền ăn uống sinh hoạt trong gia đình hằng ngày trông cậy vào quầy tạp hóa, vợ chồng tôi trích từ quỹ lương ra mua bảo hiểm cho các con là để nhà nước “trả lương” cho các con chúng tôi về sau vì hiện giờ các con không có việc làm ổn định. Bây giờ còn trẻ thì chạy vạy kiếm sống được nhưng khi về già không còn lao động nữa thì lấy gì mà ăn nên tôi mua bảo hiểm là để lo “nồi cơm” cho các con một khi vợ chồng tôi nhắm mắt xuôi tay”.

Rõ ràng bất kì một đối tượng nào khi tham gia bảo hiểm vẫn có một mục đích rõ ràng cho tương lai. Điều quan trọng là niềm tin mà họ gửi gắm vào đơn vị bán bảo biểm có được đảm bảo. Trong bối cảnh có rất nhiều đơn vị cùng hoạt động trên lĩnh vực bảo hiểm thì mỗi đơn vị có đều có cách tiếp cận đối tượng, xây dựng lòng tin trong người dân. Đối với BHXH có lợi thế là dựa vào bộ máy chính quyền xã, các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội và ban điều hành thôn.

Phó giám đốc phụ trách BHXH huyện Vĩnh Linh Trương Văn Hiền chia sẻ bí quyết: “Phải thừa nhận rằng do trước đây công tác tuyên truyền vận động chưa được tốt. Sau 10 năm triển khai BHXH tự nguyện huyện Vĩnh Linh chỉ phát triển được 399 đối tượng. Nhưng kể từ khi chúng tôi mạnh dạn thay đổi cách tiếp cận, “về tận nhà rà từng đối tượng” mới nắm bắt được từng hoàn cảnh cụ thể, hiểu được tâm tư cũng như sự phân vân của người dân khi chọn đơn vị bảo hiểm. Từ đó chúng tôi dựa vào chính quyền các cấp và tổ chức đoàn thể chính trị xã hội để phối hợp tổ chức các buổi đối thoại, vận động người dân tham gia. Có những hội nghị chúng tôi tổ chức chỉ có 68 người tham dự nhưng lại mua đến 78 sổ bảo hiểm. Một sáng kiến mà chúng tôi thấy hiệu quả nhất là đem theo máy in và cấp ngay sổ cho người tham gia tại các buổi vận động, đối thoại. Chính vì vậy người dân mạnh dạn mua bảo hiểm vì đã có chính quyền xã, ban điều hành thôn “bảo lãnh” danh dự và được nhận ngay sổ khỏi phải chờ đợi gây tâm lí bất an.

Chị Nguyễn Thị Yến, thôn Khe Tiên, xã Vĩnh Hà, huyện Vĩnh Linh cho biết, cũng có nhiều người tới tận nhà mời tham gia các loại bảo hiểm. Sau khi tham khảo ý kiến, gia đình chị Yến quyết định tham gia BHXH tự nguyện. Vì khi tham gia BHXH tự nguyện sau này tới tuổi nghỉ hưu sẽ có lương hưu, hoặc nếu chết người thân sẽ được nhận tiền tuất. Đặc biệt, mức đóng hằng tháng cũng thấp hơn một số loại bảo hiểm nhân thọ, chưa kể còn được nhà nước hỗ trợ một phần chi phí đóng. “Do thu nhập từ cây cao su bấp bênh và tiềm ẩn nhiều nguy cơ nên tôi quyết định hằng tháng trích ra một khoản tiền để mua bảo hiểm “chống lưng” cho bản thân và gia đình, xem đây là một dạng tiết kiệm. Bởi hoàn cảnh gia đình hiện nay có 7 nhân khẩu thu nhập từ cao su một ngày chưa đầy 200 ngàn đồng, tôi quyết định mua gói 600 ngàn đồng/tháng cho bản thân và sắp tới sẽ mua thêm một gói nữa cho chồng”, chị Yến chia sẻ.

Giám đốc Bảo hiểm xã hội Quảng Trị Hồ Sỹ Nam cho biết, để có đươc những thành công nổi bật trong lĩnh vực phát triển đối tượng mua BHXH bắt buộc đưa Quảng Trị vượt lên đứng thứ 2 trên toàn quốc năm 2018, BHXH tỉnh đã chú trọng cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính; ứng dụng công nghệ thông tin trong mọi hoạt động quản lí, đẩy mạnh giao dịch điện thoại, hoàn thiện dịch vụ công trực tuyến nhằm nâng cao chất lượng hoạt động và phục vụ người dân, doanh nghiệp ngày càng tốt hơn. Đặc biệt là đẩy mạnh công tác truyền thông bằng nhiều hình thức, cho nhiều đối tượng, nhiều tổ chức hội, đoàn thể theo hướng chuyên nghiệp, tập trung vào nhóm đối tượng là người tham gia BHXH tự nguyện, người tham gia BHYT theo hộ gia đình và người lao động làm việc trong các khu công nghiệp. Thường xuyên phối hợp tổ chức tuyên truyền, đẩy mạnh phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Có được thành công như ngày hôm nay là kết quả của sự đổi mới tư duy, đổi mới cách làm, phương pháp tiếp cận của BHXH tỉnh Quảng Trị. Bên cạnh đó còn là hợp tác tích cực của Bưu điện tỉnh, chính quyền các cấp và đặc biệt là người dân đã tin tưởng giao trọn niềm tin.

Hồ Nguyên Kha