Sống khổ trên... vàng

(QT) - Đakrông (Quảng Trị) là một trong 62 huyện nghèo của cả nước. Cũng vì khó khăn nên hay tin các doanh nghiệp được cấp phép thăm dò, khai thác vàng sa khoáng tại địa bàn, người dân huyện Đakrông khấp khởi mừng. Họ hy vọng nguồn tài nguyên quý giá này sẽ góp phần cải thiện đời sống người dân, thay đổi bộ mặt bản làng. Song từ ngày những đoàn xe rầm rập chở “đội quân” khai thác vàng cùng máy móc đến địa phương, người dân nơi đây phải sống cùng rất nhiều nỗi lo.

Trẻ em ở miền núi đối diện với rất nhiều nguy cơ khi tham gia đào đãi vàng sa khoáng

Không còn trong xanh, hiền hòa, những năm gần đây, sông Đakrông luôn đục ngầu, chảy xiết, luồng lạch phức tạp. Dọc sông Đakrông, rất nhiều “công trường khai thác vàng” lớn nhỏ mọc lên, hoạt động nhộn nhịp. Trong đó, không ít “công trường” nằm kề cận trụ sở UBND huyện, xã hay các cơ quan chức năng. Đến xã Húc Nghì, chúng tôi thấy hàng chục người dân lặn lội đãi vàng ở khúc sông ngay sau lưng trụ sở UBND xã. Họ tất bật xới đào dọc bờ sông, dùng cuốc xẻng múc đất tạo thành những hố sâu hoắm... Đứng tại tầng hai trụ sở UBND xã Húc Nghì, thấy đoạn sông chi chít hầm hố, một cán bộ xã nói: “Chúng tôi đã vận động người dân rất nhiều nhưng chẳng ăn thua. Thực ra, ở xã mình bà con chỉ khai thác thủ công thôi. Đến xã A Vao, Tà Rụt mới thấy chóng mặt vì mức độ xẻ núi, phá rừng, đào hầm để kiếm vàng”. Đường vào các địa danh Dốc Đứng, Khe Póc, Khe Ho... của xã A Vao vô cùng hiểm trở. Thế nhưng, chốn xa xôi này lại là “miền đất hứa” của “đội quân” vàng tặc. Từ khắp nơi, hàng trăm con người tập trung ở đây dựng lán trại, sử dụng máy móc và các phương tiện chuyên dụng để khai thác vàng sa khoáng. Họ đào nát lòng sông, nổ mìn phá núi, dùng chất hóa học để lọc vàng... Cứ thế, đất rừng bị băm nát, không thể thống kê hết bao nhiêu hầm vàng đã được đào bới và cả số quả đồi rỗng ruột, há miệng rình rập cướp đi mạng sống con người... Tại khóm 1, thị trấn Krông Klang, người dân bức xúc vì hoạt động của Công ty TNHH Minh Phúc. Lợi dụng danh nghĩa khai thác cát sạn, đơn vị này huy động nhân công, đem máy móc chuyên dụng để khai thác vàng sa khoáng cả ngày lẫn đêm. Lực lượng chức năng từng bắt quả tang và lập biên bản Công ty TNHH Minh Phúc. Tuy nhiên, sau đó, việc khai thác vàng sa khoáng vẫn thậm thụt diễn ra. Không chỉ gây tiếng ồn, việc khai thác này còn khiến đất đai hai bờ sông xói lở, ăn sâu vào khu dân cư... Mới đây, người dân khóm 1, thị trấn Krông Klang đã gửi đơn thư phản ánh đến UBND huyện, thị trấn, đòi Công ty TNHH Minh Phúc trả lại sự bình yên cho địa bàn. Trước đó không lâu, người dân thôn Húc Nghì, xã Húc Nghì đã ngăn không cho 1 công ty khai thác vàng sa khoáng ở địa bàn. Nguyên nhân khiến người dân nhất quyết phản đối là do công ty này hoạt động cả ngày lẫn đêm gây ồn ào, làm nguồn nước bị ô nhiễm. Ông Hồ Ta Lữ, một người dân địa phương bày tỏ sự bức xúc: “Cực chẳng đã chúng tôi mới làm thế này. Công ty khai thác vàng và tận thu cát sạn khiến môi trường ô nhiễm, chúng tôi ăn ngủ chẳng yên”. Tuy hành động phản đối việc tận thu vàng sa khoáng khác nhau nhưng bà con đều chung quyết tâm đẩy lùi “vàng tặc”. Người dân đang đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhau không làm việc cho các đầu nậu khai thác vàng, tập trung lao động, sản xuất để ổn định cuộc sống căn cơ hơn, bền vững hơn. Bài, ảnh: TRƯƠNG QUANG HIỆP