Sản xuất nông nghiệp hữu cơ, hướng phát triển tất yếu và bền vững

(QT) - Năm 2017 với những bước đột phá cũng như tín hiệu tích cực, lạc quan từ các mô hình nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, đánh dấu sự chuyển biến mạnh mẽ trên lĩnh vực sản xuất nông nghiệp của tỉnh Quảng Trị.

Các mặt hàng nông sản canh tác hữu cơ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng

Phong trào sản xuất lúa sạch, lúa hữu cơ trên địa bàn tỉnh khởi đầu bằng việc hàng trăm hộ nông dân tham gia vào sản xuất lúa hữu cơ áp dụng quy trình chuyển giao từ Hàn Quốc, tiếp tục phát triển với các HTX, hộ gia đình đăng ký sản xuất lúa an toàn thực phẩm từ đầu năm 2016 với diện tích ban đầu khoảng 10 ha. Thương hiệu gạo sạch Triệu Phong cũng từ đây chính thức được xác lập với sản phẩm được người dân nhiệt tình đón nhận vì độ an toàn cũng như chất lượng thơm ngon của hạt gạo được chắt chiu từ chính mồ hôi, công sức của những người nông dân kiên trì với phương pháp canh tác tự nhiên.

Năm 2017 ghi nhận sự đột phá của phong trào sản xuất lúa hữu cơ với gần 90 ha lúa được sản xuất theo quy trình công nghệ hữu cơ, được Công ty TNHH Đại Nam đứng ra hỗ trợ cho nông dân ứng trước 100% phân hữu cơ, hỗ trợ một phần chênh lệch giá giống, chuyển giao kỹ thuật và đặc biệt thu mua sản phẩm ngay tại đồng ruộng. Kết quả từ mô hình đã được thử thách qua tình hình sâu bệnh diễn biến phức tạp trong vụ hè thu năm 2017, đó là 100% diện tích mô hình không bị nhiễm bệnh lùn sọc đen, năng suất lúa mô hình tương đương ruộng đại trà với bình quân 40 - 50 tạ/ha lúa tưới, một số điểm như Diên Khánh, Hải Lăng đạt 48 tạ/ha. Tổng sản lượng lúa hữu cơ thu được hơn 400 tấn, sau khi trừ toàn bộ chi phí, hiệu quả kinh tế của ruộng mô hình đem lại cao hơn từ 2 - 2,5 lần so với ruộng đại trà, lãi từ 9-15 triệu đồng/ha. Toàn bộ mô hình đã mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho nông dân tham gia thử nghiệm, đó là hơn 1,8 tỷ đồng, lãi hơn 810 triệu đồng so với sản xuất đại trà trên cùng một diện tích.

Từ hiệu quả tích cực này có thể thấy đây là hình thức liên kết hợp tác mới trong sản xuất được tổ chức thực hiện một cách bài bản, chặt chẽ, có sự vào cuộc của ngành chức năng, doanh nghiệp, chính quyền địa phương và người nông dân, tạo sự chuyển biến từ nhận thức đến hành động trong sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ. Tín hiệu lạc quan hơn là hiện nay, Công ty cổ phần nông sản hữu cơ Quảng Trị đã giới thiệu ra thị trường sản phẩm gạo hữu cơ Quảng Trị. Dù đang trong quá trình xây dựng thương hiệu nhưng sản phẩm đã có mặt ở thị trường và được người tiêu dùng đón nhận. Ngoài ra, chính việc liên kết, hợp tác giữa doanh nghiệp với HTX/THT trên các cánh đồng với diện tích từ 5- 20 ha đã giúp giải quyết tình trạng manh mún, nhỏ lẻ trong sản xuất, là hình thức tích tụ ruộng đất bền vững, lâu dài.

Với những kết quả bước đầu trong vụ sản xuất hè thu năm 2017, tỉnh Quảng Trị xác định lựa chọn phát triển chuỗi giá trị các sản phẩm nông nghiệp chủ lực theo hướng hữu cơ là bước đi đột phá để tái cơ cấu ngành nhằm nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Để làm được điều này, một loạt các giải pháp đồng bộ cần được triển khai như rà soát, quy hoạch lại các vùng sản xuất cây trồng, con nuôi chủ lực, tập trung ứng dụng khoa học công nghệ, nhất là công nghệ cao vào sản xuất để tạo ra bước đột phá về năng suất, chất lượng. Mặt khác, cần tạo cơ chế thông thoáng thu hút các doanh nghiệp, nhà đầu tư lớn đầu tư vào nông nghiệp, tổ chức sản xuất, đưa HTX/ THT trở thành đầu tàu trong quá trình liên kết, đồng thời lồng ghép, triển khai có hiệu quả chủ trương, chính sách, nguồn vốn của Trung ương và địa phương để đầu tư phát triển.

Ông Hà Sỹ Đồng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: “Quảng Trị xác định nông nghiệp hữu cơ là hướng đi tất yếu, bền vững trong thời gian tới để đưa nông sản Quảng Trị đến với người tiêu dùng trong nước và thế giới. Để có được một nền sản xuất nông nghiệp hữu cơ, trước hết, cần tập trung ứng dụng tiến bộ kỹ thuật mới, nhất là giống mới, giống chất lượng, khôi phục các giống đặc sản bản địa, ứng dụng các loại phân bón hữu cơ để thay thế dần và hoàn toàn thuốc BVTV và phân bón vô cơ. Nghiên cứu và chuyển giao các quy trình sản xuất chế phẩm hữu cơ vi sinh từ phế phụ phẩm nông nghiệp, khuyến khích nông dân canh tác theo lối hữu cơ truyền thống, liên kết với các doanh nghiệp, tập đoàn lớn để xây dựng thương hiệu, quảng bá và kinh doanh các sản phẩm hữu cơ của Quảng Trị”.

Năm 2018, tỉnh Quảng Trị tiếp tục mở rộng diện tích sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn trên 5.000 ha, trong đó có 500 ha liên kết với doanh nghiệp sản xuất lúa hữu cơ. Mục tiêu đến năm 2020 có 10.000 ha sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn, có liên kết với doanh nghiệp để phát triển chuỗi giá trị các loại cây trồng, con nuôi chủ lực. Để hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh cần có chủ trương, chính sách hỗ trợ thực hiện dồn điền, đổi thửa, tích tụ ruộng đất nhằm hình thành các vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa tập trung, ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù nhằm tạo điều kiện thuận lợi thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn. Ngoài ra tỉnh cũng cần sớm thành lập Trung tâm giới thiệu nông sản hữu cơ của tỉnh gắn với phát triển du lịch bền vững.

Thanh Trúc