Phát triển nông nghiệp toàn diện theo hướng CNH, HĐH gắn với xây dựng nông thôn mới

(QT) - Trong quá trình phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta hết sức quan tâm đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Mới đây, Hội nghị BCHTƯ Đảng lần thứ 7 (khóa X) đã ban hành Nghị quyết về nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Đối với Quảng Trị, nông nghiệp là ngành sản xuất chủ yếu gắn với gần 72% dân cư sống ở nông thôn và 60% lao động làm nông nghiệp. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV xác định: “Phát triển nông nghiệp toàn diện theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa; tích cực đầu tư chiều sâu gắn với giải quyết các vấn đề nông dân, nông thôn. Phấn đấu tốc độ tăng giá trị của ngành nông nghiệp đạt 3,4 - 4%/năm”. Đây cũng chính là nền tảng để xây dựng nông thôn mới.

	Chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV đề ra phấn đấu đến năm 2015 có trên 15% số xã trong tỉnh đạt tiêu chí quốc gia về nông thôn mới. Do vậy phải huy động các nguồn lực để thực hiện có hiệu quả chương trình mục tiêu, ưu tiên hoàn thành quy hoạch và có kế hoạch hợp lý để phát triển hạ tầng nông thôn đồng bộ theo đúng quy hoạch.

Với địa bàn rộng lớn, nông thôn có vai trò, vị trí quan trọng về phát triển kinh tế, giữ vững ổn định chính trị và đảm bảo quốc phòng - an ninh. Trong những năm qua, trong điều kiện thiên tai, dịch bệnh liên tiếp xảy ra nhưng ngành nông nghiệp vẫn tiếp tục phát triển, giá trị nông- lâm- ngư nghiệp bình quân 5 năm tăng 3,5%. An ninh lương thực được đảm bảo, sản lượng lương thực có hạt đạt trên 22 vạn tấn/năm. Diện tích, năng suất, sản lượng các loại cây trồng và con nuôi không ngừng tăng lên. Cơ cấu sản xuất chuyển đổi theo hướng đẩy mạnh khai thác tiềm năng, lợi thế của từng vùng; phát triển các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, thâm canh, chuyên canh, hình thành vùng nguyên liệu gắn với công nghiệp chế biến, nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích. Đáng chú ý là giá trị sản xuất cây công nghiệp dài ngày đạt trên 60 triệu đồng/ha. Kinh tế thủy sản phát triển cả về nuôi trồng và đánh bắt. Các nguồn lợi thủy sản từng bước được quản lý chặt chẽ và khai thác có hiệu quả hơn; giá trị nuôi trồng thủy sản đạt trên 75 triệu đồng/ha. Công tác trồng, chăm sóc, bảo vệ và kinh doanh rừng phát triển khá, tỷ lệ độ che phủ rừng từ 39,5% năm 2005 tăng lên 46,5% năm 2010. Đạt được những kết quả trên là nhờ ngành nông nghiệp và các địa phương trong tỉnh đã ứng dụng rộng rãi các tiến bộ khoa học kỹ thuật, nhất là về các loại giống mới, góp phần tăng năng suất, chất lượng sản phẩm. Mặt khác, kết cấu hạ tầng: giao thông, thủy lợi, điện, đường, trường, trạm, dịch vụ hậu cần nghề cá...ở các vùng đồng bằng, ven biển, miền núi không ngừng được xây dựng, nâng cấp. Trong đó, hệ thống giao thông nông thôn đã kiên cố hóa trên 32%; hệ thống thủy lợi được đầu tư, nâng cấp, tăng năng lực tưới tiêu chủ động hai vụ trong năm, đảm bảo an toàn các hồ chứa, ngăn mặn, ngăn lũ, chống xói lở, cải tạo môi trường sinh thái; hạ tầng thủy sản được tăng cường đầu tư, phục vụ nhu cầu phát triển nuôi trồng, dịch vụ cảng cá và trú tránh bão. Chương trình điện khí hóa nông thôn có bước phát triển với 98% tổng số hộ trên địa bàn sử dụng điện lưới...đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu phát triển sản xuất và xây dựng nông thôn mới. Nhờ đó đời sống của nhân dân khu vực nông thôn không ngừng được cải thiện, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tuy vậy, thực tiễn hiện nay nền nông nghiệp của tỉnh vẫn còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Đó là sản xuất hàng hóa quy mô còn nhỏ, khả năng cạnh tranh của các mặt hàng nông sản chưa cao, chưa khai thác hết tiềm năng, lợi thế của từng vùng; kết cấu hạ tầng nông thôn chưa đồng bộ. Kinh tế nông thôn chủ yếu vẫn là thuần nông, ngành nghề, dịch vụ chưa phát triển, trình độ tay nghề thâm canh của nông dân chưa đáp ứng nền sản xuất hàng hóa; thiên tai, dịch bệnh liên tiếp xảy ra gây thiệt hại lớn cho sản xuất...đã làm chậm tốc độ phát triển sản xuất nông nghiệp. Từ thực tế đó, nhiệm vụ và giải pháp được đặt ra để tiếp tục phát triển nông nghiệp toàn diện theo hướng hiện đại trong 5 năm tới được xác định: Tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu và chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học mới vào sản xuất, thực hiện thâm canh, chuyên canh các loại cây công nghiệp ngắn ngày và dài ngày có giá trị hàng hóa cao, nâng cao hiệu quả trên một đơn vị diện tích, tạo nguồn hàng hóa lớn để tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường, đáp ứng nguyên liệu chế biến công nghiệp, tăng cường mối liên kết “4 nhà” trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản. Mặt khác, phải làm tốt công tác quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên đất đai, tài nguyên rừng, đẩy mạnh phát triển kinh tế hộ gia đình, trang trại. Thực hiện chính sách dồn điền đổi thửa, công tác khuyến nông - khuyến ngư, đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Đối với chăn nuôi, chú trọng cải tạo chất lượng đàn gia súc, du nhập những giống con nuôi có hiệu quả; phục hồi, phát triển các giống gia súc, gia cầm bản địa có giá trị kinh tế cao. Phát triển thủy sản thành ngành kinh tế mạnh, trong đó coi trọng quy hoạch nuôi trồng thủy sản và nâng cao năng lực, hiệu quả đánh bắt trung và xa bờ gắn với bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản... Chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV đề ra phấn đấu đến năm 2015 có trên 15% số xã trong tỉnh đạt tiêu chí quốc gia về nông thôn mới. Do vậy phải huy động các nguồn lực để thực hiện có hiệu quả chương trình mục tiêu, ưu tiên hoàn thành quy hoạch và có kế hoạch hợp lý để phát triển hạ tầng nông thôn đồng bộ theo đúng quy hoạch. Trong điều kiện ngân sách còn hạn hẹp, cần nghiên cứu lồng ghép các chương trình, dự án triển khai trên địa bàn, đồng thời tập trung xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng phù hợp với điều kiện thiên tai khắc nghiệt để đảm bảo sự phát triển bền vững. Đây là điều kiện cơ bản có tác động trở lại đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong những năm đầu thập niên thứ hai của thế kỷ XXI. PHƯƠNG MINH