Nước có thể chống lại biến đổi khí hậu

(QT) - Năm 2020, ngày Nước thế giới 22/3 được Liên Hợp Quốc phát động với chủ đề:“Water and Climate change”(Nước và Biến đổi khí hậu); ngày Khí tượng thế giới 23/3 được Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) chọn chủ đề “Climate and Water”(Khí hậu và Nước).

Vùng Lìa (Hướng Hóa) thường xuyên thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô- Ảnh: HNK

Chủ đề “Nước và biến đổi khí hậu” nhấn mạnh vai trò quan trọng của tài nguyên nước, các giải pháp quản lý bền vững nguồn nước trong việc giảm thiểu các tác động của biến đổi khí hậu. Chủ đề “Khí hậu và nước” nhằm hướng đến mục tiêu toàn cầu về sự phát triển bền vững, thông qua các hoạt động cộng đồng, góp phần ngăn ngừa, giảm thiểu rủi ro thiên tai, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, bảo vệ và phát triển nguồn tài nguyên nước của mỗi quốc gia. Căn cứ điều kiện, tình hình thực tiễn hiện nay và chủ đề ngày Nước thế giới, ngày Khí tượng thế giới năm 2020, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức các hoạt động cụ thể như treo băng rôn, pano, áp phích tại nơi công cộng, đường phố, trụ sở cơ quan và các địa điểm phù hợp nhằm tuyên truyền chủ đề ngày Nước thế giới; ngày Khí tượng thế giới năm 2020. Tiến hành khởi công, xây dựng và bàn giao các dự án, công trình lĩnh vực khí tượng thủy văn, tài nguyên nước, biến đổi khí hậu nhằm phục vụ tốt hơn các hoạt động phát triển kinh tế-xã hội và dân sinh. Tổ chức hội thảo, tọa đàm trực tuyến, tập trung tuyên truyền về chủ đề tài nguyên nước, dự báo khí tượng thủy văn, biến đổi khí hậu, dự báo, phòng chống thiên tai…Đẩy mạnh phong trào vệ sinh môi trường, thu gom xử lý chất thải, khơi thông dòng chảy, nạo vét kênh mương, ao, hồ, hệ thống thoát nước...

Đối với chủ đề ngày Nước thế giới năm 2020 là “Nước và biến đổi khí hậu” nhấn mạnh tầm quan trọng cấp thiết của việc tăng cường an ninh nguồn nước và thiết lập khả năng tiếp cận nguồn cung cấp nước bền vững trước những thay đổi của biến đổi khí hậu trên toàn thế giới. Việc tập trung vào chủ đề này cũng đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về sự thay đổi điều kiện khí quyển và đại dương đang định hình lại chu trình thủy văn toàn cầu hiện nay. Số liệu thống kê cho thấy, trên toàn cầu hiện có khoảng 663 triệu người vẫn chưa được tiếp cận với nguồn nước uống an toàn, đảm bảo về sức khỏe và vệ sinh môi trường. Ngay cả đối với những người có khả năng tiếp cận thì các dịch vụ về nước thường không đủ để đáp ứng các nhu cầu cơ bản.

Mặt khác, thực hiện các hành động chống biến đổi khí hậu sẽ mở ra cơ hội lớn để nền kinh tế phát triển nhưng cần quản lý các hệ thống sản xuất, tái sử dụng nước cũng như áp dụng các phương pháp sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả hơn. Khi dân số toàn cầu tăng lên, nhu cầu về nước tăng cũng khiến cho tài nguyên thiên nhiên trở nên cạn kiệt và tình trạng ô nhiễm môi trường diễn ra ở nhiều nơi. Do đó, các giải pháp về bảo vệ các nguồn tài nguyên nước, bảo vệ vùng đất ngập nước cũng như áp dụng các kỹ thuật sản xuất nông nghiệp thông minh, tăng cường tái sử dụng nước thải an toàn để ứng phó với biến đổi khí hậu là những giải pháp mà chủ đề ngày nước năm 2020 hướng tới. Cùng với đó, tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật, các biện pháp sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả đến tất cả các cấp, các ngành, các tổ chức cá nhân và cộng đồng dân cư.

Tỉnh Quảng Trị là một trong những địa phương dễ bị tổn thương do tác động của biến đổi khí hậu. Khi nhiệt độ trung bình tăng, độ bất thường của thời tiết, khí hậu và thiên tai gia tăng sẽ ảnh hưởng rất lớn tới tài nguyên nước ngọt của tỉnh ở các khía cạnh chính như nhu cầu nước sinh hoạt cho con người, nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, năng lượng, giao thông… đều tăng. Bên cạnh đó, lượng bốc hơi nước của các thủy vực (hồ ao, sông, suối…) cũng tăng. Hậu quả dẫn đến là sự suy thoái tài nguyên nước cả về số lượng và chất lượng sẽ trở nên trầm trọng hơn. Những thay đổi về mưa, sẽ dẫn tới những thay đổi về dòng chảy của các con sông và cường độ các trận lũ, tần suất và đặc điểm của hạn hán, lượng nước ngầm. Biến đổi khí hậu sẽ làm giảm đáng kể lượng nước trong các con sông. Mặc dù, tiềm năng nguồn nước mặt trên địa bàn tỉnh Quảng Trị khá dồi dào nhưng phân bố không đồng đều trong năm. Các đặc trưng dòng chảy sông ngòi của tỉnh Quảng Trị biến đổi rất lớn theo không gian và thời gian, vào mùa mưa duy trì khoảng 4 tháng, tổng lượng dòng chảy khoảng 6,672km 3 (chiếm 62,5-80% tổng lượng dòng chảy của cả năm). Trong khi đó vào mùa khô kiệt kéo dài 8 tháng với tổng lượng dòng chảy khoảng 1,33-2,5 km 3 (chiếm 20-37,5% tổng lượng dòng chảy của cả năm). Điều này tạo áp lực lớn lên các hồ chứa nước vào mùa mưa và thiếu hụt nước trầm trọng vào mùa khô hạn là điều khó tránh khỏi.

Thế giới đang đối mặt với những thách thức ngày càng lớn liên quan đến vấn đề về nước như lũ lụt, hạn hán cũng như những hạn chế trong việc tiếp cận nguồn nước sạch. Yêu cầu cấp thiết hiện nay là cần phải tăng cường công tác quản lý, giám sát và dự báo các nguồn cung cấp nước; giải quyết được các vấn đề gây ra bởi sự mất kiểm soát, quá thiếu hụt hay quá ô nhiễm của nguồn nước. Do vậy, năm nay, ngày Nước thế giới (22/3) và ngày Khí tượng thế giới (23/3) cùng chia sẻ chủ đề: Khí hậu và Nước. Chủ đề này tập trung vào công tác quản lý khí hậu và nước một cách đồng bộ và bền vững, bởi hai yếu tố này liên quan chặt chẽ với nhau. Khí hậu và Nước cùng là các yếu tố trọng tâm của mục tiêu toàn cầu về phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu và giảm thiểu rủi ro thiên tai.

Tân Nguyên